فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله)
اجازه پدر در عقد دائم
١ – مخالفت پدر با ازدواج فرزند
سؤال: اگر پدر دختر باکره دلیل قانع کننده ای برای مخالفت نداشته ولی مخالفت کند آیا شرط اجازه پدر از بین می رود؟
جواب:چنانچه به تصدیق بزرگترهاى فامیل خواستگار کفو و متناسب دختر باشد، و پدر دختر بدون دلیل معقول مخالفت کند، اذن او ساقط است، و آنها مى توانند با هم ازدواج کنید. هر چند شایسته است در صورت امکان رضایت پدر دختر جلب شود.
٢ – شرط اذن پدر برای ازدواج دختری که بکارتش را غیر از راه ازدواج از دست داده است
سؤال: اگر دخترى بر اثر سوار شدن بر حیوانی یا افتادن از بلندی و یا از طریق زنا بکارتش را از دست داد آیا او رشیده است و می تواند بدون اذن والدین ازدواج کند، یا نه احتیاج به اجازه دارد؟
جواب:تنها دخترانی که یک بار با اذن پدر ازدواج کرده اند و به هر علتی از شوهرانشان جدا شده اند برای ازدواج مجدد نیاز به اذن پدر ندارند.
٣ – غایب بودن پدر یا جد پدری زوجه
سؤال: طبق فتواى علما در صورتى که پدر و یا جدّ پدرى غایب باشد و دختر باکره احتیاج به شوهر داشته باشد، اجازه ساقط مى شود، معناى احتیاج داشتن به شوهر چیست؟
جواب:منظور این است که به سنّى رسیده است که هرگاه شوهر نکند به زحمت یا به خطر مى افتد.
٤ – دختری که پدر و جد پدری ندارد
سؤال: آیا دختری که پدر و جد پدری اش فوت شده اند می تواند بدون اذن خانواده ازدواج کند؟
جواب:درصورتی که به تصدیق بزرگترهای فامیل (از قبیل عمو یا دائی) خواستگار مورد نظر کفو و مناسب دختر باشد و دسترسی به پدر دختر نباشد می توانند با هم ازدواج کنند.
٥ – مخالفت پدر با ازدواج دختر عاقله رشیده
سؤال: در رساله جنابعالى آمده: «اگر دختر عاقله بالغه رشیده نیاز به شوهر داشته باشد، و پدر او را از ازدواج با مردى که شرعاً و عرفاً کفو او است منع کند، اجازه پدر در این جا شرط نیست.» آیا منظور، ازدواج دائم است یا شامل موقّت هم مى شود؟ اگر شامل ازدواج موقّت مى شود، هم کفو بودن در آن به چه معنایى است؟
جواب:تفاوتى نمى کند; ولى معمولا ازدواج موقّت به مصلحت دختران باکره نیست، و مخالفت پدر بجاست.
٦ – اذن پدری که از غلات محسوب می شود
سؤال: آیا ازدواج موقت با دختری که خود شیعه بوده اما پدر اهل فرقه ای است که جزیی از غلات محسوب می شوند نیاز به اذن پدر دارد؟
جواب:در صورتکیه دختر سن کمی نداشته باشد و دارای رشد کافی عقلی و جسمی و تشخیص مصالح خود بوده باشد مانعی ندارد.
٧ – منظور از رشیده
سؤال: منظور از رشیده دقیقاً چه کسی است؟
جواب:معمولاً دخترهای بالای سی سال در مسائل ازدواج رشیده هستند.
٨ – سنی که دختران در آن نیاز به اذن پدر ندارند
سؤال: اجازه پدر برای ازدواج دختران تا چه سنی لازم است؟
جواب:از سن سی سال به بالا به شرط اینکه دختر، فرد هوشیاری باشد و بتواند تصمیم بگیرد و مصلحت خود را تشخیص دهد، اجازه پدر لازم نیست
.
٩ – ازدواج دختر باکره بدون اذن پدر با رضایت جد پدری
سؤال: دختر باکره یی که پدرش راضی نیست و اذن به ازدواج او را نمیدهد ولی جد پدری دختر (پدر پدرش) به عقد راضی است و اذن میدهد آیا صحیح است؟
جواب:مانعی ندارد
.
١٠ – اذن پدر برای ازدواج دختر رشیده
سؤال: آیا اذن پدر در ازدواج (موقت یا دایم) دختری که رشیده است و صلاح و فساد خود را درک می کند شرط است؟ اگر جواب مثبت است آیا شرط تکلیفی است؟
جواب:این کار بدون کسب اجازه ولىّ دختر جایز نیست. و منظور از باکره دخترى است که قبلا شوهر نکرده است، خواه عضو بکارت موجود باشد، یا نه.
این شرط جنبه وضعی دارد
١١ – اذن پدر برای ازدواج دختر رشیده
سؤال: آیا اذن پدر در ازدواج (موقت یا دایم) دختری که رشیده است و صلاح و فساد خود را درک می کند شرط است؟ اگر جواب مثبت است آیا شرط تکلیفی است؟
جواب:این کار بدون کسب اجازه ولىّ دختر جایز نیست. و منظور از باکره دخترى است که قبلا شوهر نکرده است، خواه عضو بکارت موجود باشد، یا نه.
این شرط جنبه وضعی دارد
.
١٢ – تحصیل رضایت پدر بعد از عقد
سؤال: دختر جوانى بدون اذن پدر و مادر خود به خانه کسى مى رود و به درخواست پسر و دختر عقد نکاح بدون رضایت پدر خوانده مى شود و اعمال مترتّب بر نکاح انجام مى گیرد، در حالى که اگر دختر با پدر مشورت مى کرد مانعى هم وجود نداشت، در این دو صورت (تحصیل رضایت پدر بعد از عقد و عدم تحصیل رضایت)، حکم عقد چیست؟
جواب:بهتر این است که بعداً رضایت پدر را جلب نماید.
١٣ – ساقط شدن اجازه پدر در ازدواج
سؤال: اگر دخترى با پسر هم شأن شرعى و عرفى خود قصد ازدواج داشته باشد، آیا اذن پدر ساقط است؟
جواب:در فرض مسأله اگر پدر مخالفت کند اذن او ساقط مى شود.
١٤ – اذن ولی در ازدواج دختری که ازاله بکارت شده
سؤال: در یک حادثه رانندگى بکارت دخترى زایل شده، و با مراجعه به پزشکِ جرّاح ترمیم گردیده است. آیا چنین فردى حکم باکره را دارد، و براى ازدواج اذن پدر شرط مى باشد؟ اگر بر اثر تجاوز ازاله بکارت شود چطور؟
جواب:در هر دو صورت اجازه پدر شرط است
