فتاوای آیت الله العظمی بهجت (قدس سره)
حجاب و پوشش زن و مرد
ضرورى بودن حجاب
سؤال641. آيا حجاب از ضروريات اسلام است و منكر آن و كسانى كه به اين دستور الهى، به ويژه در جامعه ى اسلامى بى اعتنايى مى كنند چه حكمى دارند؟
جواب: اصل حجاب از ضروريات و نصّ قرآن است و كسانى كه به اين دستور بى اعتنايى مى كنند، كار حرام انجام مى دهند و بايد توبه نمايند.
انكار حجاب
سؤال642. اگر كسى در نوشته يا گفتار خود حجاب را منكر شود، آيا مرتد محسوب مى شود؟
جواب: بله.
راه شناخت مميّز بودن بچه
سؤال643. گفته مى شود كه زن بايد خود را از پسر بچّه مميّز، بپوشاند. بفرماييد مميّز بودن پسر بچه از چه راه و يا راه هايى شناخته مى شود؟
جواب: شرط تمييز، شناختن مميّزات مرد و زن در اين مقام است و با شك، استصحاب عدم رسيدن به سنّ تمييز جارى است در نتيجه هنگام شك در به سن تمييز رسيدن پسربچه، حكم به نرسيدن آن مى شود.
عدم الزام به حجاب توسّط شوهر
سؤال644. اگر مردى همسرش را به حجاب شرعى ملتزم نكند، آيا فاسق محسوب مى شود؟
جواب: اگر امر به معروف و نهى ازمنكر با شرايطش را انجام ندهد، فاسق محسوب مى شود.
سن تمييز
سؤال645. مراد از سن تمييز چه سنّى است؟
جواب: به حسب سن مقدار معينى ندارد، تمييز مثل رشد است كه اهلش در طفل تشخيص مى دهند.
پوشش واجب براى زن
سؤال646. حدّ واجب پوشش براى زنان تا چه اندازه اى مى باشد؟
جواب: زن بايد بدن و موى خود را از مرد نامحرم بپوشاند، اگرچه كمك به حرام نبوده و قصد لذتى نيز در بين نباشد؛ بلكه احتياط واجب آن است كه از پسر غير بالغ كه خوب و بد را مى فهمد نيز خود را بپوشاند.
حكم پوشاندن دست و صورت زن
سؤال647. هل استتار المراة وَجْه َها و كَفيْها حتّى على القول بعدم وجوب ذلك يُعَدُّ راجحا شرعا و مرغوبا به فى الشّريعه المحمّديه ـ صلّى اللّه عليه وآله وسلّم ـ ؟
جواب: نعم يعدّ راجحا و مرغوبا فيه بل الاحوط ذلك.
داشتن زينت و پوشاندن وجه و كفّين
سؤال648. چنان چه زن با خود زينت داشته باشد، مانند حلقه ى ازدواج، يا انگشترى در دست، يا چهره آراسته كرده باشد، آيا واجب است وجه و كفّين را بپوشاند؟
جواب: واجب است.
چادر
سؤال649. آيا در پوشش اسلامى چادر الزامى دارد يا خير؟
جواب: حجاب كامل همان چادر است.
نمايان بودن حجم پاهاى زن
سؤال650. آيا نمايان بودن حجم پاهاى زن از جوراب ضخيم و يا شلوار تنگ اشكال دارد؟
جواب: اگر مهيّج باشد، جايز نيست.
لباس هاى مهيج
سؤال651. پوشيدن لباس هاى تنگ و مهيّج براى زن و مرد، اگر حجاب اسلامى در آن رعايت شود شرعا اشكال دارد؟
جواب: جايز نيست.
كفش هاى صدادار
سؤال652. پوشيدن كفش هاى صدادار براى خانم ها اگر به قصد جلب توجه نامحرم نباشد، آيا اشكال دارد؟
جواب: اگر جلب توجه كند، اشكال دارد و قصد ملاك نيست.
پوشش سر با كلاه يا كلاه گيس
سؤال653. آيا پوشاندن سر با كلاه گيس براى خانم ها پوشش شرعى محسوب مى شود و به چنين زنانى آيا مى توان نگاه كرد؟
جواب: خير و نگاه به آن ها هم جايز نيست.
پوشش بيماران بدحال
سؤال654. رعايت پوشش بيمارانى كه در شرايط مطلوبى از توجه به پوشش خود نيستند، بر عهده خود آن ها است يا بر عهده ى اطرافيان و پرستاران مى باشد؟
جواب: تا بتوانند بر عهده ى خود آن ها است و اگر نتوانند، ديگران بايد مراعات كنند.
