لودرها شش ساعت از شب گذشته را در ورودی شهر باستانی شوش فعالیت کردند و حتی تعدادی آثار سفالی نیز از دل زمین بیرون کشیدند که سرانجام با وساطت تلفنی معاون میراث فرهنگی کشور و استانداری خوزستان تا زمان راضی کردن یکی از طرفین، طرح ایجاد زیرگذر جنجالی شوش متوقف شد.
به گزارش ایسنا، متولیان شهری شوش این بار تصمیم گرفتند با حکم شبانه شورای تامین شهر شوش، طرح دولت دهم مبنی بر "تعویض پل روگذر شوش ـ اندیمشک و تبدیل آن به زیرگذر" را عملیاتی کنند، بنابراین شب گذشته «پنج‌شنبه، ششم دی» لودرهای شوش حدود شش ساعت در ورودی این شهر باستانی کارشان را آغاز کردند و حتی توجه نکردند که این اقدام چه آسیب‌های احتمالی می‌تواند به شهر باستانی شوش وارد کند.
حدود یک سال قبل دوستداران میراث فرهنگی و حتی جامعه علمی باستان‌شناسی کشور کابوسی که از دیشب دامن شوش را گرفته، دور از انتظار نمی‌دیدند، با این حال به نظر می‌رسد مسؤولان شهری شوش همچنان به کار خود مصرند و عملیات تخریب پل روگذر را در دستور کار دارند. حتی اواسط بهمن سال گذشته نیمی از پل روگذر را هم تخریب کرده بودند، تا سرانجام کار بدون رسیدن به نتیجه مشخصی متوقف شد، یعنی نه میراث فرهنگی توانست مدیریت شهری و شورای تامین استان را راضی کند که به عرصه و حریم شهر باستانی شوش و منطقه جهانی این شهر آسیب وارد می‌کند نه مدیریت شهری توانست حرفش را به کرسی بنشاند تا بخشی از تاریخ چندهزار ساله شوش را از بین ببرد.
محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این زمینه به ایسنا می‌گوید: با مصوبه شورای تامین شهر شوش و براساس دستور فرمانداری، لودرها و تجهیزات مکانیکی شهرداری از ساعت هشت و نیم پنج‌شنبه - ۶ دی - فعالیت خود برای ایجاد زیرگذر را شروع کردند. اما این اقدامات بدون اطلاع میراث فرهنگی شوش و استان خوزستان آغاز شد.
او با تاکید بر اینکه معمولا مصوبات شورای تامین، خلاف قانون نیست، ادامه می‌دهد: از سوی دیگر آنها موظف به اطلاع به میراث فرهنگی و هر دستگاه متولی هستند، نه ما و نه اداره میراث فرهنگی شوش هیچ چیزی مبنی بر اطلاعی که از سوی شورای تامین درباره آغاز این کار باشد، ندیدیم.
وی با بیان اینکه در ساعت‌های پایانی شب قبل از این اتفاق مطلع شده است، اضافه می‌کند: در لحظه اول در تماس با همه مسئولان میراثی استان خوزستان از آنها خواستم برای توقف کار در عرصه ورودی شهر باستانی شوش با یکدیگر بسیج شوند، آنها حتی با فرمانداری شوش صحبت کرده، اما جواب شنیده بودند که «رسیدگی می‌کنیم» ولی تا ساعت سه بامداد هیچ اتفاقی نیفتاده بود.
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی با بیان این که شب گذشته تلاش زیادی برای تماس با مسئولان شهری شوش صورت گرفته، اما هیچ پاسخی نگرفته است، ادامه می‌دهد: لودرهای مکانیکی و کارگران تا آن ساعت از شب گذشته، با بیل مکانیکی یک گود به طول حدود دو متر در خط پروژه ایجاده کرده‌اند.
طالبیان با اشاره به اینکه موفق شده صبح امروز ـ جمعه، ۷ دی ـ با استاندار در این زمینه صحبت کند، می‌گوید: ماجرا را به ایشان توضیح دادم و ایشان گفت انجام این اتفاق یک مطالبه عمومی شده است. اما با این وجود به ما قول توقف داده و خواسته شد تا سریع‌تر در این زمینه جلسه‌ای برگزار کنیم، بنابراین من و یک تیم از معاونت میراث‌فرهنگی برای بررسی وضعیت امروز به شوش می‌رویم.
او با تاکید بر اینکه تا کنون هر زمان که مسئولان شهری شوش درخواست ایجاد این زیرگذر را کرده‌اند، آنها با این طرح، به دلیل قرار گرفتن در عرصه شهر باستانی شوش مخالفت کرده‌اند، ادامه می‌دهد: سازمان میراث فرهنگی شنبه ۸ دی، شکایت‌های خود برای این اقدام را به دادگاه استان و قوه قضائیه کشور نسبت به همه کسانی که در این کار دخیل بوده‌اند، مطرح می‌کند.
