چگونه «جورج بوش» و «ناسا» پروژه Space X را از نابودی نجات دادند؟

به گزارش «تابناک»، جمعه هفته پیش، پس از موفقیت بزرگ Space X، در کنفرانس خبری که به این مناسبت برگزار شد، «کرک شرمن» تنها کسی بود که در این کنفرانس کسی متوجه حضور او نبود. برای نیم ساعت تمام، وی که مدیر توانمند ایستگاه بین المللی فضایی است، همان جا در کنار «ایلان ماسک» مدیر پروژه Space X بدون هیچ سخنی، ساکت و صبور نشسته بود.

این مرد سابقه دار ناسا که برای سه دهه متوالی نقش کلیدی در پروژه های شاتل و ایستگاه های فضایی بازی کرده است؛ شاید در این نیم ساعت با خود فکر می کرد، چرا کسی در این کنفرانس نامی از ناسا به عنوان مهمترین عامل موفقیت Space X به زبان نمی آورد؟

بدون شک، این ناسا و روسیه بودند که با بنیان گذاری ایستگاه 100 میلیارد دلاری فضایی در بیست سال قبل، تمام این پروژه ها را ممکن کردند. ناسا با ساخت این ایستگاه فرصت را برای همه این پروژه های تجاری فراهم کرد تا با رسانیدن محموله ها به آن، نام و نانی برای خود دست و پا کنند.

اما نقش ناسا در پروژه Space X به همین جا هم ختم نمی شود.

بی گمان، این «ایلان ماسک» بود که همه افتخارات را در روز جمعه کسب کرد، و این موضوع البته تا حد زیادی حق وی بود. وی Space X را از صفر شروع کرد و توانست از چندین شکست اساسی جان سالم به در ببرد و بارها مورد تمسخر رقبای بزرگتر خود – که هیچ گاه این مرد عجیب از آفریقای جنوبی را با ایده های جدید اش باور نکردند – قرار گرفت. امروز اما ایلان ماسک طلایه دار سفرهای فضایی است و به شدت به دنبال آن است که آنچه پیشینیان از اقتصاد فضانوردی نوشته بودند، به کلی بازنویسی کند.

اما ناسا در مقابل نهادی است که اکنون بسیار رشد کرده و سنگین کار می کند و بعضا از دخالت های کنگره آمریکا نیز در امان نبوده است. اما با این همه این نهاد به خوبی از اهمیت ایده های جدید با خبر است، هر چند کنگره و سیاستمداران آمریکایی – به دلیل بودجه های کلان مورد نیاز- با آنها مخالف باشند. از همین روی بوده که این نهاد به عنوان یک همراه همیشگی پروژه Space X با ماسک همراه بوده و اگر راستش را بخواهید، فرشته نجات این مرد و این پروژه از مرگ بوده است.

«اشلی ونس» نویسنده در کتاب مشهورش با نام Elon Musk داستان این نجات دراماتیک از سوی ناسا را به خوبی تعریف کرده است. از سال 2006 تا 2008 Space X متحمل سه شکست اساسی در پروژه خود با موشک فالکون 1 شده بود. در نهایت در سپتامبر سال 2008 چهارمین پرتاب با موفقیت همراه بود؛ اما با این همه، پروژه به دلیل شکست های پیاپی و هزینه های بالا در اواخر 2008 روی در ورشکستگی داشت.

اما با همه محدودیت های مالی، این پروژه در میانه یک تصمیم جدی بود: حرکت از فالکون 1 با یک موتور محرک به سمت موشکی بسیار پیچیده تر به نام فالکون 9. یک تغییر بسیار سنگین و هزینه بر. در عین حال این پروژه برای کسب و کار با ناسا و رسانیدن محموله های آن به فضا نیازمند یک کپسول نیز بود.

پاییز و زمستان 2008 تاریک ترین روزهای مرد بی پولی به نام ایلان ماسک بود، زیرا هم پروژه Space X و هم Tesla – پروژه بزرگ ساخت خودروهای الکتریکی وی – میلیون ها دلار را صرف طراحی و توسعه کرده بودند بدون آنکه بازخورد و بازگشت سرمایه ای درخور داشته باشند.

ماسک در این کتاب به اشلی ونس گفته: من باید یا بین Space X و Tesla یکی را انتخاب می کردم و یا پولی که برایم مانده بود، بین این دو تقسیم می کردم. با یک تصمیم سخت روبه رو بودم. اگر پول را بین این دو تقسیم می کردم، احتمال مرگ هر دو پروژه وجود داشت. اگر پول را صرف یکی می کردم، مرگ دیگری قطعی بود.

در این شرایط و در دسامبر آن سال پول ماسک ته کشید و وی همه وام هایی که می توانست، گرفته بود. اما در همین زمان بود که معجزه رخ داد. دو روز قبل از کریسمس 2008 ناسا اعلام کرد، قراردادهای ارسال محموله را با دو شرکت Orbital Science برای 19 پرواز و Space X برای دوازده پرواز امضا می کند. این قرارداد خون جدیدی به رگ های Space X فرستاد و 1.6 میلیارد دلار را در اختیار این شرکت قرار داد.

این اعلام ناسا در پی برنامه ای بود که جورج دابلیو بوش، رئیس جمهور وقت آمریکا با نام Commercial Orbital Transportation Services شروع کرد؛برنامه ای برای ارسال محموله و فضانورد به ایستگاه بین المللی و بازگشت از آن.

این قرارداد به Space X فرصت تکمیل فالکون 9 و ساخت سفینه فضایی Dragon را داد. فالکون 9 تبدیل به قهرمان Space X شد که هزینه سفرها را تا حدی زیاد کاهش داد. با همین موشک بود که Space X توانست در صدر رقیبان برای قرارداد 2.6 میلیارد دلاری ارسال فضانوردان به ایستگاه بین المللی فضایی قرار بگیرد.


مشخص نیست،  تا چه زمانی این رابطه خوب و اتحاد بین ناسا و Space X پابرجا خواهد ماند! موشک فالکون 9 هنوز قادر به حمل محموله به اندازه Space Launch System تحت طراحی خود ناسا نیست؛ اما با این همه، هزینه سفر با فالکون 9 بسیار کمتر است.

البته در میان این همه، ایلان ماسک هرگز ناسا و کمک این نهاد را فراموش نکرده است، زیرا نخستین جمله ای که در کنفرانس خبری روز جمعه بر زبان آورد، تشکر از این نهاد برای محقق کردن همه ایده ها و آرزوهای خود بود.