در تاریخ 27 آذر ماه 1389، محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت ایران با حضور در تلویزیون آغاز اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها را رسماً اعلام کرد. به تازگی هشت سالگی این قانون به پایان رسید و به نهمین سال حیات خود پای گذاشت. به دلیل افزایش قیمت کالاها در طی این سال ها، مردم معتقدند که قدرت خرید یارانه پرداختی ماهانه بسیار کاهش یافته است. موضوعی که بررسی ها، صحت آن را تایید می کنند.
به گزارش تابناک اقتصادی، در سال 1387 مطابق با بررسی های صورت گرفته مشخص شد که تقریباً 70 درصد از جمعیت کشور تنها می توانند حدود 30 درصد از یارانه های پرداختی در کالاهای مختلف را مصرف کنند و 30 درصد باقیمانده جمعیت هم 70 درصد از این یارانه ها را مصرف می کنند. با این وضعیت دولت نهم تصمیم گرفت که سر و سامانی به این اوضاع بدهد و به همین منظور در دی ماه سال 1387 محمود احمدی نژاد رئیس دولت نهم لایحه هدفمندی یارانه ها را به مجلس برد. پس از ماه ها چالش بر سر این لایحه، سرانجام یک سال بعد یعنی در دی ماه 1388 مجلس آن را به تصویب رساند و در اردیبهشت 1389 طرح هدفمندی یارانه ها در سه استان ایلام، گیلان و خراسان شمالی به صورت آزمایشی به اجرا درآمد. در تاریخ 27 آذر ماه 1389 و درست 7 ماه بعد از اجرای آزمایشی، محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت ایران با حضور در تلویزیون آغاز اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها را رسماً اعلام کرد. به تازگی این قانون هشت سالگی خود را به پایان رسانید و به نهمین سال حیات خود پای گذاشت. در نهمین سال از عمر قانون هدفمند کردن یارانه ها بسیاری از مردم معتقدند که یارانه پرداختی ماهانه قدرت خرید خود را به شدت از دست داده است. حالا پرسش اساسی این است با 45500 تومان یارانه پرداختی ماهانه، چقدر کالا در سال 1389 می توانستیم بخریم و اکنون با این میزان یارانه پرداختی چقدر کالا می توانیم بخریم؟
برای پاسخ به این پرسش به گزارش های هفتگی متوسط قیمت خرده فروشی برخی از مواد خوراکی در تهران که توسط بانک مرکزی تهیه و منتشر می شود رجوع می کنیم. جدول زیر نشان می دهد که در هفته منتهی به 3 دی ماه 1389 (اولین هفته ای که طرح هدفمندی آغاز شد) قیمت برخی کالاهای منتخب چقدر بوده است و با 45500 تومان یارانه ماهانه چقدر کالا می توانستیم بخریم. همچنین این جدول، قیمت همین کالاها را در هفته منتهی به 30 آذر ماه 1397 نشان می دهد و میزان کاهش قدرت خرید یارانه پرداختی ماهانه در طی 8 سال در این جدول ذکر شده است.
همان گونه که از جدول زیر پیداست در هفته منتهی به 3 دی ماه 1389 هر نفر می توانست با 45500 تومان یارانه پرداختی ماهانه به میزان 41 کیلوگرم ماست پاستوریزه خریداری کند که این رقم با کاهشی 32 کیلوگرمی در 30 آذر ماه 1397 به 9 کیلوگرم تقلیل یافته است. همچنین نکته جالب تر این است که هر نفر در هفته منتهی به 3 دی ماه 1389 می توانست با 45500 تومان در حدود 2.5 کیلوگرم گوشت گوسفندی خریداری کند که این رقم در هفته منتهی به 30 آذر ماه 1397 به 600 گرم کاهش یافته است.
جدول بالا نشان می دهد که با افزایش قیمت کالاها و ثابت ماندن یارانه پرداختی ماهانه برای هر نفر، ارزش یارانه پرداختی در طی 8 سال اجرای طرح هدفمندی یارانه ها به شدت کاهش یافته است و دولت باید فکری به حال این کاهش قدرت خرید نماید. پیشنهاد این است که مطابق با آنچه در بودجه 98 ذکر شده است، استانداران در سال آینده دست به کار شوند و اقشار ثروتمند را جهت حذف از صف یارانه بگیران شناسایی نمایند و در عوض این یارانه اقشار ثروتمند را به اقشار فقیر جامعه اختصاص دهند تا اندکی قدرت خرید به یارانه پرداختی ماهانه باز گردد.