بهمن سال گذشته نخستین هشدارها در این زمینه مطرح شدند، زمانی که براساس طرح دولت دهم مبنی بر "تعویض پل روگذر شوش ـ اندیمشک و تبدیل آن به زیرگذر" مدیریت شهری شوش قصد آغاز کار در ورودی شهر این شهر باستانی را داشت. هرچند در ابتدا مسئولان شهری شوش همچنان به کار خود مصر بودند و حتی کار تخریب پل روگذر را آغاز و در دستور کار قرار دادند، اما به مرور با وارد شدن میراث فرهنگی و اعتراض‌هایی که مطرح شدند، کار متوقف شد.
علاوه بر هشدارهایی که دوستداران میراث فرهنگی و رسانه‌ها در ان زمان مطرح کرده‌اند، اعضای جامعه باستان‌شناسی کشور نیز در نامه‌ای خطاب به عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی درخواست توقف این کار را ارائه داده‌اند، تا قبل از تخریبِ شوشِ باستانی، این طرح متوقف شود.
هفتم بهمن‌ماه سال قبل، با نام هم‌اندیشی برای برطرف کردن این مشکل نشستی با حضور فرماندار، شهردار، اعضای شورای شهر و نماینده مردم شهرستان شوش در مجلس شورای اسلامی به همراه مدیرکل میراث‌فرهنگی استان خوزستان با محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تشکیل شده و راهکارهای مختلف بررسی شده‌اند و بعد از آن هشتم بهمن میراث فرهنگی دست به کار شد و به عباس آخوندی وزیر راه نامه نوشت و یک پیشنهاد داد.
علی‌اصغر مونسان، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ـ یکشنبه هشتم بهمن ـ در نامه خود «با اشاره به اینکه جاده سراسری اندیمشک ـ اهواز از عرصه ملی شهر باستانی شوش که امروز به مقصد جهانی گردشگری تبدیل شده، عبور کرده است»، نوشته، «احداث پل روگذر در ورودی این شهر در دو دهه پیش منظر شهر باستانی شوش را مخدوش کرده و برداشتن این پل به مطالبه عمومی شهروندان تبدیل شده است.
از آن‌جایی که هر گزینه جایگزین مشکل اساسی شهروندان این شهر و گردشگران را به‌لحاظ ایمنی حل نمی‌کند، ایجاد مسیر کمربندی به‌منظور هدایت مسیر ماشین‌آلات سنگین به بیرون شهر به وزیر راه‌وشهرسازی مبنی بر اقدام در این زمینه پیشنهاد شد.»
صحبت‌ها و رایزنی‌ها ادامه داشتند، تا ۱۸ بهمن سال گذشته که محمدسعید ایزدی، معاون وزیر راه و شهرسازی به رسانه‌ها اعلام کرد: «من این موضوع را به مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل کشور در وزارت راه و شهرسازی اطلاع دادم و شفاهاً تأکید کردم که موضوع کاملاً بر اساس ضوابط میراث فرهنگی پیش برود و آنها هم قول مساعد در این زمینه دادند.»
محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی کشور، نیز هشتم اسفند در جلسه‌ای که با عنوان "شوش، شهر ریشه‌ها" از سوی انجمن علمی دانشجویی و انجمن علمی باستان‌شناسی دانشگاه تهران در تالار اقبال دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار شد، اعلام کرد: «میراث فرهنگی از حدود پنج سال گذشته تلاش کرده با روش اقناعی و گفتوگو این مشکل را در شوش برطرف کند. هر چند تا کنون اجازه نداده‌ایم پروژه پل انجام شود، اما برای این که مردم آگاه شوند باید به آنها گفت که شوش چقدر اهمیت دارد و حتی اگر زمین هم آشفته باشد، هنوز چیزهایی در زیر زمین وجود دارد اما متاسفانه آنها اظهار می‌کنند که 10 سال پیش و زمانی‌که شمع‌ها را زده‌اند چیزی وجود نداشته است.»
او حتی در آن جلسه که با حضور تعدادی از باستان‌شناسان پیشکسوت برگزار شد که در سال‌های گذشته شوش را مطالعه کرده و در آن بررسی باستان‌شناسی انجام داده بودند، در بخشی از صحبت‌هایش به این نکته اشاره کرد که «در طول پنج سال گذشته هیچ مجوزی برای این محوطه صادر نشده است. باید توجه کرد که درون این سایت جهانی شهری است که مردم در آن زندگی می‌کنند. گفتوگو با مردم کار آسانی نیست، باید فرصت داد تا به یک نتیجه منطقی برسیم. اگر جور دیگری رفتار کنیم آنها نیز ممکن است روش‌های دیگری پیش بگیرند که به ضرر میراث فرهنگی خواهد بود. حتی تا کنون مسئولان شهری با وجود همه سختی‌ها چندین بار به معاونت میراث آمده‌اند و با ناراحتی رفته‌اند.»
و سرانجام در ۲۱ اسفند ایزدی به ایسنا اعلام کرد: «با پیشنهاد شورای شورای عالی شهرسازی و تایید ضمنی وزیر راه و شهرسازی، طرح احداث زیرگذر شوش متوقف و کمربندی جایگزین آن می‌شود.»
اما تا امروز که مدیریت شهری رفتارهای دیگری نسبت به حرف‌های‌شان داشته‌اند.
تصاویر این گزارش جمعه هفتم دی ثبت شده اند.
