سود میلیاردی مترو از کمبود پول خرد

برای بسیاری از ما پیش آمده است که هنگام خرید بلیت‌های مترو تهران، باقیمانده پول خود را که در بیشتر مواقع 50 تومانی هستند، دریافت نکنیم. درحال حاضر طبق مصوبه شورای شهر تهران، قیمت بلیت‌های دوسفره مترو 650 تومان و قیمت بلیت تک‌سفره 450 تومان است. البته مشکلات مربوط به بازگرداندن باقیمانده پول در همه سیستم‌های حمل‌ونقل شهری متدوال شده است.

به نوشته آرمان، بدون شک همه ما تجربه اینچنینی با تاکسی‌های شهری داشته‌ایم؛ راننده‌هایی که عنوان می‌کنند پول خرد ندارند و از بازگرداندن 100، 200 و 300 تومانی به مسافران امتناع می‌کنند. حتی در برخی موارد هنگام سوارشدن مسافران شرط می‌گذارند که هر مسافری که پول‌خرد دارد، سوار شود. اما این مساله زمانی که مربوط به سیستم حمل و نقل عمومی و بده‌بستان‌های مردم و سازمان اسم و رسم‌داری مانند شهرداری تهران می‌شود از اهمیت خاصی برخوردار است.

در بسیاری موارد دیده شده که در سیستم حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس و مترو، این موضوع باعث مشاجره میان مسافران و بلیت‌فروشان یا رانندگان می‌شود. اگرچه 50 تومان‌هایی که باجه‌های بلیت‌فروشی مترو به مردم بازنمی‌گردانند با توجه به مخارج بالای زندگی در شهری مانند تهران ممکن است چندان به چشم نیاید اما، این رقم هنگامی که روی هم انباشته می‌شود، مبلغ چشمگیری است. علاوه بر این، مسافرانی که روزانه چندبار از سیستم حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند، ممکن است روی هم‌رفته و با تکرار بازنگرداندن باقیمانده پولشان، مبلغ زیادی را از دست دهند.

برخی از مسافران می‌گویند که روزی چند بار از اتوبوس یا مترو استفاده می‌کنند و هر بار با این مساله مواجه می‌شوند و می‌توان گفت که تا به‌حال هزاران تومان از سیستم حمل و نقل عمومی طلب دارند.

مسئول ایستگاه هفت‌تیر در این باره می‌گوید: روزانه به مقدار 10 هزار تومان 50 تومانی در اختیار فروشندگان بلیت این ایستگاه قرار می‌گیرد. همچنین فروشنده بلیت ایستگاه انقلاب عنوان می‌کند که برای یک شیفت که چهار روز است، به مقدار 7 هزار تومان 50 تومانی در اختیارشان قرار می‌دهند. او ادامه می‌دهد: این مساله همیشه باعث مشاجره مسافران با ما می‌شود، برخی‌ها می‌گویند بازنگرداندن 50 تومانی‌ها روشی است که از آن برای ترغیب مردم به خریدن کارت بلیت‌های اعتباری استفاده می‌شود.

9 تا 270 میلیون تومان سود برای هر ایستگاه

فروشندگان بلیت ایستگاه‌های هفت تیر و انقلاب، هر دو بیان می‌کنند: معمولا مسافران بدون توجه به باقیمانده پول خود، از این مبلغ می‌گذرند اما، اگر مسافری 50 تومان خود را بخواهد و آن را نداشته باشیم به او 100 تومانی بازگردانده می‌شود. به‌گفته مسئول ایستگاه هفت تیر، در روزهای عادی 60 هزار مسافر از ایستگاه هفت تیر عبور می‌کنند. 30 هزار نفر از آنها از کارت بلیت‌های اعتباری استفاده می‌کنند و نیمی دیگر اقدام به خریدن بلیت می‌کنند. به‌گفته او از 30 هزار نفری که بلیت می‌خرند، حدود نصف آنها 50 تومان باقیمانده پول خود را دریافت می‌کنند. از این‌رو، اگر فرض بگیریم که روزانه 15 هزار عدد 50 تومانی در ایستگاه باقی می‌ماند، می‌توان تخمین زد روزانه 750 هزار تومان از باقیمانده پول مردم تنها در ایستگاه هفت تیر جمع می‌شود.

