حدود 4 سال از قانون مالیات ستانی از خانه های خالی از سکنه می گذرد اما در این مدت به دلیل عدم راه اندازی سامانه ملی املاک و اسکان، سازمان امور مالیاتی قادر به شناسایی و مالیات ستانی از این نوع خانه ها نبود. طبق آنچه وزیر راه و شهرسازی وعده داده بود، قرار بود این سامانه تا پایان سال جاری راه اندازی شود. کار این سامانه به کجا رسید؟
به گزارش تابناک اقتصادی، طبق آخرین آمار موجود حدود 2.6 میلیون خانه خالی از سکنه در ایران وجود دارد که ارزش سرمایه خوابیده در این نوع خانه‌ها حدود 100 میلیارد دلار برآورد شده است. برخی کارشناسان معتقد هستند که ورود این خانه ها به بازار مسکن باعث شکسته شدن قیمت مسکن و اجاره بها خواهد شد. راه ورود خانه های خالی از سکنه به بازار مسکن نیز مالیات ستانی از آن ها عنوان شده است.
به همین منظور کمیسیون تلفیق حدود یک ماه قبل مالیات ستانی از خانه های خالی از سکنه را به تصویب رساند. در همین رابطه علی اصغر یوسف نژاد نماینده مردم ساری در مجلس و نائب رئیس کمیسیون تلفیق بودجه سال 99 طی مصاحبه ای گفت: اعضای کمیسیون تلفیق با مصوبه خود خانه های خالی را مشمول اخذ مالیات کردند. وی افزود: براساس متن پیشنهادی؛ شهرداری‌های کشور موظف‌اند واحدهای مسکونی خالی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از یکصد هزار نفر جمعیت در سال‌های 1397، 1398 و 1399 را شناسایی و مالیات متعلقه ماده (54) مکرر قانون مالیات‌های مستقیم را از مالکان اخذ کند.
مشکلی که بر سر راه مالیات ستانی از خانه های خالی از سکنه وجود داشت این بود که شناسایی این نوع خانه ها کار بسیار سختی بود. البته قانون راهکاری را برای شناسایی خانه های خالی از سکنه در نظر گرفته بود که بنا به دلایلی این راهکار از سال 1394 اجرایی نشده بود.
سامانه ملی املاک و اسکان راهکاری برای شناسایی خانه های خالی
در تبصره 7 ماده 169 مکرر اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم مصوب سال 1394 مشخص شد که سازوکار شناسایی خانه های خالی از سکنه راه اندازی "سامانه ملی املاک و اسکان" می باشد. تبصره ۷ این ماده قانونی، وزارت راه و شهرسازی را مکلف کرده بود تا ظرف مدت ۶ ماه از تصویب قانون مذکور سامانه ملی املاک و اسکان را با همکاری دستگاه های ذی ربط برای شناسایی خانه های خالی طراحی و راه اندازی کند.شایان ذکر است که در ابتدا معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی مسئولیت تهیه این سامانه را برعهده داشت، اما با دستور عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی، تهیه و راه اندازی سامانه ملی املاک و اسکان کشور به سازمان ملی زمین و مسکن منتقل شد. دوباره با تصمیمات اتخاذ شده در این زمینه، کار راه اندازی این سامانه به معاونت مسکن واگذار شد. مازیار حسینی، معاون وقت مسکن و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی در بهمن ماه 1397 در همین رابطه گفت: کار راه‌اندازی سامانه ملی املاک و اسکان پیش‌تر برعهده سازمان ملی زمین و مسکن بود اما مدتی است این کار به معاونت مسکن منتقل شده است.
وعده راه اندازی سامانه املاک و اسکان تا پایان سال 98
عباس فرهادیه مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری و اقتصاد مسکن در مورخه 22 تیر ماه 1398 در رابطه با راه اندازی سامانه ملی املاک و اسکان گفت: طرح پیشنهادی سامانه توسط دفتر سرمایه‌گذاری و اقتصاد مسکن تهیه شده در جلساتی که با سازمان امور مالیاتی داشته ایم ادبیات این سامانه را هماهنگ کرده ایم. وی افزود: برای راه اندازی این سامانه، پنج دستگاه درگیر می باشند که شامل سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، ثبت احوال، دستگاه های خدمات رسان مثل آب، برق، گاز و تلفن، اپراتورهای همراه اول و در نهایت شرکت پست برای اخذ اطلاعات پستی هستند. باید این پنج دستگاه اطلاعات راه اندازی این سامانه را در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار دهند. وی با بیان چرایی اجرایی نشدن مالیات بر خانه های خالی و راه اندازی سامانه املاک و اسکان کشور، گفت: پیش تر ۳۳ دستگاه برای گرفتن اطلاعات شناسایی شدند ولی رویکرد جدیدی که ما در دوره جدید اتخاذ کردیم، این است که با همکاری پنج دستگاه نامبرده، مشکلات حل شود. وی وعده داد که این سامانه تا پایان سال جاری راه اندازی شود.
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی نیز که در برنامه تیتر امشب شبکه خبر در مورخه 26 آذر ماه 1398 حاضر شده بود گفت: بر اساس قانون مالیات‌ها، راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان برعهده وزارت راه و شهرسازی است که کارهای آن در حال انجام است و تا پایان امسال جهت بهره‌برداری به سازمان امور مالیاتی تحویل خواهد شد.
وعده ای که پس از 4 سال عملی شد
سرانجام بعد از گذشت 4 سال از تصویب راه اندازی سامانه ملی املاک و اسکان، این سامانه روز گذشته طی مراسمی راه اندازی شد. در جریان این مراسم، محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی گفت: مسیری که در دوره قبلی برای راه‌اندازی سامانه طی شد مسیر درستی نبود و به سرانجام نرسید. بر اساس تکلیف قانونی ما این مسیر را اصلاح کردیم و از امروز این سامانه برای شناسایی خانه‌های خالی راه‌اندازی شد. وی افزود: هدف این است که با راه‌اندازی این سامانه سوداگردی در بخش مسکن مهار شود تا سرمایه در گردش برای تولید و عرضه مسکن صدمه نبیند. وزیر راه و شهرسازی از تمام دستگاه‌های اطلاعاتی خواست اطلاعات لازم را به این سامانه بدهند تا سازمان امور مالیاتی کشور بتواند تکلیف قانونی خود را بموقع و به آسانی انجام دهد.
بنابراین با راه اندازی این سامانه همان گونه که وزیر راه و شهرسازی هم عنوان کرده است، شناسایی و مالیات ستانی از خانه های خالی در سال آینده امکان پذیر شد.
