طرحی که قرار است دلالان و سوداگران را نقره داغ کند، همچنان در حسرت تصمیم نهایی!

در مرداد ماه سال جاری در حالی که همگان پس از یک سال منتظر تایید طرح مالیات بر عایدی سرمایه در دولت و ارسال آن به مجلس بودند به یکباره اعلام شد که مسکن از این طرح حذف گردیده و این طرح نیز برای بررسی بیشتر برگشت خورده است! در عمر هشت ماهه وزارت فرهاد دژپسند، وی تاکنون سه بار وعده پایان این طرح و ارسال آن به مجلس را داده است. همچنین این پرسش مطرح است که آیا مسکن از طرح مالیات بر عایدی سرمایه دولت حذف شده است؟

به گزارش تابناک اقتصادی، بررسی‌ها نشان می‌دهند که طی دوره حیات دولت تدبیر و امید، نقدینگی با رشدی ۱۹۴ درصدی از ۶۳۹۵.۵ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۲ به ۱۸۸۲۸.۹ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۷ رسیده است. تا شهریور ماه سال ۱۳۹۶ که شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی نرخ سود‌های بانکی را کاهش نداده بودند این رشد نقدینگی پشت سد بانک‌ها جمع شده بود و به عبارتی در حالت شبه پول به سر می‌برد.

 

در ۱۱ شهریورماه ۱۳۹۶ و با اجرایی شدن تصمیم کاهش نرخ سود‌های بانکی، به یکباره نقدینگی از حالت شبه پول به پول تغییر کرد و سپرده گذاران سرمایه‌های خود را از بانک‌ها خارج کردند و به سمت سایر بازار‌ها سوق دادند. این اولین شوک مهم به بازار دارایی‌ها بود و قیمت‌ها در این بازار‌ها با رشد تقاضا افزایش یافتند. دومین شوک به خروج آمریکا از برجام در ۱۸ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ باز می‌گشت. با خروج آمریکا از برجام و با بازگشت تحریم ها، ارزش پول ملی تضعیف شد و مردم دوباره به دنبال تبدیل پول‌های خود به ارز‌های خارجی و سایر دارایی‌ها افتادند تا از این طریق بتوانند ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنند. در این بین، برخی از دلالان و سوداگران هم بودند که از آب گل آلود ماهی گرفتند و یک شبه سود‌های کلانی را به جیب خود واریز کردند.

ایجاد اختلال در بازار‌ها از یک سو و کاهش درآمد‌های نفتی دولت به دلیل تحریم‌ها و احساس نیاز برای تامین این درآمد‌ها از سوی دیگر باعث شد تا مسئولین به دنبال ایجاد پایه‌های مالیاتی جدید مثل مالیات بر عایدی سرمایه باشند.

در ابتدا نمایندگان مجلس در تیرماه ۱۳۹۷ با بیش از ۱۰۰ رای مالیات بر عایدی سرمایه را در دستور کار مجلس قرار دادند و این طرح برای بررسی‌های بیشتر به کمیسیون اقتصادی مجلس ارجاع شد و در تاریخ ۱۴ آبان ماه پارسال، محمدرضا پورابراهیمی رئیس وقت این کمیسیون خبر از تصویب کلیات آن داد. بررسی جزئیات این طرح در کمیسیون اقتصادی مجلس از تاریخ ۱۸ دی ماه پارسال در دستور کار این کمیسیون قرار گرفت. در جریان بررسی جزئیات این طرح در کمیسیون اقتصادی مجلس، طرح مذکور به دلیل وعده دولت جهت ارائه طرحی جامع‌تر در آینده نزدیک، متوقف گردید.

وعده دولت برای طرح مالیات بر عایدی سرمایه به کجا رسید؟

در پنجم مرداد ماه سال گذشته بود که حسین میرشجاعیان معاون وقت وزیر اقتصاد طی مصاحبه‌ای با بیان اینکه با طرح مالیات بر سرمایه‌ها می‌توان جلوی سفته بازی را گرفت، از تشکیل کارگروهی ویژه در وزارت اقتصاد برای اجرای این طرح خبر داد. بعد از انتشار این خبر دیگر خبری از مالیات بر عایدی سرمایه از سوی دولت نشد و تابستان سال گذشته با تغییراتی در تیم اقتصادی دولت همراه شد و در چهارم شهریور ماه ۱۳۹۸ با استیضاح و عدم رای اعتماد نمایندگان به مسعود کرباسیان وزیر سابق اقتصاد، عملاً وزارتخانه به دست سرپرست سپرده شد و دیگر خبری از طرح مالیات بر عایدی سرمایه از سوی دولت نشد.  

