عصب سیاتیک طولانیترین عصب بدن است که از ناحیه پایینی ستون مهرهها شروع شده و به سمت پایین و پشت پاها امتداد پیدا میکند.
عصب سیاتیک، عضلات پشت زانو و پایین پا را کنترل میکند و ضمنا حس قسمت پشتی ران، حس قسمتی از پایین پا و کف پا را هم تامین میکند. درد سیاتیک، دردی است که در طول همین عصب انتشار دارد و معمولا با دردهای خفیف و اندک آغاز میشود و به مرور در مدت زمانی کوتاه تشدید پیدا میکند و در برخی موارد به دردی غیرقابلتحمل تبدیل میشود.
درد ممکن است شبیه سوزن سوزن شدن، درد مبهم یا درد سوزشی باشد که همراه با آن، درد به باسن و پشت ران و ساق انتشار پیدا میکند و فرد را از انجام حرکات و فعالیتهای روزانه ناتوان میکند.
علی بهادری، متخصص طب سنتی در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، در این باره گفت: درد عصب سیاتیک یکی از علل مهم کمردرد و درد در اندام تحتانی است. تغییرات وابسته به سن در ستون مهرهها شایعترین علت سیاتیک است که بیشتر در فاصله سنی ۳۰ تا ۵۰ سال روی میدهد و هرگونه فشار بر روی رگ سیاتیک ازجمله بلند کردن اجسام سنگین، برگشتن ناگهانی به پشت، انجام دادن ورزشهای سنگین موجب بروز درد خفیف تا ناتوانایی و ازکارافتادگی در فرد میشود.
علی بهادری بابیان اینکه طب سنتی توصیههای کاربردی زیادی برای پیشگیری از عود کردن دردها و اسپاسمهای عصب سیاتیک به افراد مبتلابه سیاتیک دارد، گفت: افراد مبتلابه سیاتیک بهتر است از مصرف مواد غذایی با طبع سرد و مرطوب پرهیز کنند.
این متخصص طب سنتی اضافه کرد: این افراد بهتر است از مصرف گوشت گوساله و گاو، انواع چاشنیهای ترش، ماست و دوغ و حبوبات بپرهیزند یا مصرف آنها را در طول هفته به حداقل برسانند.
وی خاطرنشان کرد: این افراد بهتر است در وعدههای غذایی خود بهویژه وعده صبحانه یا میان وعدههای صبح و عصر از شیره انگور و مغز گردو که در گروه مواد غذایی با طبع گرم هستند، استفاده کنند.
بهادری اظهار کرد: درمانگران افرادی که میزان خلط دم و بلغم در بدنشان زیاد است در مقایسه با دیگر گروهها استعداد بیشتری در ابتلا به دردهای سیاتیکی دارند که این گروه نیز با اصلاح شیوه زندگی و رعایت دستورات و رژیم غذایی مناسب میتوانند میزان اخلاط بدن خود را به تعادل برسانند و بهاینترتیب احتمال ابتلا به سیاتیک را کاهش دهند.
وی اضافه کرد: علاوه بر این علائم دیگری مانند چاقی و اضافه وزن نیز وجود دارد که استعداد ابتلا به سیاتیک را افزایش میدهد. افراد چاق به دلیل وزن غیراستاندارد و نامناسب، اصولا به هنگام نشستن و برخاستن و حتی راه رفتن فشار بیشتری را در مقایسه با افراد طبیعی تحمل میکنند و به همین دلیل احتمال ابتلا به انقباضهای عضلانی در آنها افزایش مییابد و متعاقب آن احتمال بروز سیاتیک نیز چند برابر میشود.
این متخصص طب سنتی بابیان اینکه سرما نیز میتواند در تشدید دردهای سیاتیک موثر باشد، افزود: یکی از نکاتی که افراد مبتلابه سیاتیک باید به آن توجه کنند، تشدید دردهای سیاتیک و اسپاسمهای عضلانی در فصلهای سرد سال است، سرمای هوا یکی از مهمترین دلایل افزایش غلظت مایع میان مفصلی در بدن است که موجب کاهش فضای موردنیاز ریشههای عصبی در جایگاه خود میشود.
وی اضافه کرد: به اینترتیب افراد مبتلا به سیاتیک باید مراقبتهای لازم را برای پیشگیری از عود کردن درد رعایت کنند. برای این منظور میتوانند با پوشش مناسب و قرار نگرفتن در معرض هوای سرد از تشدید درد پیشگیری کنند. پیادهروی صبحگاهی اما مستمر نیز یکی از بهترین روشها برای پیشگیری از بروز گرفتگیهای سیاتیک است.
وی با اشاره به راهکارهای کاهش درد سیاتیک، گفت: اگر در شرایطی خاص دچار اسپاسم یا گرفتگی عصب سیاتیک شدید، موضع درد در ناحیه لگن یا ران را با کیسه آب،گرم کنید؛ زیرا این عمل میتواند تاثیر زیادی در کاهش درد سیاتیک در افرادی که دچار اسپاسمهای عصبی شدهاند، داشته باشد.
بهادری، با بیان اینکه ماساژ موضع درد با روغن زیتونی که در آن مقدار کمی زنجبیل رنده شده، میتواند به بهبود این دردها کمک کند، افزود: نوشیدن دمنوشهایی نظیر گلگاوزبان یا نعناع میتواند به کاهش درد و ریلکسی اعصاب کمک کند و دردهای ناشی از سیاتیک را تخفیف دهد.
این متخصص طب سنتی همچنین افزودن چاشنیها و ادویههای گرم مثل دارچین و عسل به برنامه غذایی در کاهش درد در مبتلایان به اسپاسم را موثر دانست.
وی، عوامل مختلفی مانند فشارهای ناشی از جابهجایی دیسک در بدن، تغییر شکل و ظاهر دیسک، ضربه خوردن در اثر تصادف، ورزش یا حادثه از جمله رایجترین و شایعترین عواملی است که میتواند موجب تورم و دردناک شدن عصب سیاتیک شود؛ بهگونهای که روند زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و امکان حرکت و جابهجایی را در او به حداقل میرساند.
بهادری بابیان اینکه افرادی که تحرک کمی دارند و کم فعالیت، نسبت به افراد فعال، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری سیاتیک هستند، افزود: همچنین افرادی که مبتلا به بیماری دیابت هستند به دلیل آسیب و تخریب عصبی که بر اثر دیابت بر آنها ایجادشده هم در معرض ابتلا به این بیماری هستند.