آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، به خاطر دفاع جانانه از رویکرد چند جانبه به مسائل جهانی و حمایت از تصمیم اروپا برای پایبند ماندن به توافق هسته ای با ایران مورد تمجید فراوان قرار گرفت.
مایک پنس، معاون رئیس جمهور ایالات متحده اما در این میان تحت تأثیر قرار نگرفت و انتقاد آمریکا از اروپا را با شدت بیشتری ادامه داد.
نظرات مرکل در کنفرانس امنیتی مونیخ، که همایش سالانه رهبران جهان و مسئولین عالی رتبه دفاعی و سیاست خارجی است، به دنبال روزهای رنجش و روابط سرد بین آمریکا و اروپا بر سر مسأله ایران برگزار می شود.
مرکل به گروه شرکت کننده در کنفرانس ـ که شامل بزرگترین هیئت آمریکایی با چندین تن از اعضای کنگره، ایوانکا ترامپ، پنس و دیگران است ـ گفت: با نگرانی های آمریکا در مورد بسیاری از تلاش های ایران برای افزایش قدرت خود در منطقه موافق است.
اما در حالی که اشاره کرد، شکاف و تفاوت نظر با ایالات متحده در مورد توافق هسته ای ایران «من را به شدت افسرده می کند»، از این توافق به عنوان یک کانال ارتباطی مهم با تهران دفاع کرد و بر ضرورت دیپلماسی بین المللی تأکید نمود.
وی گفت: «من برنامه موشکی بالستیک ایران را می بینم، من ایران را در یمن می بینم و بیشتر از همه، من ایران را در سوریه می بینم.» تنها پرسشی که بین ما در مورد این مسأله مطرح است، این که آیا ما به هدف مشترکی که انگیزه مشترک ما هم هست، به هدف مشترک خود که محدود کردن پیشروی های آسیب رساننده ایران است، با حذف تنها توافق باقی مانده کمک می کنیم؟ یا می توانیم با نگه داشتن لنگر کوچکی که در اختیار داریم، کمک می کنیم تا فشار را در موضوعات دیگر ایجاد کنیم؟
آلمان، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و اتحادیه اروپا تلاش کرده اند تا توافق 2015 با ایران را از زمانی که دونالد ترامپ، یکجانبه از سال گذشته از آن خارج شد، همچنان زنده نگاه دارند.
اما ایالات متحده استدلال می کند که این توافق فقط زمان دسترسی احتمالی ایران به بمب اتمی را به تأخیر می اندازد. پس از صحبت های مرکل، پنس اروپایی ها را برای پایان دادن به مشارکت خود در معاهده هسته ای تشویق کرد و ایران را «بزرگترین حامی تروریسم در جهان» خواند.
پنس گفت: «زمان برای شرکای اروپایی ما تمام شده است تا از تلاش برای شکست تحریم های آمریکا علیه این رژیم انقلابی خونین دست بردارند. زمان برای شرکای اروپایی ما فرارسیده است تا در کنار ما و مردم ایران، متحدان و دوستان ما در منطقه بایستند. وقت آن رسیده است که شرکای اروپایی ما از توافق هسته ای ایران خارج شوند.»
سخنرانی مرکل با استقبال گرم روبه رو شد، در حالی که پینس با تشویقی مؤدبانه بدرقه شد.
دانیلا شوارتزر، مدیر شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا در توییتر، در مورد سخنرانی مرکل نوشت: «این یک سخنرانی بزرگ و به قول معروف همان سخنرانی مرکلی بود. چندین دقیقه تشویق ایستاده برای تعهد قدرتمند به کنار هم نگاه داشتن تکه های نظم (جهانی) و کار بر روی نظم اروپایی و (بین المللی) که موقعیت های برد ـ برد را ایجاد می کند.»
جو بایدن، معاون رئیس جمهور پیشین ایالات متحده، که در هنگام مذاکره در مورد توافق هسته ای ایران در کاخ سفید بود، از شیوه دیپلماتیک همیشگی خود خارج شد تا از مرکل تشکر کرده و از توافق هسته ای ایران به عنوان «توافقی مهم» دفاع کند.
بایدن به گروه شرکت کننده گفت، بسیاری از آمریکایی ها با رویکرد «اول از همه آمریکا»ی دولت ترامپ موافق نیستند.
وی پس از سخنرانی پنس گفت: «شما امروز در مورد رهبری بسیار شنیده اید، اما در تجربه من، رهبری تنها در صورتی وجود دارد که کس و کسانی با شما همراه باشند. رهبری در نبود افرادی که با شما همراهی داشته باشند رهبری نیست.»