انسانهاى پاك سرشت در پى یك زندگى پاك و حیات طیب هستند كه زیباترین نماد آن را مى توان در زندگانى رهبران دینى جستجو كرد.
حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها)، از آن مربیان و معلمان اخلاق است كه بشر مى تواند زندگى ایشان را به عنوان بهترین الگو براى رفتار و معاشرت خود قرار دهد.
آن چه در پیش رو دارید اشاره اى است كوتاه و گذرا از ایمان و عبادت ایشان، اخلاق روش معاشرت ایشان، و دانش و بینش ایشان كه به اختصار از آن یاد مىشود.
سر به سجده عشق
در این نه سالى كه حضرت فاطمه علیهاالسلام در خانه امام على علیه السلام بود اگر چه براى او یك دوران پر خاطره به حساب آمد، اما هرگز او را از هدف اصلى یعنى رسیدن به معبود و معشوق خود باز نداشت.
او همانند پدرش محمد مصطفى صلى الله علیه و آله جزو پیشتازان میدان عبادت و بندگى خدا بود و به گفته حسن بصرى : «لم یكن فى هذه الامة ازهد و لا اعبد من فاطمة علیهاالسلام؛ در این امت عابدتر از فاطمه علیهاالسلام و زاهد تر از او نیست. (بحارالانوار ج 43 ص 76)
و همو گوید: وى آن قدر نماز مى خواند و خدا را عبادت مى كرد كه دو پاى مباركش ورم مى كرد.
پیغمبر اكرم صلّى اللَّه علیه و آله مى فرمود: «فاطمه دخترم بهترین زن عالم است. پاره ى تن من و نور چشم من و میوه ى دل من و روح و روان من است. حوریه اى به صورت انسان. آنگاه كه در محراب عبادت بایستد نورش براى فرشتگان آسمان درخشندگى مى كند. خدا به ملائكه خطاب مى كند:
بنده ى مرا ببینید چطور در مقابل من به نماز ایستاده و اعضاى بدنش از خوف مى لرزد و غرق عبادت است! اى ملائكه گواه باشید كه پیروان فاطمه علیهاالسلام را از عذاب دوزخ در امان قرار دادم». (بحارالانوار ج 43 ص 172)
همچنین پیغمبر اكرم درباره ى فاطمه علیهاالسلام مى فرمود: ایمان به خدا در اعماق دل و باطن روح زهرا چنان نفوذ كرده كه براى عبادت خدا، خودش را از همه چیز فارغ مى سازد. (بحارالانوار ج 43 ص 46)
عالمه امّت خاتمحضرت فاطمه علیهاالسلام به عنوان یك مبلغه دین از توان بالایى برخوردار بود. از نظر علم جز با امام معصوم هرگز قابل مقایسه نیست و از نظر اخلاق و برخوردها باید وى را با پدر بزرگوارش مقایسه كرد. آن حضرت روش برخورد با مردم و به خصوص كسانى كه در حوزه دین ابهاماتى داشتند، از رسول الله فرا گرفته بود.
امام حسن عسكرى علیه السلام فرمود: زنى نزد حضرت فاطمه شرفیاب شد و گفت: من مادر ضعیفى دارم كه در مورد نماز دچار اشتباهى گردیده و مرا نزد شما فرستاده تا از شما مشكل او را سۆال كنم. حضرت فاطمه جواب مسئله او را داد.وى بار دوم و سوم آمد و پرسید و پاسخ گرفت و این عمل تا ده بار تكرار شد و باز هم فاطمه زهرا علیهاالسلام جواب سۆال او را بیان كرد. آن زن از این همه رفت و آمدهاى پى در پى شرمنده شد و گفت: بیش از این شما را به زحمت نمى اندازم و دیگر سۆال نمى كنم.
صدیقه طاهره فرمود: باز هم بیا و هر چه سۆال دارى بپرس. سپس ادامه داد: اگر كسى را روزى اجیر نمایند كه بار سنگینى را تا ارتفاعى بالا ببرد ولى در مقابل بعنوان اجر و مزد به وى صد هزار دینار طلا بدهند آیا در مقابل چنین اجرتى این بار سنگین برایش دشوار خواهد بود؟ آن زن پاسخ داد: نه.
