عضو کمیته ملی حافظه جهانی یونسکو در ایران گفت: کلیات سعدی و مثنوی معنوی دو اثری است که ایران برای ثبت در کمیته برگزیده است، هم‌چنین برای نخستین‌بار ۳ اثر نیز به صورت مشترک با آلمان، فرانسه و اتریش معرفی کرده‌ایم.
به گزارش تسنیم فرزانه فرزام عضو کمیته ملی حافظه جهانی یونسکو در ایران، با اشاره به ثبت آثار مکتوب از ایران در کمیته ملی حافظه جهانی یونسکو گفت: خوشبختانه در آخرین جلسه کمیته ملی در بهمن ماه تصمیم‌گیری‌ها نهایی شد و آثار در موعد مقرر برای ارسال به دبیرخانه حافظه جهانی آماده خواهند شد.
وی ادامه داد: امسال برای نخستین‌بار کمیته ملی حافظه جهانی یونسکو در ایران درصدد است، غیر از دو اثری که هر کشور می‌تواند هر دو سال یکبار معرفی کند، 3 اثر دیگر هم به صورت مشترک معرفی کند.
فرزام تصریح کرد: دو اثری که ایران برای ثبت در کمیته ملی حافظه جهانی ارائه می‌کند، عبارتند از کلیات سعدی و مثنوی مولانا، خوشبختانه نسخه‌ای بسیار منحصر به فرد از کلیات سعدی در کتابخانه ملی ایران نگهداری می‌شود و در مقایسه با نسخه‌های موجود در کشورهای مختلف از این ویژگی برخوردار است که علاوه بر کامل بودن، نسخه‌ای کهن و تاریخ‌دار است. این نسخه بسیار سالک بوده و از نسخه‌هایی است که سعدی‌شناس معاصر شادروان غلامحسین یوسفی برای تصحیح برگزیده و متن آن را نیز تأیید کرده است. این نسخه به تاریخ 784 قمری کتابت شده است.
وی با اشاره به نسخه مثنوی معنوی نیز گفت: با صلاحدیدی که بین متخصصان نسخه‌شناسی رخ داد، تصمیم بر این است که 6 یا 7 نسخه از این اثر انتخاب شده که در این پرونده معرفی و هر کدام در کتابخانه‌ای نگهداری می‌شود.
عضو کمیته ملی حافظه جهانی در ایران با اشاره به آثاری که به صورت مشترک ثبت می‌شوند، گفت: هم‌چنین «المسالک و الممالک» اسطخری به صورت مشترک با آلمان، سفرنامه ناصر خسرو به صورت مشترک با فرانسه و «الابنیه عن حقایق‌الادویه» به صورت مشترک با اتریش به کمیته ملی حافظه جهانی معرفی می‌شود، حافظه جهانی یونسکو با هدف تشویق کشورها به فعالیت مشترک، ثبت مشترک با تعداد نامحدود را در برنامه خود قرار داده است، با توجه به اینکه ه ردو سال یکبار می‌توان 2 اثر به ثبت رساند، این ثبت مشترک می‌تواند در این زمینه بسیار موثر باشد.
وی با اشاره به آثاری که به صورت مشترک ثبت می‌شوند، گفت: «الابنیه عن حقایق‌الادویه» نسخه خطی است که در کتابخانه ملی اتریش در وین نگهداری می‌شود، نسخه‌ای از این اثر نیز در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود،اما نسخه کتابخانه ملی اتریش یکی از بهترین و قدیمی‌ترین نسخه‌های موجود از این اثر به زبان فارسی است.
فرزام هم‌چنین گفت: سفرنامه ناصرخسرو نیز نسخه‌ای است که در کتابخانه ملی فرانسه در پاریس نگهداری می‌شود، این نسخه در سال 1296 کتابت شده است، در کتابخانه ملی ایران نیز نسخه‌ای از این اثر با تاریخ کتابت 1298 وجود دارد، که این اثر نیز به صورت مشترک به ثبت می‌رسد. هم‌چنین قدیمی‌ترین نسخه موجود از «المسالک و الممالک» به زبان عربی در کتابخانه گوتای آلمان نگهداری می‌شود و این قدیمی‌ترین نسخه شناخته شده است؛ ترجمه فارسی این نسخه نیز قدیمی‌ترین ترجمه فارسی است که به قرن 5 تعلق دارد. این ترجمه در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که ثبت آثار ایرانی به صورت مشترک با دیگر کشورها موجب سوء استفاده برای ثبت مفاخر ملی ایران به نام دیگر کشورها نمی‌شود؟ گفت: به نظر من در برنامه حافظه جهانی این شبهه به وجود نمی‌آید، جون برنامه توجه دارد به اینکه نسخه‌ها بر خلاف وجوه دیگر میراث، قابل حمل و نقل است، این نسخه متعلق به هر کس باشد و در هر کجا نگهداری شود، می‌توان برای ثبت آن را پیشنهاد داد؛ در گذشته نیز نسخه‌ای متعلق به کره و به زبان کره‌ای در کتابخانه فرانسه در پاریس نگهداری می‌شد که با درخواست کشور کره تبدیل به یک جایزه جهانی برای میراث شد، بنابراین در مقررات برنامه پیش‌بینی شده است که احتمال جابه‌جایی آثار وجود دارد.
فرزام ادامه داد: امیدوارم همه پرونده‌ها در موعد مقرر آماده شوند، چون علاوه بر تکمیل پرونده باید به ترجمه آن‌ها نیز بپردازیم. در سال جاری برای نخستین بار ما توانستیم 5 اثر را بریا ثبت پیشنهاد کنیم، هم‌چنین برای نخستین بار در کمیته‌منطقه‌ای یونسکو نیز شرکت کرده و آثاری را برای ثبت معرفی کردیم،از این لحاظ سال 92 یک سال ویژه و خاص برای ما بود.
