تجاوز به طبیعت حتی در حد اقامه یک نماز کوتاه چند دقیقهای هم ممنوع است.
آیت الله رضا حیدری از مجتهدین خوزستانی گفت: در اسلام چیزی بالاتر از نماز نیست ولی در احادیث ائمه اطهار (علیهم السلام) ملاحظه میکنیم که هرگونه تجاوز به طبیعت و حریم رود و جانداران حتی در حد یک اقامه نماز چند دقیقهای هم ممنوع است چه رسد ساخت و ساز در حریم رودخانه ها.
این مدرس سطوح عالی حوزه در جلسه با جمعی از پژوهشگران در اهواز گفت: در جریان سیل اخیر، در شیراز یا شهرهای دیگر مشاهده کردیم که رودخانههای خشکیده یا مسیر آبهای جاری فصلی که سالها قبل تبدیل به خیابان شده بود، محل جریان آب شد و باعث خسارت جانی و مالی گردید. این کارها تجاوز به طبیعت است و از نظر عقل و شرع مردود است و کسانی که چنین طرحهایی را تصویب و اجرا و نظارت کرده اند باید ضامن تلف جان و مال مردم باشند و دستگاه قضایی مکلف است این را بعنوان "قتل شبه عمد" رسیدگی کند.
آیت الله رضا حیدری افزود: کسی که شناخت مختصر از منابع اسلامی داشته باشد میداند که در احادیث شیعه از جمله در جلد پنجم کتاب وسائل الشیعه عنوان "کراهه الصلاه فی قری النمل و مجری المیاه" وجود دارد؛ یعنی نماز خواندن در محل تجمع و مسیر عبور مورچهها و آبراهها، مسیلها و رودخانههای خشک مکروه است.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: مرحوم سیدکاظم یزدی صاحب کتاب فقهی العروه الوثقی نیز در فصلی که به اماکن مکروه برای اقامه نماز میپردازد پانزدهمین مورد را "مجاری المیاه و ان لم یتوقع جریانها فیها فعلا" برمیشمرد. یعنی در مسیر آبها نماز نخوانید حتی اگر در حال حاضر خشک باشد و فعلا توقع جاری شدن آب در آن مسیر وجود نداشته باشد.
مجتهد خوزستانی تاکید کرد: برخی ممکن است بگویند حکم اسلام درباره نماز نخواندن در مجرای انهار خشک، از باب دفع خطر و حفظ جان است، اما باید بگوییم تعلیل حکم منصوص نیست و تنقیح مناط حکم هم به این سهولت نیست. از کجا معلوم به خاطر حفظ جان است؟ البته حفظ جان و دفع خطر، عقلا واجب است و اسلام هم حکم عقل را تایید میکند. کما اینکه حکیم ابوالقاسم فردوسی به این حکم عقل اشاره میکند و میگوید: "به جویی که یک روز بگذشت آب / نسازد خردمند ازو جایِ خواب". ولی بنظر میرسد احادیث درباره قری النمل و مجری المیاه فراتر از حفظ جان است و از کجا معلوم به خاطر جلوگیری از تجاوز به طبیعت نباشد؟ به ویژه که درنظر بگیریم در احادیث و منابع اسلامی به تفصیل آمده که در "قری النمل" یا محل اجتماع و مسیر تردد مورچهها نماز خواندن ممنوع است. آیا مسیر مورچه هم خطر جانی دارد؟ خیر. به نظر بنده مناط حکم ممکن است جلوگیری از تجاوز به طبیعت و جلوگیری از عادی شدن تجاوز انسانها به حریم طبیعت و دیگر جانداران باشد.