تحولات منطقه ای به سمتی حرکت می کند که بیش از پیش شاهد پیوندهای نزدیک میان کشورهای عربی و اسرائیل هستیم؛ پیوندهایی که به نظر می رسد دولت جدید آمریکا سعی در تقویتشان دارد.
به گزارش «تابناک»، در همین زمینه، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در مطلبی به توافقات محرمانه میان اسرائیل و برخی کشورهای عربی اشاره کرده است؛ توافقاتی که به نظر می رسد در راستای تأمین امنیت متقابل آن ها حاصل شده است.
این روزنامه آمریکایی نوشت: به نظر می رسد، مقامات اسرائیل و آمریکا در مورد ایجاد یک توافق صلح منطقه ای میان اسرائیل و جهان اعراب که ممکن است در آینده نزدیک منعقد شود، متقاعد شده و به توافق رسیده اند.
رئیس جمهور ترامپ در سفر اخیر خود به ریاض گفت: ممکن است سطح جدیدی از روابط و مشارکت منطقه ای حاصل شود که امنیت بیشتر را برای منطقه و ایالات متحده و موفقیت بزرگ تری را برای جهان به ارمغان آورد.
مسأله فلسطین هنوز یک مانع اصلی در برابر این ادعای ترامپ محسوب می شود؛ با این حال، رئیس جمهور آمریکا نیز چندان اشتباه نمی گوید، چون خاورمیانه این روزهای درگیر بحران هایی است که می تواند منجر به نزدیکی اعراب و اسرائیل شود.
واضح ترین ظهور و بروز در مورد آنچه خاورمیانه جدید نامیده می شود را می توان در سوریه دید. در این زمینه باید به همکاری های اسرائیل و اردن در سوریه اشاره کرد؛ جایی که روزنامه اسرائیلی هاآرتص نوشته است که اسرائیل همکاری های امنیتی و اطلاعاتی خود با اردن را در جنوب سوریه افزایش داده تا دستاوردهای ایران در این ناحیه را از بین ببرد.
اسرائیل از سال گذشته تلاش کرده، منطقه حائلی را در مرز خود با سوریه در بلندی های جولان ایجاد کند تا مانع رسیدن نیروهای مورد حمایت ایران به این منطقه شود. در همین راستا، تل اویو طبق گزارش اخیر روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال، یک واحد نظامی مخصوص خود را برای کمک های پزشکی و تسلیحاتی به معارضان سوری مأمور کرده است؛ طبق این گزارش اسرائیل حتی حقوق و دستمزد این گروه های معارض که به نوعی وظیفه حمایت از این رژیم در مرز سوریه را بر عهده دارند، نیز پرداخت می کند.
اسرائیل تلاش دارد با در پیش گرفتن سیاست «همسایه خوب» در قبال ساکنان مناطق مرزی سوریه، آن ها را متقاعد کند که با ایران و حزب الله در این ناحیه همراه نشوند.
از سوی دیگر، در مرزهای جنوبی خود، اسرائیل به مصر برای تأمین امنیت منطقه سینا کمک های طولانی مدتی داشته است. در این زمینه، مقامات اسرائیل با احتیاط در مورد همکاری خود با مصر به دلیل حساسیت های عمومی صحبت می کنند و بسیاری از خبرها در این زمینه نیز سانسور می شود. با این همکارهای سطح بالای امنیتی ـ اطلاعاتی میان مصر و اسرائیل در جریان است، به گونه ای که هواپیماهای بدون سرنشین اسرائیل، بارها به درخواست مصر مواضع گروه های شورشی در صحرای سینا را آماج قرار دادند.
در این راستا، باید به ارتباطات صمیمانه اسرائیل با دولت خودگردان فلسطین نیز اشاره کرد. با حمایت آمریکا، این هماهنگی به ستون روابط اسرائیل و فلسطین تبدیل شده و شاید مهم ترین جنبه کل فرایند صلح بوده است.
در همین زمینه، یک مقام امنیتی فلسطینی گفت، روزانه مقامات امنیتی دو طرف در مورد تهدیدات مشترک برای رسیدن به موقعیت امنیتی باثبات برای دو طرف بحث و گفت وگو می کنند.
در بالای فهرست تهدیدات دو طرف، حماس قرار دارد که یک تهدید مهم برای اسرائیل و یک تهدید درونی جدی برای تشکیلات خودگردان تلقی می شود. «این تهدید مشترک باعث شد که در سال 2014 سازمان اطلاعاتی اسرائیل طرح ترور محمود عباس توسط حماس را خنثی و متوقف کرده بود».
اسرائیل دارای توافقنامه صلح با مصر، اردن و تشکیلات خودگردان فلسطین است و به همین جهت شاید این همکاری های امنیتی چندان تعجب آور نباشد؛ با این روابط در حال رشد و فزاینده نزدیک با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به صورت شگفت انگیزی در حال وقوع است.
چنین روابطی اغلب توسط مقامات اسرائیلی تحت عنوان همکاری امنیتی-اطلاعاتی برای مقابله با تهدید مشترک یعنی ایران توجیه شده است. در سال های اخیر، گزارش های بسیاری مبنی بر همکاری های سری میان مقامات امنیتی اسرائیل و کشورهای به بیرون درز کرده است. در این میان، می توان به سفر مخفیانه سال 2010 مایر داگان، رئیس پیشین موساد به عربستان برای بحث بر سر برنامه هسته ایران اشاره کرد.
هم اکنون ملاقات های عمومی مقامات اسرائیل با مقامات بازنشسته سعودی به یک موضوع عادی تبدیل شده است؛ چه در واشنگتن و مونیخ و یا بیت المقدس. روابط تجاری با کشورهای حوزه خلیج فارس نیز در حال افزایش است؛ از محصولات کشاروزی گرفته تا تکنولوژی های اطلاعاتی و سایبری و فناوری های امنیتی.
به طور کلی، فعالیت اسرائیل در سوریه، اردن، نوار غزه، مصر و خلیج فارس کاملا مرتبط به هم هستند و نمی توان از هم جدا کرد. در عوض، اسرائیل در حال حاضر در مبارزات و جنگ های جهان عرب علیه ایران درگیر شده است.
با این حال، هنوز مشخص نیست این یک پیوند و همکاری موقت برای مقابله با تهدیدات مشترک است یا یک تعهد استراتژیک پایدار.
حداقل اینکه در آینده خاورمیانه اسرائیل دیگر به عنوان مشکل اصلی خاورمیانه مطرح نخواهد شد. به همین دلیل است که ترامپ از کشورهای عربی خواسته است تا نقش اسرائیل در امور منطقه را به رسمیت بشناسند.