بالا زدن آستين زن با حضور مرد نامحرم
سؤال655. آيا با وجود برادران در اتاق عمل مى شود، دست تا آرنج بدون پوشش باشد؟
جواب: جايز نيست.
پوشيدن لباس نازك
سؤال656. پوشيدن لباس هاى نازك و تن نما براى خانم ها چه حكمى دارد؟
جواب: در جايى از بدن كه برهنه بودن جايز نيست يا خلاف احتياط است، پوشيدن لباس هاى نازك و بدن نما همان حكم را دارد.
پوشيدن لباس هاى تنگ
سؤال657. پوشيدن برخى لباس هاى تنگ كه بدن را نشان نمى دهند، امّا حجم بدن و پستى و بلندى آن كاملاً مشهود است چه حكمى دارد؟
جواب: اگر طورى باشد كه منشأ فساد براى ديگران شود، جايز نيست.
پوشيدن لباس مبتذل و تنگ و مهيج
سؤال658. پوشيدن لباس مبتذل يا تنگ و مهيج غربى براى زن و مرد چه حكمى دارد؟
جواب: چون معرضيّت براى مفسده دارد، جايز نيست.
پوشيدن مانتو
سؤال659. پوشيدن مانتو بدون چادر و سخنرانى زن ها در مقابل مردان جايز است يا حرام؟
جواب: پوشيدن لباس و غير آن ضوابطى دارد كه بايد بر اساس آن باشد و نيز از آن چه كه در معرضيّت مفسده است، بايد احتراز شود.
سؤال660. آيا پوشيدن مانتو براى زنان، در صورتى كه برجستگى هاى اندام مشخص باشد، جايز است؟
جواب: جايز نيست.
لباس شهرت
سؤال661. مقصود از لباس شهرت چيست و پوشيدن آن چه حكمى دارد؟ آيا چادر سفيدى كه موجب انگشت نما شدن شود از مصاديق لباس شهرت است؟
جواب: لباس شهرت عبارت است از لباسى كه از جهت جنس يا رنگ يا نحوه برش و دوخت و مانند آن خلاف شأن و زىّ پوشنده لباس باشد و پوشيدن چنين لباس هايى حرام است. بنابراين پوشيدن چادر سفيد به اقتضاى محل پوشش و شخص پوشنده بايد ملاحظه شود.
مقدار پوشش زن
سؤال662. پوشش زن در مقابل زن چه مقدار بايد باشد؟
جواب: در صورت عدم وجود مفسده و بدون وجود انگيزه هاى شهوانى، پوشاندن غير از عورتين در مقابل زن ديگر لازم نيست.
حجاب در بيمارستان
سؤال663. دانشجوى پزشكى هستم و در بعضى بخش هاى بيمارستان با وجود نامحرم، بايد چادر خود را بردارم كه ناچار حجاب كمتر مى شود، لطفا بفرماييد تكليف من چيست؟
جواب: مراعات حداقل حجاب شرعى در هر حال بايد بشود و از مواضع غير ضرورى پرهيز كنيد.
امر به پوشاندن صورت و دست ها از طرف شوهر
سؤال664. آيا مرد مى تواند همسر خود را به زدن پوشيه يا پوشيدن لباس خاصّى مجبور كند؟
جواب: نمى تواند، ولى مى تواند بدون پوشيدن آن لباس، اذن خروج از منزل را ندهد.
سؤال665. اگر شوهر بداند و يا احتمال دهد كه اگر همسر او بدون پوشانيدن صورت و دست به بيرون از خانه برود به او نگاه حرام مى شود، آيا واجب است به پوشاندن زن امر كند و يا اجازه ى بيرون رفتن به او ندهد؟
جواب: بله، اگر علم دارد، بر شوهر واجب است؛ بلكه بدون آن ها هم احوط پوشانيدن وجه و كفين است.
سؤال666. اگر نپوشاندن وجه و كفّين (صورت و دست ها تا مچ) فسادى را براى زن در جامعه به بار آورد، آيا پوشاندن وجه و كفّين واجب مى شود؟
جواب: اگر منشأ حرام باشد، حرام است.
امر شوهر به پوشيدن چادر
سؤال667. زنى هستم، دوست دارم مانتو و روسرى بپوشم. امّا شوهرم مى گويد بايد چادر بپوشى، وظيفه ى من چيست؟
جواب: به حرف شوهرتان عمل كنيد.
مانتو و شلوار
سؤال668. آيا پوشيدن مانتو كه تمام مواضع لازم را مى پوشاند، همراه با شلوار و روسرى كه به عنوان حجاب اسلامى محسوب مى شود، در صورتى كه حجم بدن از آن نمايان باشد چه حكمى دارد؟
جواب: حجاب كامل همان چادر است.