حضرت فرمود: هر مسئله اى كه پاسخ مى دهم خداوند بیش از فاصله بین زمین و عرش كه پر از لۆلۆ و جواهر شده باشد به من پاداش مى دهد. پس مسلم است كه تو هر قدر سۆال كنى براى من هیچ گونه ناراحتى ایجاد نخواهد كرد. از پدرم رسول خدا صلى الله علیه و آله شنیدم كه مى فرمود: روز قیامت كه علماى شیعیان ما محشور مى گردند به میزان دانش شان به آنان خلعت هاى گرانبهایى داده مى شود و میزان خلعت ها با میزان تلاشى كه براى ارشاد بندگان خدا نموده مناسبت دارد تا جایى كه به یكى از آنان هزار زیور از نور هدیه مى دهند.
آن گاه منادى از سوى پروردگار ندا مى دهد: اى كسانى كه ایتام آل محمد را سرپرستى كردید و اى آنان كه در هنگام نبود پدران این ایتام - كه ائمه اطهار علیهم السلام باشند - آنان را محافظت و مراقبت مى كردید، اینان همان شاگردان شمایند، همان یتیمانى كه سرپرستى و نگهبانى شان نمودید و با علوم خود، آنان را شاداب و با طراوت كردید، پس آنان به مقدار علمى كه به شاگردان خود داده اید، از سوى خدا به آنان خلعت دهید، پس آنان به شاگردان خویش به مقدار درسى كه به آنها در دنیا داده بودند خلعت مى دهند حتى برخى از این شاگردان نیز به شاگردان خود خلعت مى دهند و از سوى خداى تبارك و تعالى امر مى شود كه به معلمان، دو برابر آن چه به شاگردان خود خلعت داده اند خلعت داده شود.
پس حضرت فاطمه علیهاالسلام فرمود: یك نخ از این خلعت هاى آخرتى از آن چه كه خورشید یك میلیون بر آن بتابد با ارزش تر است. (بحارالانوار، ج 2، ص 3)
در این نه سالى كه حضرت فاطمه علیهاالسلام در خانه امام على علیه السلام بود اگر چه براى او یك دوران پر خاطره به حساب آمد، اما هرگز او را از هدف اصلى یعنى رسیدن به معبود و معشوق خود باز نداشت. او همانند پدرش محمد مصطفى صلى الله علیه و آله جزو پیشتازان میدان عبادت و بندگى خدا بود
اول دیگران بعد اهلخانهحضرت فاطمه علیهاالسلام چگونه سخن گفتن با خدا و چگونه دعا كردن را به آیندگان آموخت. ایشان همیشه دعا مى كرد و همه چیز از خدا مى خواست اما نه براى خود، فاطمه علیهاالسلام حتى در دعا كردن نیز ایثار مى كرد و همه را بر خود مقدم مى داشت.
امام حسن مجتبى علیه السلام فرمود: مادرم فاطمه علیهاالسلام را در شب جمعه اى دیدم كه پیوسته در حال ركوع و سجود بود تا این كه صبح دمید و شنیدم كه مۆ منین و مۆ منات را نام مى برد و بسیار براى آنان دعا مى كرد، اما ندیدم حتى یكبار براى خودش دعا كند، از روى تعجب گفتم: مادر، چرا براى خودت دعا نمى كنى و از خدا چیزى نمى خواهى ، همان گونه كه براى دیگران دعا مى كنى ؟!
مادرم در پاسخ فرمود: «یا بنى! الجار ثم الدار»، فرزندم! اول همسایه بعد خویشتن. (علل الشرایع ص 215، كشف الغمه ج 2 ص 94 ، دلائل الامامة ص 56)
و چه زیبا فرمود بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) که:
«تمام ابعادى كه براى زن و براى یك انسان متصوّر است در فاطمه زهرا سلام الله علیها جلوه كرده است. او یك زن معمولى نبوده است: یك زن روحانى، یك زن ملكوتى، یك انسان به تمام معنى انسان، تمام نسخه ى انسانیت، تمام حقیقت زن، تمام حقیقت انسان. او زن معمولى نیست؛ او موجود ملكوتى است كه در عالم به صورت انسان ظاهر شده است، بلكه موجود الهى جبروتى در صورت یك زن ظاهر شده است.» (صحیفه نور، ج 6، ص 185)