دفاع از پایان نامه های دانشجویی و فارغ التحصیل شدن از مقاطع تحصیلات تکمیلی، نیازمند رعایت قوانینی است که هر چند به ظاهر دشوار است، عمل کردن به آنها به استاندارد شدن کیفیت پژوهش ها و نیز استقرار عدالت آموزشی کمک می کند؛ اتفاقی اجتناب ناپذیر که گویا در برخی دانشگاه ها چندان مورد توجه قرار نمی گیرد و تنها با یک دستور از سوی مقامات ارشد می توان آنها را نقض کرد.
به گزارش «تابناک»؛ استاندارد مرسومی که در رابطه با فرایند دانش آموخته شدن از مقطع کارشناسی ارشد و نیز دکترا وجود دارد، آن است که دانشجو پس از گذراندن واحدهای آموزشی با انتخاب یک پژوهش علمی و زیر نظر راهنما و مشاور توان پژوهشگری خود را نیز اثبات کند. هرچند این پایان نامه ها ممکن است خروجی مثبت و کاربردی چندانی نداشته باشد، اگر اجرایی نشوند، استاندارد مصوبی که برای احراز شرایط دانش آموختگی وجود دارد را زیر سؤال می برد.
با همه انتقاداتی که به فرایند دانش آموختگی در کشور وجود دارد، به هر حال طی کردن فرایندهایی مثل دفاع از پایان نامه همراه با تأیید نهایی اساتید راهنما، مشاور و داور از جمله موضوعاتی است که باید به آن تمکین کرد و هر گونه اشکال در این فرایند معنایی جز یک تخلف آشکار ندارد.
در شرایط کنونی و در پی نظارت ضعیف نهادهای مسئول، گویا در برخی دانشگاه و دانشکده ها فرایندهای واقعی نظام آموزشی در این رابطه اجرایی نمی شود و این موضوع زمینه ساز هر گونه بهره برداری غیر قانونی و نقض عدالت را فراهم می کند؛ شرایط عجیبی که سبب می شود برخی افراد دانش آموخته بدون احراز صلاحیت لازم مدرک تحصیل بگیرند و آنچنان که باید و شاید استانداردهای آموزشی را رعایت نکنند.
هرچند تخلف هایی از این دست محدود به یک فضای دانشگاهی خاص نیست و این مسأله در بسیاری از مجموعه های آموزشی کشور رخ می دهد، مستنداتی در اختیار «تابناک» قرار دارد که نشان می دهد تخلف های اینچنینی به صورت مشخص در دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران مرسوم است.
در این دانشکده و در خردادماه سال جاری پایان نامه ای با عنوان «بررسی تأثیر قابلیت های بازاریابی بر کسب مزیت رقابتی صادراتی شرکت های صنایع غذایی در بازارهای بین المللی» دفاع شده است که داور نخست پایان نامه پس از مطالعه و بررسی این پایان نامه، آن را فاقد استانداردهای لازم و دارای اشکالات اساسی دید که نیازمند اصلاحات اساسی است.
در شرایطی که دانشجوی نویسنده این پایان نامه باید ایرادات داور پایان نامه را تصحیح و آن را آماده دفاع می کرد، چنین اتفاقی نیفتاده و داور زمانی متوجه این تخلف می شود که جلسه دفاع برگزار شده و دانشجو نمره دفاع را دریافت کرده است.
استاد داور نیز وقتی به این مسأله اعتراض کرد، از قرار معلوم صورت جلسه برای امضا پیش روی او قرار می گیرد که او از امضای آن امتناع می کند.
در چنین شرایطی و با دستور رئیس دانشکده ناگهان اسم این داور از لیست حذف و نام رئیس دانشکده جایگزین می شود تا او صورت جلسه را بدون حضور در جلسه دفاع و گرفتن ایرادهای پایان نامه امضا و ضمن بهره مندی از مزایای مالی در رخ دادن این تخلف نیز مقصر باشد.
این مثال مستند به خوبی اشکالات ریز و درشت آموزش عالی کشور را نشان می دهد که با دستان برخی متولیان آموزش کشور رقم می خورد تا با این مجموعه اتفاقات فاتحه علم و دانش کشور خوانده شود و در این میان بی توجهی مقام های مسئول به چنین اشکالاتی نیز ظاهراً فضا را برای تکرار این اتفاقات در سطوح مختلف فراهم کرده است.
بر این اساس، باید گفت عدالت آموزشی و استانداردهای لازم برای رعایت کیفیت آموزش در کشور با تخلف های برخی مدیران تا سطح بسیار بالایی افزاش یافته و شرایط به گونه ای شده که دیگر نمی توان انتظار برخورد قانونی با چنین تخلف هایی را نیز داشت، چون در بیشتر این موارد مسئولان برخورد خود بخشی از تخلف می شوند.
دفاع از پایان نامه های دانشجویی و فارغ التحصیل شدن از مقاطع تحصیلات تکمیلی، نیازمند رعایت قوانینی است که هر چند به ظاهر دشوار است، عمل کردن به آنها به استاندارد شدن کیفیت پژوهش ها و نیز استقرار عدالت آموزشی کمک می کند؛ اتفاقی اجتناب ناپذیر که گویا در برخی دانشگاه ها چندان مورد توجه قرار نمی گیرد و تنها با یک دستور از سوی مقامات ارشد می توان آنها را نقض کرد.
تابناک عزیز
تازه موضوع جدیدی هم نیست. بخصوص در دانشگاه آزاد سالهاست که برقرار لست. 
