محوطه‌ای مربوط به دوران پیش از تاریخ (دوران نوسنگی) و نمونه ویژه ابتکارات معماری دوره ساسانی در نزدیکی "تنب پرگان" در دشت جناح (مهران) استان هرمزگان و در ۳۰ کیلومتری خلیج فارس شناسایی شد.
به گزارش ایسنا، علی اسدی، سرپرست گروه باستان شناسی «تنب پرگان» با اعلام این خبر گفت: در بررسی سطحی از این محوطه علاوه بر آثار معماری و سفال از دوره‌های تاریخی، برخی نمونه‌های ابزار سنگی، مشابه نمونه‌های به دست آمده از دوره "باکون الف" در فارس نیز شناسایی شدند.
به گفته این باستان شناس، با توجه به این که تاکنون در این بخش از شهرستان بستک و ناحیه جناح محوطه‌ای با این قدمت و آثار فرهنگی شناسایی نشده، کشف این محوطه بسیار حائز اهمیت است چون منطقه‌ای که آثار در آن شناسایی شده به خط مستقیم کمتر از ۳۰ کیلومتر با خلیج فارس فاصله دارند.
او با بیان این نکته که فصل سوم کاوش تنب «پرگان جناح» با هدف شناخت بهتر کارکرد این بنا از نیمه بهمن ماه آغاز شد، گفت: هدف از فصل سوم کاوش باستان شناسی تنب پرگان شناسایی شکل دقیق معماری وکارکرد ساختمان مدور قرار گرفته بر سطح تپه و همچنین حفاظت و نگهداری بهتر این اثر است.
اسدی با استناد به نتایج به دست آمده از روند کاوش تا کنون گفت: به نظر می‌رسد که بازسازی فرضی صورت گرفته از بنا که در پایان فصل دوم انجام شده بود، نزدیک به واقعیت بوده و روی فضای مرکزی بنا، گنبدی مدور قرار داشته است.
به گفته وی، این نتیجه با توجه به آشکار شدن جرزهای بیشتری در بخش مرکزی بنا مشخص شده و بر اساس همین بازسازی به جز گنبد مرکزی ، رواقی سرتاسری نیز در اطراف آن وجود داشته است.
او در ادامه با اشاره به قرار گرفتن یک حصار خشتی مدور دورتا دور ساختار، افزود: چهار نیم برج در جهات اصلی بوده و در نهایت همه‌ی مجموعه با یک خندق در اطراف آن محافظت می‌شده است.
این باستان شناس ساختمان مدور تنب پرگان را، بر اساس شواهد موجود نمونه‌ای ویژه از ابتکارات معماری دوره ساسانی در پس‌کرانه‌های شمالی خلیج فارس دانست و گفت: مشخص نیست که معماران بنا طرح آن را با الهام از چه سازه‌ی پیشینی ایجاد کرده‌اند، چون تاکنون پلان مشابهی برای آن در معماری این دوره سراغ نداریم.
او افزود: ممکن است طرح بنا، ابتکاری نو و زاییده ذهن معماران محلی برای ساخت بنایی با کارکرد ویژه بوده باشد.
سرپرست گروه باستان شناسی تنب پرگان گفت: در نتیجه مشاوره با گروه‌های متخصصِ حفاظت بنا، در پایان فصل دوم با هزینه و کمک منصور عباسی، نیکوکار شهر، پوششی حفاظتی روی بخش کاوش شده تنب پرگان ایجاد شده و این بنا به صورت مناسب شکل بسیار خوبی از باران‌های سیل آسا و دیگر عوامل جوی مورد حفاظت قرار گرفته است.
اسدی با تاکید بر این‌که بخش‌های نویافته‌ی این بنا پس از پایان فصل سوم کاوش نیز مورد حفاظت قرار می‌گیرد، افزود: به زودی یک تیم حرفه ای مرمتگر برای استحکام بخشی و تثبیت معماری بنای تنب پرگان عملیات حفاظت و مرمت سازه سنگی بنا را آغاز خواهند کرد.