مشخص بودن حجم موهاى زنان از زير چادر
سؤال669. خانم هايى كه موهاى بلندى دارند و آن ها را مى بافند، اگر حجم و اندازه موهايشان از زير چادر مشخص باشد اشكال دارد؟
جواب: اگر تحريك كننده باشد، جايز نيست.
پوشش لازم زن در حمام
سؤال670. در حمام زنانه لازم است كه زن باسن هاى خود را از زنان ديگر بپوشاند؟
جواب: اگر مظنّه حرام است، احتياطا بايد بپوشانند.
حجاب در خوابگاه هاى دخترانه
سؤال671. وضع حجاب در خوابگاه هاى دخترانه بايد چگونه باشد؟
جواب: با جاهاى ديگر فرق ندارد.
كنار رفتن چادر
سؤال672. اگر سهوا چادر خانمى كنار رود و در معرض ديد نامحرم باشد، اشكال دارد؟
جواب: اگر فورى خود را حفظ كند، گناه نكرده است.
بيرون بودن مقنعه از زير چادر
سؤال673. بيرون بودن مقنعه و روسرى از زير چادر چه حكمى دارد؟
جواب: اگر جلب نظر نامحرم كند، جايز نيست.
پوشش در برابر اقوام شوهر
سؤال674. وظيفه زن با فاميل هاى نامحرم شوهر از نظر پوشش اسلامى چيست؟
جواب: با نامحرم هاى ديگر فرقى ندارند.
پوشش در مراكز آموزشى پزشكى
سؤال675. به جهت عدم جواز لمس و اختلاط با نامحرم در مراكز آموزش پزشكى، آيا متدينين از آموزش اين گونه حرفه ها بايد دست بردارند؟
جواب: چون آموزش اين حرفه ها ملازمه ى با انجام حرام ندارد، بايد برنامه ريزى كنند تا طبق ضوابط شرعى، آموزش صورت گيرد.
حجاب دختر عقب افتاده
سؤال676. نگاه كردن به مو و بدن، لمس كردن و بوسيدن دختر عقب افتاده اى كه اندكى بد و خوب را تمييز مى دهد، چه از رو و چه از زير لباس اشكال دارد يا خير؟
جواب: احكام دختر غير عقب افتاده را دارد. يعنى اگر غير بالغ باشد با قصد لذت جايز نيست و بدون آن، خلاف احتياط است و در صورت بلوغ مطلقا جايز نيست.
پوشيدن و آرايش مطابق مد روز
سؤال677. آيا پوشيدن و آرايش كردن طبق مد روز اشكال دارد؟
جواب: اگر ترويج كفر كافر نباشد، اشكال ندارد، لكن در مقابل نامحرم بايد مراعات كنند.
مشخص بودن اندام از زير چادر
سؤال678. چادر به عنوان حجاب برتر شناخته مى شود ولى بعضى از خانم ها على رغم استفاده از چادر مناسب، (ضخيم)، به لحاظ ويژگى هاى جسمى كه دارند، اندام آن ها از زير چادر مشخص است آيا مسؤوليت پوشش آن ها باز متوجه خود آن ها مى باشد يا طرف مقابل بايد از نگاه به او احتراز كند؟
جواب: در اين رابطه، هر دو طرف وظيفه دارند و اگر طورى است كه جلب نظر نمى كند، پوشاندن حجم واجب نيست به خلاف رنگ و شبح كه واجب است پوشانده شود.
جلب توجه نامحرم با چادر
سؤال679. آيا هر كارى كه موجب جلب توجه نامحرم شود اشكال دارد؟ حتى اگر پوشيدن چادر باشد؟
جواب: بله، اگر پوشيدن چادر هم به گونه اى باشد كه جلب توجه كند، بايد آن را نپوشد و منظور از جلب توجه، معرضيّت براى توجه همراه با ريبه است.
برآمدگى سينه زنان در مقابل نامحرمان
سؤال680. اگر برآمدگى سينه زنان در مقابل نامحرم پيدا باشد، اشكال دارد؟
جواب: بله، اشكال دارد.
حجم شانه زنان در مقابل مردان
سؤال681. آيا اگر حجم شانه هاى زنان در مقابل نامحرم پيدا باشد اشكال دارد؟
جواب: اگر فتنه و فسادى ندارد، اشكال ندارد.
پوشيدن لباس هاى زننده توسط زن
سؤال682.آيا پوشيدن لباس هاى زننده بين خانم ها ايراد دارد؟
جواب: اگر فتنه و فسادى به دنبال نداشته باشد، اشكال ندارد.
