به طور کلی درمان میگرن به دو نوع روش دارویی درمان میگرن و روش غیر دارویی درمان میگرن تقسیم می شود . بسیاری از داروها در درمان میگرن به کار می روند . درمان دارویی میگرن به دو دسته تقسیم می شود .
1 ) درمان دارویی مرحله حاد حمله میگرن که در آن شخص داروهای مسکن را موقع شروع حمله میگرن استفاده می کند تا سردرد قطع شود و حمله فرو کش کند
2 ) درمان دارویی پیشگیری کننده میگرن شامل داروهایی است که به صورت مرتب و معمولا روزانه مصرف می شوند تا از تعداد و شدت حمله های میگرن پیشگیری و آن ها را کم کند.
انتخاب درمان میگرن توسط متخصص سردرد بستگی به شدت و فرکانس حملات سردرد میگرنی در فرد دارد .
اگر تهوع و استفراغ هم همراه سردرد وجود داشته باشد باید به صورت جداگانه درمان شود تا نتیجه مطلوب بدست آید .
درمان مرحله حاد حمله میگرن
مسکن ها وقتی بهترین اثر را در قطع سردرد میگرنی دارند که به محض شروع سردرد و اول حمله میگرن استفاده شوند در غیر این صورت داروهای خوراکی به علت کاهش جذب دستگاه گوارش در طی حمله حاد میگرن جذب نشده و جواب نمی دهند و شخص ناچار به استفاده از انواع دیگر داروها مثل نوع تزریقی دارو می شود
انواع مسکن ها
انواع مسکن های در دسترس و بدون نسخه یا با تجویز پزشک شامل : آسپیرین . بروفن . ادویل . ناپروکسن . دیکلوفناک و... است .
این مسکن ها اگر مدت زمان طولانی مصرف شوند می توانند سردرد های ریباند وابسته به مسکن(medication oversuse headache ) را ایجاد کنند و همچنین عوارض گوارش مثل خونریزی معده یا روده و یا زخم معده ایجاد کنند .مسکن ترکیبی مثل ترکیب کافئین آسپیرین و استامینفون که اکسدرین (exedrine )نام دارد می تواند در انواع خفیف تا متوسط میگرن تاثیر گذار باشد .
تریپتانها
این دارو ها توسط متخصص مغز و اعصاب برای درمان مرحله حاد حمله میگرن تجویز می شوند مثل سوما تریپتان و ریزاتریپتان (maxalt). این دسته دارویی راه های درد در مغز را بلاک می کند و باعث قطع سردرد میگرن می شوند . تریپتانها به اشکال مختلف قرص . اسپری و تزریقی وجود دارند . مصرف زیاد این دسته به علت نوسانات فشار خون و تغییرات قلبی و عروقی که ایجاد می کنند در افراد دارای مشکلات قلبی . سابقه سکته مغزی و سنین بالای 50 سال توصیه نمی شود .
ارگوتامین
دی هیدروارگوتامین به صورت اسپری بینی یا تزریقی موجود است . اثرات آن تقریبا مشابه با تریپتانها است بیشترین اثر را زمانی دارد که بلافاصله پس از شروع علائم میگرن خورده شود . مهم ترین عارضه جانبی آن تشدید تهوع و استفراغ ناشی از میگرن است .
لازم به ذکر است که ارگوتامین را نباید هر روزه یا به عنوان پیشگیری از حملات میگرن استفاده کرد چرا که ممکن است منجر به ارگوتیسم شده و علائم مسمومیت دارویی ایجاد کند و همچنین سردرد های واکنشی به وجود آورد .
افراد با سابقه بیماری های قلبی عروقی . تنگی عروقی کرونر قلب . فشار خون بالا یا بیماران مبتلا به بیماری های کلیوی یا کبدی باید از مصرف آن پرهیز کنند .
Lasmiditan
داروی خوراکی جدید که برای درمان مرحله حاد حمله میگرن با و بدون اورا تایید گرفته است ولی متاسفانه در ایران وجود ندارد . این دارو به طور موثری درد و تهوع و حساسیت به نور و صدا را در حمله حاد میگرن از بین می برد .
این دارو نباید با الکل و سایر داروهای خواب آور استفاده شود
ترکیبات اپیوئیدی (مخدرها)
در بیمارانی که به دو دلیل قادر به مصرف بقیه انواع داروهای کاهنده درد مرحله حاد میگرن نیستند . ترکیبات مخدر مثل کدئین و انواع ترکیبی آن با مسکن ها مثل استامینوفن کدئین می تواند کمک کننده باشد . به علت ایجاد وابستگی که این ترکیبات در فرد ایجاد می کند حتی الامکان باید در مواردی که بقیه انواع داروهای مرحله حاد میگرن موثر نیستند و یا فرد قادر به استفاده از آنها نیست استفاده شوند و حتما باید توسط پزشک متخصص سردرد تجویز شوند .
داروهای ضد تهوع
اگر میگرن همراه با تهوع و استفراغ باشد مصرف داروهای ضد تهوع مثل کلرپرومازین متوکلوپراید می تواند موثر باشد . این دسته دارویی بهتر است همراه با مسکن ها برای کنترل بهتر علائم حاد میگرن استفاده شوند
دارو های پیشگیری کننده حمله میگرن
پزشک متخصص مغز واعصاب ممکن است برای پیشگیری از ایجاد حمله میگرنی داروهایی را تجویز کند، سوالی که مطرح می شود این است که میگرن چه موقع نیاز به درمانهای نگهدارنده و پیشگیری کننده دارد که به صورت روزانه توسط فرد استفاده شوند؟
پاسخ این است که هرگاه حمله میگرن بیشتر از هفته ای یک بار ایجاد شود و یا کمتر از این مقدار باشد اما حمله آنقدر شدید باشد که فرد را از فعالیتهای روزانه بازدارد و به درمانهای مسکن معمول پاسخ ندهد باید توسط پزشک متخصص سردرد داروهای پیشگیری کننده میگرن تجویز شود.
