اخیرا تلاش های دانشمندان برای شکار اگزوپلانت ها یا همان سیاره هایی که مانند زمین به دور ستاره خود میچرخند، به امید یافتن حیات در کرات دیگر افزایش یافته است. اکنون یکی از شناخته شده ترین دانشمندان شکارچی این سیارات از تجربه کشف حیات در دنیاهای دیگر میگوید.
به گزارش «تابناک» اخیرا استاد نجوم دانشگاه هاروارد «دیوید چاربانیو» مفتخر به دریافت جایزه علمی Blavatnik National Awards سال 2016 به عنوان یکی از سه محقق جوان و برتر حوزه مطالعات اکزوپلانت ها شد. این جایزه در حالی تقدیم به وی شد که پروژه بزرگ ناسا تحت ماموریت کاوشگر Kepler که چاربانیو بخشی از آن را مدیریت میکند، تنها در ماه می موفق به کشف بیش از 1200 اگزوپلانت در سراسر کیهان شده است. یعنی دو برابر میزانی که تا پیش از این به ثبت رسیده بود.
اهمیت اگزوپلانت ها در چیست؟
کشفیات اخیر در این حوزه نشان میدهد که بر خلاف باور سابق دانشمندان، سیارات و کرات مشابه زمین در سراسر کیهان به وفور یافت میشوند. چاربانیو توضیح میدهد که از زمان کشف هزاران اگزوپلانت کار اصلی آغاز شده و آن این است که به دنبال شناسایی مشخصه های نشان دهنده وجود حیات در دسته ای از آن ها باشیم که بنا به تعریف علمی در منطقه حیات زندگی میکنند. یعنی منطقه ای که با توجه به فاصله سیاره از ستاره خود احتمال وجود حیات در آن بیشتر است.
چاربانیو به خبرگزاری CNN گفته است: با مطالعه دنیاهای ناشناخته در کهکشان های دیگر ممکن است شواهدی مبنی بر وجود حیات در کرات دیگر همانند زمین پیدا کنیم. علامتی که نشان میدهد حیات در سیاره ما تنها نیست.
از مهمترین مشخصه هایی که وی و همکارانش در این اگزوپلانت ها به دنبال آن میگردند وجود آب مایع و اکسیژن موجود در جو است. دو خصیصه ای که شکل گیری حیات وابستگی اساسی به وجود آنها دارد. اما از آنجایی که سفر به این اگزوپلانت ها با توجه به تکنولوژی های فعلی بشری ممکن نیست، از کجا باید بدانیم که کدام یک از این سیارات واجد آب و اکسیژن هستند؟
پاسخ این سوال را تلسکوپ ها میدهند. چاربانیو می گوید: در حال حاضر دو تلسکوپ بسیار قوی به ما امکان میدهد که حوزه جستجوی خود برای حیات در کرات دیگر را بسیار دقیق کنیم. تلسکوپ غول پیکر Magellan یکی از آنها است که در شیلی مستقر است و تمرکز آن بر مشاهده و رصد دقیق اگزوپلانت ها است و ناسا نیز در سال 2018 بنا دارد تا تلسکوپ فضایی James Webb را به ماموریت بفرستند که یک نمونه غول پیکر از تلسکوپ هابل است و میتواند به وضوح سطح اگزوپلانت ها را بدون دخالت جو کره زمین رصد کند.
آیا واقعا حیاتی فراتر از زمین وجود دارد؟
دانشمندان موسسه SETI اکنون برای مدت 80 سال است که اقدام به ارسال سیگنال ها و پیام های رادیویی به فضا میکنند، به این امید که بتوانند تعاملی با موجودات فرازمینی بر قرار کنند. اما تاکنون یک چنین ارتباطی هرگز برقرار نشده است و دانشمندان بر این باور هستند که حتی اگر حیات هوشمندی فراتر از زمین وجود داشته باشد برقراری ارتباط با آن به دلیل وسعت کیهان بیش از 1500 سال به طول می انجامد.
اما این موضوع سایر دانشمندان از جمله چاربانیو را مایوس نمیکند. زیرا حیاتی که وی به دنبال آن میگردد به هیچ وجه شباهتی با نمونه هایی که در فیلم های علمی تخیلی تصویر میشود ندارد.
وی میگوید: ما از حیاتی سخن میگوییم که چهره سیاره ها را تغییر میدهد. اگر با دقت به منظومه شمسی نگاه کنید متوجه میشود که یک تفاوت خاصی در سومین ساره آن – زمین – وجود دارد. میتوانید حجم زیادی از اکسیژن را در آن ببینید و این که اکسیژن بسیار واکنشی است. ما در سیارات دیگر به دنبال یک چنین خصیصه های شیمیایی هستیم.
وی میگوید که در مورد احتمال وجود حیات در دنیاها و کهکشان های دیگر بسیار خوش بین و متساهل است: من برای این احتمال آماده ام. اما در این موضع هم شکی ندارم که حیات یک اتفاق نادر در کیهان است. این به معنی آن نیست که حیات در ورای زمین وجود ندارد. بلکه معنی آن این است که این حیات الزاما در ستاره همسایه ما وجود ندارد.
اکنون به تصاویر خیره کننده ای از تعدادی از اگزوپلانت های تاکنون کشف شده نگاه کنید و شباهت های آنها با سیاره خودمان را تصور کنید:
در انتها ویدیویی از سیاره هایی که مانند زمین به دور ستاره خود میچرخند را در «تابناک» ببینید:
