به گزارش خبرنگار مهر، وبسایت معتبر «هیدروکربن پروسس» در گزارشی با بررسی روند توسعه صنایع پتروشیمی در جهان نوشت است که افزایش ادغام عملیات پالایش و پتروشیمی یک روند مهم جهانی در سال‌های اخیر بوده و پیش‌بینی می‌شود در آینده نیز سهم بالایی از سرمایه‌گذاری‌های صنعت نفت، معطوف به این حوزه باشد. اکثر چنین پروژه‌های ادغامی در مناطق آسیا و خاورمیانه در حال اجرا هستند.
اخبار مربوط به روند افزایش ظرفیت پتروپالایشی در بسیاری از کشورهای صاحب صنعت نفت از جمله چین، ژاپن، کره‌جنوبی، عربستان، هند، عمان و ... گواه بر صحت این گزارش است. در این کشورها پروژه‌های پتروپالایشگاهی با دو هدف افزایش ظرفیت پالایشی و تکمیل زنجیره ارزش سوخت در حال انجام است. در این میان کویت هم به عنوان ششمین کشور دارای ذخایر نفتی که بیش از ۹۰ درصد درآمدهای صادراتی‌اش به نفت وابسته است، سیاست افزایش ظرفیت پالایشی و ادغام پالایشگاه و پتروشیمی را در پیش گرفته‌است.
کویت با مساحت حدود ۱۸ هزار کیلومتر مربع (تقریباً به اندازه استان اردبیل) و جمعیت چهارمیلیون نفر (۰.۰۵ جمعیت ایران) طرح رسیدن به ظرفیت پالایشی دو میلیون بشکه در روز را هدف گذاری کرده است. در مقایسه با ظرفیت پالایشی ۱.۷ میلیون بشکه ایران، بزرگی طرح پالایشی کویت و از طرفی ظرفیت بسیار پایین پالایشی ایران بیشتر خود را نشان می‌دهد.
پالایشگاه ها و صنایع نفتی مهمترین واحدهای صنعتی کویت هستند. در حال حاضر کویت دارای سه پالایشگاه بزرگ است که عبارتند از: پالایشگاه الاحمدی، پالایشگاه میناء عبدالله و پالایشگاه شعیبیه. مجموع ظرفیت این سه پالایشگاه ۹۳۶ هزار بشکه است که ۷۰۰ هزار بشکه آن صادر می‌شود. به گفته محمد قاضی المطیری، مدیر عامل شرکت ملی نفت کویت، این کشور در نظر دارد تا در یک برنامه بلند مدت، ظرفیت پالایش نفت خود را به ۲ میلیون بشکه در روز برساند. این توسعه در مرحله اول با افزایش ظرفیت حدود ۸۰۰ هزار بشکه در پالایشگاه های موجود از جمله الاحمدی، مینا عبدالله و شعیبه تا سال ۲۰۲۵ میلادی انجام می شود. در مرحله دوم هم تا سال ۲۰۳۵ میلادی، ظرفیت پالایشی به ۲ میلیون بشکه در روز خواهد رسید. برای تحقق این هدف، کویت تا سال ۲۰۳۵ میلادی ۲۵ میلیارد دلار برای توسعه صنعت پالایشی سرمایه گذاری خواهدکرد. به نظر می رسد سودآوری پالایشگاه‌های جدید و دیپلماسی منطقه‌ای دو دلیل عمده سرمایه‌گذاری فراوان کویت در صنعت نفت است.
ارتقای دیپلماسی منطقه‌ای و امنیت صادرات
محمدعلی قدیری، کارشناس صنعت پالایشگاهی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه کشور کویت از شمال و شرق با عراق و از جنوب با عربستان مرز خاکی و از سمت غرب نیز حدود ۴۶۲ کیلومتر خط ساحلی با خلیج فارس دارد، گفت: پایانه مینا الاحمدی به عنوان اصلی ترین پایانه صادرات نفتی کویت در نظر گرفته می شود. مقصدهای صادراتی نفت خام کویت اغلب به کشورهای آسیای شرقی، آمریکای شمالی و شمال اروپاست که مجموع آن‌ها از طریق بنادر ساحلی و در نهایت تنگه هرمز صادر می‌شود.
وی تصریح کرد: در صورت بروز مشکلات سیاسی و امنیتی در خلیج فارس، صادرات نفت کویت که ۹۰ درصد بودجه این کشور را تامین می کند، با خطر روبه‌رو می‌شود. بنابراین صنعت نفت کویت به دنبال راهکاری برای فراهم کردن امنیت صادرات خود است.
این کارشناس صنعت پالایشی با بیان اینکه با توسعه صنایع پالایشی، فراورده‌های قابل صادرات این کشور، بجای نفت خام، ده‌ها محصول متنوع خواهدبود، اظهار داشت: این فرآورده‌ها شامل کالاهای استراتژیکی مانند بنزین، گازوئیل، صنایع پلاستیک، صنایع شیمیایی و صنایع پلیمری است که مورد نیاز کشورهای همسایه و نزدیک کویت از جمله عراق و ترکیه هستند.
قدیری افزود: از آنجا که امکان صادرات بخش زیادی از فرآورده‌ها از طریق خودروهای سنگین، خط لوله و نهایتاً کشتی به کشورهای همسایه و نیز کشورهای در مسافت‌های نزدیک تجاری از مرزهای خاکی این کشور وجود دارد، بنابراین امنیت صادرات کویت تا حد زیادی تامین می‌شود. صادرات فراورده‌های نفتی کویت به کشورهای همسایه می‌تواند وابستگی آن‌ها به کشورش را بیشتر کند و منجر به ایجاد یک دیپلماسی قدرتمند در منطقه شود.
سودآوری پالایشگاه‌های جدید
وی با بیان اینکه پالایشگاه‌های جدید موسوم به پتروپالایشگاه، از ادغام جریان های مواد و انرژی بین پتروشیمی و پالایشگاه‌های نزدیک هم به وجود می‌آید، ادامه داد: سرانه مصرف محصولات فرآورده‌های پتروپالایشگاهی در دنیا، برخلاف فرآورده‌های پالایشگاهی، طی سال‌های اخیر روبه افزایش بوده است. علاوه براین با توجه به پژوهش‌های انجام شده برای احداث واحدهای پتروپالایشگاهی، نرخ بازگشت سرمایه حدود ۳۰ درصد پیش‌بینی می شود؛ این در حالی است که نرخ بازگشت سرمایه پالایشگاه ها در بهترین حالت حدود ۱۳ درصد است.
طبق گفته های قدیری، صنعت نفت کویت در طرح‌های پالایشی جدید خود، احداث پتروپالایشگاه‌ها را کاملاً مد نظر قرار داده‌است. شرکت جدید موسوم به صنایع پتروشیمی متمرکز کویت که برای شروع به کار خود سرمایه ای حدود ۶ میلیارد دلار در اختیار خواهد داشت، قرار است تعداد زیادی طرح عظیم را در حوزه صنایع پایین دستی اجرا کند. از جمله این طرح ها می توان به احداث مجموعه پالایشگاهی و پتروشیمی یکپارچه الزور (Al-Zour) با ظرفیت ۶۱۵ هزار بشکه در روز اشاره کرد. کویت در کنار پالایشگاه الزور، قصد دارد تا یک مجتمع پتروشیمی جدید، موسوم به الفین ۳ راه اندازی کند که خوراک آن به طور کامل از فرآورده مایع (نفتا) خروجی پالایشگاه تامین می شود.
این کارشناس صنعت پالایشگاهی گفت: با اجرایی شدن برنامه ریزی های صورت گرفته کویت، ظرفیت پالایشی این کشور تا سال ۲۰۳۵ میلادی افزایش بیش از دو برابری خواهد داشت. اجرای این طرح‌ها تاثیر قابل توجهی در جهش صنعت نفت کویت، هماهنگ شدن با بازار جهانی و همچنین ایجاد ارزش افزوده و تامین امنیت صادرات دارد.
