تخلفات راهنمایی و رانندگی از رایجترین تخلفاتی هستند که در جامعهی ایرانی واقع میشود. رایج بودن این تخلفات با احتمال ایجاد خطرات جانی شدید همراه است. از این رو قانونگذار سعی نموده که با روشهای مختلفی با این تخلفات برخورد کند. توقیف و انتقال وسیله نقلیه از مهمترین این روشها میباشد.
به گزارش «تابناک» تخلفات راهنمایی و رانندگی درجات مختلفی دارد و به همین جهت، واکنش پلیس در برابر این تخلفات همیشه یکسان نیست. برای برخی از تخلفات فقط جریمه تعیین میشود اما تخلفاتی هم هست که علاوه بر جریمه، به توقیف وسیله نقلیه نیز منجر میگردد. در این مطلب با تخلفاتی که منتهی به توقیف وسایل نقلیه میشوند، آشنا خواهیم شد.
مورد اول. تأخیر در پرداخت جریمه و بیتوجهی به ابلاغهای مربوط
طبق مادهی ۸ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، اگر متخلف ظرف مدت چهار ماه از تاریخ ابلاغ برگ جریمه، جریمهی مربوط را پرداخت نکند، پلیس راهور با اخطار کتبی به او ابلاغ میکند که یک ماه برای پرداخت جریمه مهلت دارد. در صورتی که این مهلت به پایان برسد و متخلف باز هم جریمه را نپردازد، هم گواهینامهی او ضبط میشود و هم پلاک وسیله نقلیه تا زمان پرداخت جریمه در سامانهی راهنمایی و رانندگی توقیف میگردد. حال اگر مبلغ جریمهی یک خودرو به یک میلیون تومان برسد، راهنمایی و رانندگی موظف است مراتب را به مالک خودرو اعلام کند. اگر او ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ، جریمهی خود را پرداخت نکند، راهنمایی و رانندگی تا زمان پرداخت جریمه، خودروی او را توقیف خواهد کرد.
مورد دوم. به همراه نداشتن مدارک در هنگام رانندگی
طبق ماده ۹ این قانون رانندگان موظفند هنگام رانندگی گواهینامه، کارت خودرو و بیمهنامهی معتبر شخص ثالث و همچنین برگهی معاینهی فنی (برای خودروهایی که بیش از ۵ سال از تولید آنها میگذرد) به همراه داشته باشند و در صورت مطالبهی مأموران راهنمایی و رانندگی آن را ارائه نمایند. مأموران در صورتی که شاهد تخلفی از راننده باشند، معمولاً این مدارک را از او مطالبه میکنند. حال اگر راننده هیچکدام از مدارک ذکرشده را همراه خود نداشته باشد، مأموران راهنمایی و رانندگی میتوانند تا زمان ارائهی مدارک، خودرو را متوقف نمایند. البته رانندگان وسایل نقلیهی مسافربری و باربری عمومی باید علاوه بر مدارک فوق دیگر مدارک اختصاصی لازم را نیز همراه خود داشته باشند.
مورد سوم. وجود عیب و نقص فنی مؤثر در وسیلهی نقلیه
مطابق بند الف مادهی ۱۰ قانون پیشگفته، اگر وسیله نقلیه دارای عیب و نقص فنی مؤثر بوده و احتمال ایجاد خطر یا وقوع تصادف وجود داشته باشد، وسیله نقلیه به تعمیرگاه اعزام میشود.
مورد چهارم. رانندگی بدون داشتن گواهینامه
رانندگی بدون پروانه مطابق مادهی ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی جرم است و برای بار اول جزای نقدی و برای دفعات بعد، مجازات حبس دارد. این است که بند ج مادهی ۱۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مقرّر کرده اگر شخصی بدون داشتن گواهینامه رانندگی کند، وسیله نقلیه متوقف شده و راننده به مرجع قضایی معرفی میگردد.
مورد پنجم. پارک کردن اتومبیل در محلهای ممنوع
بهموجب مادهی ۱۲ قانون یادشده، وزارت راه و ترابری و شهرداریها بنا به تشخیص و اعلام راهنمایی و رانندگی موظفند محلهایی را که توقف وسایل نقلیه در آنها به هر میزان موجب بروز خطر و کاهش ظرفیت تردد و بسته شدن راه میشود، با نصب علامت مخصوص مشخص نمایند. در صورت توقف وسایل نقلیه در این قبیل محلها و ترک آن یا امتناع راننده از حرکت و همچنین توقف خودرو در پیادهروها، مأموران مکلفند ضمن صدور قبض جریمه، نسبت به انتقال وسیله نقلیه اقدام نمایند.
نحوهی ترخیص وسیله نقلیه در صورت توقیف یا انتقال
باید توجه داشت که در مواردی که انتقال وسیله نقلیه ضرورت داشته باشد، وسیله نقلیه با استفاده از وسایل مطمئنه که برای این کار معمول است، حسب مورد به نزدیکترین توقفگاه یا مقر انتظامی یا راهنمایی و رانندگی مربوط یا تعمیرگاه انتقال مییابد. پرداخت هزینههای حمل و نقل و توقف وسیله نقلیه که توسط بخش خصوصی وصول میشود، حسب مورد بر عهده متخلف، مالک، متصرف یا قائممقام قانونی آنان خواهد بود. بنابراین، در صورت توقیف وسایل نقلیه، برای ترخیص لازم است که کلیهی جریمهها پرداخت شده و مفاصاحساب تسلیم شود و اصل رسید خودرو یا دستور مقام قضایی نیز ارائه گردد. همچنین اگر احتمال قوی در خصوص عدم مالکیت راننده وجود داشته باشد، ارائهی مدارکی که اثباتکنندهی مالکیت باشد نیز ضروری است.