بعضی از دارو های پیشگیری کننده میگرن شامل موارد زیر است :
داروهای مهار کننده گیرنده بتا (بتا بلاکر) مثل پراپرونولول یا متوپرولول
داروهای ضد افسردگی 3 حلقه مثل آمی تریپتیلین، نورتریپتلین و داکسپین که عوارض جانبی خواب آلودگی و افزایش وزن و خشکی دهان و یبوست می دهد.
داروهای ضد تشنج مثل والپروات سدیم ، توپیرامات (TopoMax) که می تواند به کاهش حملات میگرن کمک کند ولی عوارض جانبی زیاد مثل سرگیجه، لرزش دست، ریزش مو، گزگز دست و پا، اختلالات حافظه و عوارض کبدی دارد.
داروهای مهارکننده کانال کلسیم مثل فلوناریزین
داروهای مهارکننده آنتی بادی CGRP
Aimovig یک داروی جدید از این گروه است. CGRP یک مونوکلونال آنتی بادی است که در هنگام حمله میگرن توسط پایانه های عصبی اطراف عروق مغز آزاد می شود و حمله میگرن را آغاز می کند، این دارو مانع آزاد شدن CGRP ودر نتیجه مانع شروع حمله میگرن می شود، متاسفانه این دارو بعلت هزینه بالایی که دارد هنوز در ایران موجود نیست.
تزریق بوتاکس
در صورتیکه فرد به داروهای معمول پیشگیری کننده میگرن پاسخ ندهد تزریق بوتاکس تخصصی میگرن توسط متخصص مغز و اعصاب توصیه می شود.
این دارو در 31 نقطه سر و گردن توسط متخصص مغز و اعصاب تزریق می شود و در واقع از آزاد شدن نوروترسمیترهای درد از پایانه های عصب اطراف عروق مغز جلوگیری می کند. تزریق بوتاکس تخصصی میگرن برای درمان میگرن مزمن مقاوم به درمان بزرگسالان توسط FDA تاییدیه دارد.(میگرن مزمن طبق تعریف میگرنی است که فرد بیشتر از 15 روز در ماه سردرد میگرنی داشته باشد که حدود 3 ماه طول کشیده باشد).
درمانهای غیر دارویی میگرن
وقتی که علائم حمله میگرن شروع شد سعی کنید به محل آرام و تاریکی بروید و چشمهایتان را ببندید. بهتر است بخوابید.
پک یخ را در که در حوله ای پیچیده اید روی پیشانی و پشت گردن بگذارید. بعضی بیماران به کیسه آب گرم پاسخ بهتری می دهند. هر دو را امتحان کنید وببنید کدامیک نتیجه بهتری می دهد.
تکنیک های ریلکسیشن را امتحان کنید.
بیوفیدبک و CBT (روشهای شناختی رفتاری) و مایندفولنس (Mindfulness) می توانند استرس و تنش را کاهش داده و در نتیجه موجب کاهش تعداد حمله های میگرن شوند.
خواب و غذای منظم داشته باشد.
خیلی زیاد یا خیلی کم نخوابید سعی کنید الگوی خواب منظم داشته باشید. ساعت مشخص به رختخواب بروید و ساعت مشخص از خواب بیدار شوید.
سعی کنید وعده های غذایی را مرتب و سر وقت بخورید و از افت قند خون جلوگیری کنید.
آب زیاد بنوشید.
روزانه 6 الی 8 لیوان آب در مبتلایان به میگرن برای کاهش سردرد های میگرن توصیه می شود.
دفترچه یادداشت روزانه میگرن تنظیم کنید
ساعت ها ، تعداد و شدت حمله های سردرد و میگرن و تریگرها و عوامل محرک آن را یادداشت کنید و به پزشک متخصص سردرد خود نشان بدهید.این کار پزشک شما را در درمان مناسب تر میگرن کمک می کند.
به طور مرتب ورزش کنید
ورزش ایروبیک (هوازی ) تنش شما را کم می کند. اگر پزشک متخصص مغز و اعصاب شما موافق است ورزش های هوازی را که از آن لذت می برید مثل پیاده روی و شنا و دوچرخه سواری را در برنامه روزانه خود بگنجانید.ابتدا خود را به آهستگی گرم کنید و سپس ورزش را شروع کنید.
ورزش شدید و ناگهانی بدون آمادگی خود می تواند سردرد ایجاد کند.
ورزش منظم همچنان می تواند به کاهش وزن شما کمک کند.چاقی یکی از عواملی مستعد کننده حمله های میگرن است.
بعضی ویتامین ها و مواد معدنی را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
مصرف گیاه Batterbur (بابا آدم کوهی ) و Feverfew به خصوص ترکیب آن ها می تواند در پیشگیری از حمله های میگرنی نقش داشته باشد.
ویتامین B2 (ریبوفلاوین) با دوز کافی 200-400 می تواند از تعداد حمله های میگرن بکاهد.
منیزیم با دوز کافی (500-600) و کوآنزیم کیو 10 (coQ10) می تواند در پیشگیری از میگرن کمک کننده باشد.
بهتر است همه این ها را با مشورت پزشک متخصص سردرد خود در کلینیک تخصصی میگرن مصرف کنید.