در اوایل آبان ماه سال گذشته و با انتخاب فرهاد دژپسند به عنوان وزیر اقتصاد، کار‌های این وزارتخانه به ریل اصلی بازگشت. اولین واکنش فرهاد دژپسند پیرامون طرح مالیات بر عایدی سرمایه در قامت وزیر اقتصاد در بهمن ماه سال گذشته صورت گرفت. وی در آن زمان وعده ارائه طرح جامع مالیاتی مشتمل بر مالیات بر عایدی سرمایه تا پایان اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ را داد. با پایان اردیبهشت ماه و آماده نشدن طرح مالیات بر عایدی سرمایه، دوباره وزیر اقتصاد وعده داد که این طرح تا پایان خرداد ماه ارائه می‌شود. خرداد ماه هم به پایان رسید و عملاً خبری از ارائه طرح مالیات بر عایدی سرمایه نشد.

با توجه به بدعهدی‌های دولت در ارائه طرح مربوط به مالیات بر عایدی سرمایه، بهارستان نشینان تصمیم گرفتند که دوباره طرح مالیات بر عایدی سرمایه خود را به جریان بیندازند. زهرا سعیدی مبارکه عضو کمیسیون اقتصادی مجلس که در مورخه ۱۶ تیرماه ۱۳۹۸ در برنامه پایش شبکه اول حضور یافته بود با اشاره به بی انگیزگی دولت در اجرایی شدن طرح مالیات بر عایدی سرمایه گفت: بار‌ها کرباسیان وزیر وقت اقتصاد و تقوی نژاد رییس وقت سازمان امور مالیات کشور ابلاغ کردند که ابزار بررسی عایدی سرمایه افراد در دست است و امکان اجرای مالیات بر عایدی سرمایه وجود دارد. وی افزود:، اما در حال حاضر دژپسند وزیر اقتصاد خبر از طراحی طرح جامع مالیاتی را می‌دهد که البته قرار بود تا اواخر خرداد ارایه شود و هنوز محقق نشده است. سعیدی ادامه داد: طرحی که ما آماده کردیم با ۱۴۵ امضا تقدیم هیئت رئیسه مجلس شده و کلیات آن تاکنون تصویب گردیده است.

با این اظهارات عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در برنامه پایش و جدی بودن مجلس برای پیگیری طرح خود در رابطه با مالیات بر عایدی سرمایه، دوباره مسئولین دولتی در این زمینه به تکاپو افتادند و صحبت‌هایی را در مورد طرح مالیات بر عایدی سرمایه خود انجام دادند. به عنوان نمونه، امیدعلی پارسا رئیس سازمان امور مالیاتی در خطبه‌های پیش از نماز جمعه مورخه ۲۱ تیرماه ۱۳۹۸ ضمن بیان این موضوع که طرح مالیات بر عایدی سرمایه شامل املاک، خودرو، سکه و ارز می‌شود، گفت: این طرح برای تصویب به هیات دولت ارائه شده است.

سرانجام در ۲۶ تیرماه سال جاری بود که محمدعلی دهقان دهنوی معاون امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی طی مصاحبه‌ای اعلام کرد که طرح پیشنهادی مالیات بر فعالیت‌های اختلال زا برای بررسی به هیات دولت ارسال شده است.

طرح مالیات بر عایدی سرمایه برگشت خورد

در حالی که همه منتظر ارسال طرح مالیات بر عایدی سرمایه از سوی دولت به مجلس بودند در مورخه ۵ مرداد ماه ۱۳۹۸، امیدعلی پارسا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور در جلسه شورای گفتگوی دولت با بخش خصوصی در مشهد از برگشت خوردن این طرح توسط وزارت اقتصاد خبر داد و گفت: در این زمینه ابتدا پیش‌نویسی را ما تهیه می‌کنیم، بعد در وزارتخانه نهایی شده و در نهایت به دولت می‌رود. ما پیش‌نویس اولیه را به وزارتخانه دادیم، وزارتخانه برای اصلاح به سازمان امور مالیاتی برگرداند، حداکثر تا پایان مردادماه باید به وزارتخانه برگردانیم.

این صحبت‌ها در حالی بود که همان گونه که در بالا ذکر شد تا پیش از این امیدعلی پارسا رئیس کل سازمان امور مالیاتی و محمدعلی دهقان معاون وزیر اقتصاد از نهایی شدن این طرح و ارسال آن به هیات دولت خبر داده بودند.

آیا مسکن از طرح مالیات بر عایدی سرمایه دولت حذف شد؟

علاوه بر خبر برگشت خوردن طرح مالیات بر عایدی سرمایه، خبر بسیار مهم دیگر در مورد این طرح این بود که مسکن از آن حذف شده است.

