در حالی که ارتش سوریه خود را برای راه اندازی آخرین و مهم ترین عملیات میدانی در استان ادلب آماده می کند و روسیه نیز مذاکرات چندجانبه ای را با طرفین غربی خود برای حل و فصل بحران سوریه آغاز کرده است، شاهد شکل گیری یک رقابت یا به بیانی دیگر جنگ اقتصادی در این کشور هستیم.
به گزارش «تابناک»؛ سوریه پساجنگ باید بازسازی شود و در همین راستا، بازگشت حدود 10 میلیون آواره و پناهجوی سوری، منوط به بازسازی زیرساخت های ویران شده این کشور است.
در همین رابطه، بسیاری از ناظران تا پیش از این بر آن بودند، مسأله بازسازی سوریه ـ که می تواند منافع اقتصادی زیادی برای مشارکت کنندگان در آن داشته باشد ـ تنها به متحدان دولت سوریه اختصاص خواهد یافت.
با این حال، به نظر می رسد چنین نیست و سایر بازیگران و به ویژه بازیگران ضد اسد نیز اشتیاق بسیاری برای مشارکت در فرایند بازسازی و بردن سهمی از منافع اقتصادی سوریه پساجنگ دارند.
ایران و روسیه از ابتدا آمادگی خود را برای مشارکت در بازسازی سوریه اعلام کرده بودند و در حال تلاش برای مشارکت در فرایند بازسازی هستند. البته بازیگران دیگری همچون چین که در هفت سال اخیر نقش حمایتی سیاسی از دولت سوریه داشته و همچنین بازیگرانی همچون فرانسه، آلمان، ترکیه، عربستان، اردن و امارات متحده عربی که بلوک ضد نظام سوریه بوده اند، تمایل و اشتیاق خود برای مشارکت در بازسازی سوریه را به انحای مختلف و یا با اعلام شروطی اعلام کرده اند.
در همین راستا، هفته گذشته در ادامه رایزنی‌ها، برای نهایی کردن موافقت نامه راهبردی بلندمدت میان ایران و سوریه، هیأت کارشناسی اقتصادی دربرگیرنده 14 کارشناس ارشد شماری از وزارتخانه‌های کشورمان وارد دمشق شد. این هیأت در فرودگاه دمشق مورد استقبال رانیا احمد، معاون وزیر اقتصاد سوریه و شماری از مدیران ارشد این وزارتخانه قرار گرفت.
معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی کشورمان ـ که ریاست این هیأت اقتصادی را بر عهده دارد ـ در بدو ورود به فرودگاه دمشق، با اشاره به توان و ظرفیت‌های بالقوه بخش خصوصی، تصریح کرد، جمهوری اسلامی ایران قصد دارد سرمایه‌گذاران و صاحبان صنایع ایرانی نقش مهمی در برنامه بازسازی سوریه داشته باشند.
امیر امینی، هدف از دستیابی به توافقنامه راهبردی بلندمدت را استفاده از توانمندهایی دو کشور برای ادامه همکاری‌های راهبردی و ادامه استراتژی منطقه‌ای به نفع یکدیگر برشمرد.
بر پایه این گزارش، معاون وزیر اقتصاد سوریه هم ابراز امیدواری کرد، این رایزنی‌ها به توافقی بینجامد که حضور مؤثر ایران در فرآیند بازسازی سوریه را در پی داشته باشد.
از سوی دیگر، جمعه خبرگزاری رسمی عربستان (واس)، عربستان سعودی با انتشار بیانیه ای اعلام کرد: این کمک مالی برای بازسازی مناطقی که در شمال شرق سوریه از اشغال داعش آزاد شده، اختصاص یافته است.
در این بیانیه آمده است: عربستان سعودی در ادامه همکاری خود با ائتلاف بین المللی، این کمک مالی را برای بازسازی مناطقی مانند رقه و ارایه خدمات بهداشتی، آب، برق و آموزش هزینه می کند.
پیشتر برخی رسانه ها گزارش داده بودند، هم اکنون نمایندگانی از نیروی نظامی عربستان، امارات و اردن در پایگاه نظامی «خراب عشق» در غرب شهر «عین عیسی» در حومه شمالی رقه در شرق سوریه حضور دارند.
اردن و امارات متحده عربی بازیگران دیگری هستند که تمایل خود برای مشارکت در بازسازی سوریه را نشان داده اند، به گونه ای که «نائل الکباریتی» رئیس اتاق بازرگانی اردن تأکید کرد، یک هیأت اقتصادی از سوی این کشور با حضور ۸۰ تاجر در نمایشگاه بین المللی دمشق ـ که از ابتدای ماه آتی آغاز به کار خواهد کرد ـ مشارکت می کند.
وی در ادامه افزود: این هیأت به ریاست «غسان خرفان»، معاون اول رئیس اتاق بازرگانی اردن نشست هایی با همتایان سوری خود برای بررسی راهکارهای احیای روابط اقتصادی برگزار خواهد کرد.
الکباریتی تأکید کرد: در جریان این رایزنی ها در خصوص مشارکت محسوس اردن در بازسازی سوریه و تقویت تبادلات تجاری میان دو کشور بحث خواهد شد.
از سوی دیگر، «آنتوان چارپنیتنی»، تحلیلگر سیاسی متخصص در امور خاورمیانه و اروپا در مورد تمایل فرانسه برای مشارکت در بازسازی سوریه گفته است: «فرانسه پس از اینکه مطمئن شد، محوری که بدان وابسته است نبرد را در سوریه و خاورمیانه باخته، تلاش کرد به سوریه بازگردد. فرانسه می‌خواهد در روند بازسازی سوریه مشارکت داشته باشد».
وی با بیان اینکه پاریس در تلاش است، آنچه را با سیاست و جنگ به دست نیاورد، از طریق اقتصاد به دست آورد، اعلام کرد: «سوریه و روسیه همچنین نمی‌پذیرند که فرانسه در بازسازی سوریه مشارکت داشته باشد».
این تحلیلگر فرانسوی با اشاره به تلاش سعد الحریری نخست وزیر لبنان برای میانجیگری بین روسیه و فرانسه درباره موضوع بازسازی سوریه، خاطرنشان کرد: پس از گروگان گرفته شدن الحریری در عربستان، این مسئول لبنانی موفق به انجام چنین کاری نشد.
چارپنیتی با اشاره به اینکه تجار لبنانی زیادی، خواستار مشارکت در بازسازی سوریه هستند، از جمله کسانی که در خط مخالف سوریه بودند، اظهار داشت: «اروپایی ها در حال چرخش به سمت روسیه و چین و سایر کشورهایی هستند که با آمریکا و هم پیمانانش اختلاف دارند».
از سوی دیگر، چین بازیگری است که به نظر می رسد نقش عمده ای در بازسازی سوریه ایفا خواهد کرد و در همین رابطه توافقاتی نیز با دولت سوریه امضا کرده است.
همچنین برخی ناظران بر این باورند که روسیه از طریق مشارکت دادن کشورهای غربی و از جمله آمریکا در بازسازی سوریه، به دنبال متعهد کردن آن ها به پذیرش بشار اسد و حل و فصل بحران سوریه است.
در نهایت باید گفت، کشورهایی که هیچ هزینه ای در جنگ سوریه پرداخت نکرده اند و یا هزینه کمی متحمل شدند، در حال تلاش برای پیروزی در جنگ اقتصادی سوریه هستند؛ جایی که منافع اقتصادی زیادی نهفته است و بازیگران موافق و مخالف اسد در حال آمادگی برای مشارکت در آن هستند.
چی نصیب ما میشه؟ 
