فتاوای آیت الله العظمی سیستانی (مدظله)
سؤال: آيا اجير با وسعت وقت می تواند در مدت اجاره بدون اذن مستأجر نماز واجب را بجا آورد؟
جواب: اگر متعارف نباشد نمی تواند.
سؤال: اگر در اجاره شرط دوام بشود يا اجرت مجهول باشد يا مدت مجهول باشد حكم چيست ؟
جواب: در تمام فروض مذكوره اجاره باطل است ، بلكه هم بايد مدت اجاره را تعيين كنند و هم اجرت را بايد معلوم كنند .
سؤال: اجاره مشروط به قرض، قرض ربوى است يا خير؟
جواب: اجاره به شرط قرض بنابر احتياط واجب جايز نيست .
سؤال: آيا دادن منزل به رهن بدون اجاره صحيح است يا خير ؟
جواب: صحيح نيست و اين در واقع قرض گرفتن و دادن سود است كه همان استفاده از منزل باشد ، و مى شود به جاى آن بيع به شرط نمود .
سؤال: اجاره اى بر منزلى صورت گرفت يكساله، و بعد از مدتى توافق بر ۱٠ ماه شد با شروطى و در نتيجه گفته شد چنانچه بعد از ۱٠ ماه تخليه صورت نگيرد و ۲ هفته طول كشيد براى هر ماه بايد اين مبلغ اجاره پرداخت شود، و چنانچه اين مدت سپرى شود آيا دريافت آن مبلغ را براى هر ماه دارم؟
جواب: توافق بعد به معناى فسخ اجاره اول با رضايت طرفين است، و مستاجر بايد طبق توافق بعد عمل نمايد.
سؤال: اگر مستاجر خانه، منزل را به كسى ديگر اجاره دهد و خود زندان رود و مالك از مستاجر دوم طلب اجاره كند و رضايت ندهد حكم چيست؟
جواب: اگر مالك با مستاجر اول شرط انتفاع شخصى نكرده باشد و مالك حق اجاره دادن خانه را داشته باشد و چنانچه مدت اجاره باقى است كسى حق رجوع به مستاجر را ندارد ، و در اين مدت مستأجر دوم حق انتفاع از منزل مزبور را دارد ولى به هر حال طرف مالك مستاجر اول است و اما بايد مبلغ اجاره را بدهد .
سؤال: هر گاه عقد اجاره اى صورت بگيرد به شرط اينكه گرم كردن ساختمان به عهده مؤجر باشد و بعد از مدتى هزينه گرم كردن بيش از اجرت آن بشود، آيا بايد مؤجر بر تعهد باقى باشد و لو اينكه در قرارداد تعديلى بيش بينى نشده باشد و اگر عقد به غير اجاره باشد تكليف چيست ؟
جواب: بايد به تعهد خود عمل كند و فرقى بين اجاره و غيره نيست و تكليف همان است .
سؤال: گرفتن اجاره و رهن براى منازل آيا شرعاً جايز است؟
جواب: اجاره و رهن که مرسوم است که به معناى اجاره و قرض است جايز نيست حتى اگر به نحو اجاره به شرط قرض باشد بنابر احتياط واجب در اين صورت جايز نيست .
سؤال: آيا مرتهن مى تواند عين مرهونه را به راهن اجاره دهد ؟
جواب: مرتهن مالك نيست كه اجاره دهد بلكه عين مالك راهن است و منافعش در اختيار او است و مى تواند در آن تصرف كند به نحوى كه با حق رهانت منافات نداشته باشد .
سرقفلی
سؤال: دكانهاى كه با پرداخت سرقفلى واقع در پاساژى بدون شرط ضمن العقد اجاره داده شده و مدت اجاره آنها تمام شده ، چنانچه اجرت المثل آنها بميزان اجرة دكانهاى مشاجر در همان مجموعه واقع است مطالبه شود آيا موافق موازين شرعى است يا خير ؟
جواب: موافق موازين شرعى است .
سؤال: آيا زن از شوهر خود از سرقفلى مغازه ارث مى برد يا خير؟
جواب: زن از سرقفلى ارث مى برد.
سؤال: آيا سرقفلي مغازه خمس دارد؟
جواب: خمس دارد.
سؤال: در صورتي که سرقفلي مغازه مشمول خمس است، خمس سرقفلي را به قيمت زمان خريد آن بايد پرداخت با قيمت فعلي (موعد محاسبه خمس)؟
جواب: به قيمت فعلي مگر اينکه با پولي خريداري شده باشد که سال بر آن گذشته است که در اينصورت همان قيمت خريد ملاک است.
سؤال: آيا افزايش ارزش سرقفلي مشمول خمس است وآيا افزايش قيمت هر سال بايد محاسبه گردد يا هنگام فروش؟
جواب: افزايش قيمت آن خمس ندارد مگر هنگام فروش که جزو درآمد همان سال حساب مي شود.