عدم پوشش نامحرمان اقوام
سؤال683. آيا عدم پوشش دختر دايى و دختر عمه و دختر خاله و دختر عمو ـ كه تأثيرى در من ندارد ـ گناه است؟
جواب: بله، گناه است و بين آن ها با نامحرم هاى ديگر فرقى نيست.
جوراب و كفش
سؤال684. آيا پوشيدن جوراب ضخيم بدون شلوار ـ با اين كه حجم بدن از بيرون مشخّص است و در بعضى موارد مهيّج است ـ و يا پوشيدن كفش هايى كه هنگام راه رفتن صداى مهيّج دارد، جايز است؟
جواب: اگر مهيّج و محرّك نامحرم باشد، جايز نيست.
سؤال685. آيا پوشيدن جوراب در برابر نامحرم واجب است؟
جواب: بله.
حجاب در كشورهاى غير اسلامى
سؤال686. حضور خانم هاى مسلمان در كشورهاى غير اسلامى با پوشش چادر، بسيار سخت و همراه با مشقت است، آيا اگر امر داير مدار ماندن در خانه يا حضور در اجتماع با مانتو (و پوشش كامل اسلامى بدون چادر) باشد، كدام يك اولويّت خواهد داشت؟
جواب: در هر جايى كه انسان نتواند مسايل شرعيّه اش را رعايت كند، نمى تواند در حال اختيار در آن جا بماند.
پوشيدن لباس هاى غربى
سؤال687. در اين زمان بسيارى از مد لباس ها از غرب وارد شده و جوانان از لباس هايى با فرهنگ غربى استفاده مى كنند، آيا پوشيدن اين گونه لباس ها شرعا اشكال ندارد؟ و آيا عنوان تشبّه به كفار بر آن ها صدق مى نمايد؟
جواب: اگر ترويج كفر و فرهنگ غرب شود، اشكال دارد.
الزام توريست هاى خارجى به حجاب
سؤال688. آيا لازم است حجاب را به توريست ها الزام كنيم؟
جواب: در حدّ پيشگيرى از زمينه سازى فساد، لازم است.
لزوم پوشيدن چادر در مكان هاى مقدس
سؤال689. آيا پوشيدن چادر در مكان هاى مقدس، مانند حرم حضرت معصومه ـ عليهاالسّلام ـ واجب شرعى است؟
جواب: پوشيدن چادر در همه جا حجاب كامل است.
مقدار پوشش بدن مرد از نامحرم
سؤال690. پوشاندن چه قسمت هايى از بدن براى مردان واجب است؟
جواب: به مسأله ى 1937 رساله رجوع شود.
حجاب مرد
سؤال691. اگر مردى بداند كه زنى به بدن او نگاه مى كند، در اين حال بر مرد پوشاندن بدن واجب است يا بنابر احتياط واجب است؟
جواب: در فرض كمك به حرام، پوشاندن بدن واجب است.
انواع لباس هاى ورزشى
سؤال692. استفاده از لباس هاى آستين كوتاه و شلوارك در مسابقاتى مانند فوتبال، واليبال، كشتى، وزنه بردارى و... كه يا حجم بدن وعورتين كاملاً مشخص است و يا قسمت هاى زيادى از بدن آشكار است چه حكمى دارد؟
جواب: چون در مقابل نامحرم هم هستند، جايز نيست. (به توضيح مذكور در مسأله ى 1937 رساله رجوع شود.)
پوشيدن لباس ورزشى در مكان هاى مخصوص بانوان
سؤال693. آيا دختران در محيط ورزشى مخصوص خودشان مى توانند لباس ورزشى بپوشند؟
جواب: اگر معرضيت براى مفسده دارد، جايز نيست.
لباس تنگ
سؤال694. اگر مردى براى پوشانيدن عورتين خود از محارم و مردان ديگر از لباس تنگ و چسبيده به بدن استفاده كند، كفايت مى كند؟
جواب: اگر موجب فساد نباشد و رنگ و شبح پيدا نباشد، مانعى ندارد.
سؤال695. پوشيدن شلوار تنگ براى آقايان به گونه اى كه حجم عورت و باسن را نشان دهد، چه حكمى دارد؟
جواب: چون معرضيت براى فتنه و فساد دارد، اشكال دارد.
پوشيدن پيراهن آستين كوتاه براى آقايان
سؤال696. پوشيدن پيراهن آستين كوتاه براى مردان در جامعه، بدون قصد شهوانى و براى زيبايى بيشتر يا به علت گرماى هوا چه حكمى دارد؟
جواب: در مواردى كه معرضيت براى مفسده دارد، اشكال دارد.