صدیف بدری سخنگوی کمیسیون عمران مجلس در مورخه ۵ مرداد ماه ۱۳۹۸، در واکنش به موضوعات مطرح‌شده درباره مخالفت هیأت دولت با موضوع مالیات بر عایدی سرمایه مسکن، اظهار کرد: طبق اخبار منتشرشده، هیات دولت در نشست‌های اخیر خود و در جریان بررسی لایحه مالیات بر فعالیت‌های اختلال‌زا، بخش مسکن را از لایحه مالیات بر عایدی سرمایه مسکن حذف کرده است. وی تصریح کرد: مجلس موافق اعمال مالیات بر عایدی سرمایه مسکن است و قطعاً این قانون باید برای ساماندهی بازار مسکن اعمال شود؛ البته در شرایط کنونی مشخص نیست که هدف دولت از حذف بخش مالیات بر بازار مسکن از لایحه مذکور چه بوده است.

همچنین محمدرضا پورابراهیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس که در برنامه متن و حاشیه مورخ ۸ مرداد ماه ۱۳۹۸ حضور پیدا کرده بود با بیان اینکه دولت اواخر سال قبل وعده ارائه لایحه جامع مالیات بر عایدی سرمایه را داده بود، گفت: در لایحه مدنظر، دولت علاوه بر مسکن قصد اضافه کردن حوزه‌های ارز، طلا و خودرو را داشت که در لایحه فعالیت اختلال زا، مسکن حذف شده است. این نماینده مجلس ادامه داد: واژه اختلال زا تنها مسیر ما را منحرف می‌کند؛ در صورتی که هدف ما مقابله با سوداگری در بازار‌های موازی تولید است؛ بنابراین دولت علاوه بر بازار‌های ارز، طلا و خودرو باید سوداگری در مسکن را نیز مشمول مالیات بداند.

این اظهارات نمایندگان مجلس در مورد حذف مسکن از طرح مالیات بر عایدی سرمایه در حالی انجام شد که فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد پس از چند روز از مطرح شدن این موضوع، سرانجام در مورخه ۹ مرداد ماه ۱۳۹۸ طی مصاحبه به آن واکنش نشان داد و گفت: حذف بخش مسکن از مالیات بر عایدی سرمایه صحت ندارد و در قالب اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم گنجانده و به مجلس ارائه می‌شود. این عضو کابینه دولت دوازدهم، تصریح کرد: دولت بحثی فراتر از مالیات بر عایدی سرمایه دارد و آن تدوین مالیات بر مجموع درآمد است که موضوعات گسترده‌تر و فراتری در این لایحه گنجانده شده و به مجلس ارسال می‌شود.

حالا پرسش این است که چرا وزیر اقتصاد پس از گذشت چند روز از مطرح شدن موضوع حذف مسکن از طرح مالیات بر عایدی سرمایه دولت به آن واکنش نشان داده است؟ این گونه به نظر می‌رسد که احتمالاً فشار رسانه‌های در این زمینه باعث شده است تا وزیر اقتصاد و دولت نظر خود را در این زمینه عوض کنند.

وزیر برای سومین بار وعده ارسال طرح مالیات بر عایدی سرمایه به مجلس را داد

فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد پس از حضور در کمیسیون اقتصادی مجلس در مورخه ۸ مرداد ۱۳۹۸ در جمع خبرنگاران حاضر شد و با بیان اینکه سوال یکی از نمایندگان این بود که چرا لایحه مالیات بر عایدی سرمایه به مجلس ارسال نمی‌شود، اظهارکرد: قرار است قانون مالیات مستقیم به صورت جامع اصلاح شود که در جریان این اصلاح، مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر مجموع درآمد نیز گنجانده می‌شود و به صورت یکپارچه به مجلس تقدیم می‌شود. وزیر امور اقتصادی و دارایی، با اشاره به اینکه اخذ مالیات از فعالیت‌های اختلال زا یکی از انتظارات مجلس و دلسوزان کشور است، تصریح کرد: افرادی که به این سمت می‌روند اقتصاد کشور را با مشکل مواجه می‌کنند، لذا لایحه اخذ مالیات از فعالیت‌های اختلال زا آماده شده و پس از بررسی نهایی در دولت، پیش بینی می‌شود که تا پایان مهر ماه به مجلس ارسال شود.

این سومین باری است که وزیر اقتصاد در عمر ۸ ماهه وزارت خود وعده پایان طرح مالیات بر عایدی سرمایه و ارسال آن به مجلس را می‌دهد. باید دید این بار وزیر اقتصاد سر وعده خود باقی خواهد ماند یا اینکه دوباره ارسال این طرح به مجلس به تعویق خواهد افتاد؟