همچنین، طبق محاسبات این مبلغ به حدود 22 میلیون تومان در ماه و حدود 270‌میلیون تومان در سال می‌رسد. با این وجود، معاون امور ایستگاه‌ها و همچنین مدیر فروش بلیت شرکت بهره‌برداری مترو با تکذیب این اظهارنظر در گفت‌وگو با آرمان می‌گوید: روزانه حدود 500 عدد 50 تومانی در هر ایستگاه به مردم بازگردانده نمی‌شود. محمدرضا سعیدی، مدیر فروش بلیت می‌گوید: آمار دقیقی در این رابطه وجود ندارد اما، می‌توان گفت روزانه 20 تا 30 هزار تومان از جیب مردم در صندوق‌ها باقی می‌ماند. از این‌رو، نتیجه محاسبات طبق گفته این مسئولان نشان می‌دهد که مجموع این 50 تومانی‌ها به روزانه حدود 25 هزار تومان، ماهانه 750 هزار و سالانه به 9 میلیون تومان در یک ایستگاه می‌رسد. گفتنی است که این مبلغ تنها مربوط به یک ایستگاه از مجموع 81 ایستگاهی است که در حال حاضر فعال هستند. با احتساب 81 ایستگاه مترو، روزانه 2 میلیون تومان، ماهانه 60 میلیون تومان و سالانه حدود 730 میلیون تومان نزد مترو باقی می‌ماند.

یا پول خرد بدهید یا قیمت‌ها را رند کنید

معاون امور ایستگاه‌ها با بیان اینکه درحال حاضر پول خرد مترو از کمیته امداد امام خمینی(ره)، بانک مرکزی و موسسات خیریه تامین می‌شود، عنوان می‌کند: مسئولان معاونت پشتیبانی همواره در تلاشند تا مقدار این پول خردها را افزایش دهند. رضا واکف ادامه می‌دهد: درحال حاضر بانک مرکزی تعداد کمی سکه ضرب می‌کند زیرا ارزش آن پایین آمده است. مجبوریم پول‌خردهایی که داریم را طبق توزیع طبیعی میان ایستگاه‌ها مطابق با میزان رفت‌وآمد در آنها پخش کنیم. به گفته او، شرکت بهره‌برداری مترو به شورای شهر تهران پیشنهاد داده است که قیمت‌ها رند شود تا دیگر مشکلی وجود نداشته باشد. معاون امور ایستگاه‌ها ادامه می‌دهد: درحال حاضر مبلغ انباشته‌شده نزد مترو است و شرکت بهره‌بردار مترو به دنبال راهکاری‌های قانونی برای پول‌های جمع‌آوری شده است.

واکف با بیان اینکه شرکت مترو در صدد حل این مشکل و رند شدن قیمت بلیت است، می‌افزاید: شما وقتی به مغازه می‌روید اگر پول خرد نداشته باشد، به شما آدامس یا شکلات برمی‌گردانند، چندی پیش پیشنهاد کردیم که ما هم این کار را انجام دهیم اما برای حفظ شأن شرکت بهره‌برداری با آن مخالفت شد.

به‌گفته او مدیرعامل شرکت بهره‌برداری در قالب لایحه طرح بررسی این مساله را به شورای شهر خواهد برد. مدیر فروش بلیت شرکت بهره‌برداری مترو نیز می‌گوید: به کارکنان شرکت مترو تاکید شده است که مسافران تحت هیچ شرایطی نباید ناراضی باشند. سعیدی عنوان می‌کند: وضعیت پول خرد در همه جا به مشکل تبدیل شده است حتی، خبر رسیده است که می‌خواستند 50‌تومانی‌های شرکت بهره‌برداری مترو را جمع‌آوری کنند و آن را ضرب و ذوب کنند. به‌گفته او در پایان هر روز مبلغی در صندوق‌ها اضافه می‌آید و از این‌رو شرکت بهره‌برداری مترو از مراجع استفتا کرده است که با این پول‌های چه کار باید کرد.