فعالان بازار ارز در هفتهای که گذشت شاهد سقوط دلار از کانال سی هزار تومانی به کانال بیست و سه هزار تومان بودند. اما این روند به دلایل متعددی ادامه دار نشد و در نهایت شاخص ارزی در ایستگاه پایانی هفته به کانال بیست و شش هزار تومانی بازگشت.
به گزارش تابناک اقتصادی به نقل از نبض بورس؛ بررسی روند بازار ارز در شش روز فعالیت هفتگی، نشان میدهد که معاملات ارزی در واکنش به تحولات بین المللی در خصوص انتخابات آمریکا و پیروزی بایدن در این رقابت انتخاباتی، با کاهش نرخ انواع ارز به ویژه دلار مواجه شد. تا جاییکه خبرها حکایت از نبود خریدار در بازار ارز داشت و دلار فردایی تحت تاثیر احتمال پایان فشار حداکثری، نرخهای پایین تری را به ثبت رساند.
در این میان، همتی رئیس کل بانک مرکزی نیز در گفتگویی (۱۹ آبان ماه)، در واکنش به تحولات بازار ارز اظهار داشت: «من در مصاحبهای در روز ۲۳ مهرماه امسال اعلام کردم، فشار حداکثری در روزهای پایانی خود است و بر این نکته پافشاری کردم که ریسک بازار ارز بسیار بالاست و از مردم خواستم که به بازار وارد نشوند. الان پس از سه هفته شاهد کاهش چشمگیر نرخ در بازار هستیم. نرخ ارز متأثر از ریسکهای غیراقتصادی به میزان زیادی از سطح تعادلی خود خارج شده بود و برای من مشخص بود که با چشمانداز رفع موانع، اثر متغیرهای غیراقتصادی بر قیمت ارز، تقلیل یافته و نرخ مبتنی بر عوامل پایهای اقتصاد خواهد شد. بانک مرکزی اجازه خواهد داد تا انتظارات مثبتی که اکنون وجود دارد و موجب خلق روند نزولی شده است، کاملاً تخلیه شود. در عین حال که معتقدیم با کاهش ریسکهای برونزا و تعیین نرخ ارز بر مبنای متغیرهای اقتصادی، دست بانک مرکزی برای مدیریت بازار بسیطتر خواهد شد و در نتیجه ثبات بازار بیش از گذشته نمود پیدا خواهد کرد.»
این اظهارات ارزی همتی در حالی بود که وی پیشتر در یادداشتی اینستاگرامی نوشته بود: «در برخی از تحلیلها در خصوص شرایط فعلی بازار ارز، تلاش میشود که با القای رقمهایی از نرخ ارز در بازار و منتسب کردن آن نرخها به بانک مرکزی زمینهساز سطح خاصی از نرخ ارز در بازار بشوند. ضمن تکذیب تمامی گمانهزنیها تأکید میکنم که مستقل از تحولات سیاسی خارجی تنها معیار اعمال سیاستهای بانک مرکزی مصالح اقتصادی کشور و ضرورت استمرار پایداری و ثبات در بازارها و نیل به هدف تورمی است و لذا براساس سازوکار بازار کارآمدترین روش را برای جلوگیری از هرگونه عدم تعادل در بازارها به کار میبندد. اعتقاد بانک مرکزی این است که به صورت طبیعی و در چارچوبهای فرایندهای بازار، باید اجازه تخلیه انتظارات متراکم شده به بازار ارز داده شود؛ لذا بانک مرکزی با رصد دقیق بازار ارز و عوامل شکلدهنده و مؤثر بر آن و به دور از هیجان، اقدامات لازم را انجام خواهد داد.»
این اظهارات در شرایطی بود که بازار ارز از روند کاهشی خود فاصله گرفته بود و حالا برخی از معامله گران از تلاش دولت برای ممانعت از افت نرخ ارز سخن میگفتند. موضوعی که این بار، واکنش رئیس دفتر رئیس جمهور را به دنبال داشت.
محمود واعظی این ادعا یعنی «مانعتراشی دولت در مسیر کاهش نرخ ارز» را کاملا غلط خواند و گفت: این ادعایی است که هر چند وقت یک بار از سوی برخی محافل علیه دولت مطرح میشود در حالی که هم طراحان و هم منتشرکنندگان آن میدانند چنین حرفی چقدر غلط، متناقض و بیاساس است.
واعظی با بیان اینکه از زمان خروج آمریکا از برجام، دولت مستمرا در دو جبهه جنگیده است، خاطرنشان کرد: دولت از یک طرف با تحریمهای بیسابقه آمریکا مقابله کرده تا جنگ اقتصادی تمامعیاری که علیه ایران آغاز کردند، خنثی شود، و از طرف دیگر در تمام این مدت با سوداگران و کاسبانی که از شرایط تحریمی ارتزاق میکنند، در نبرد بوده است.
وی افزود: این سوداگران تحت هر شرایطی به دنبال مطامع خود هستند و برای این کار ابایی از بیثباتسازی اقتصاد و ایجاد تنش و نوسان در بازاراهای مختلف ندارند. به همین منظور همیشه در راستای موفق نشدن سیاستهای ثباتساز و کنترلی دولت حرکت میکنند.
رئیس دفتر رئیسجمهور تامین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم و تامین مواد اولیه کارخانجات را دو سیاست مبنایی دولت در سالهای تحریم دانست و خاطرنشان کرد: دولت همواره تلاش کرده کالاهای اساسی مورد نیاز مردم اولا به وفور و ثانیا با قیمت منطقی به دست آنها برسد، از سوی دیگر به دنبال این بوده که با تامین مواد اولیه کارخانجات، چرخ تولید در کشور متوقف نشود.
این عضو کابینه تدبیر و امید افزود: ادعای تمایل دولت به گرانی ارز در درون خود دارای تناقض است. دولتی که تمام هموغم خود را بر کنترل قیمت کالاهای اساسی و تامین مواد اولیه کارخانهجات قرار داده، چطور ممکن است متمایل به افزایش نرخ ارز باشد. دولت نه تنها از گرانی ارز هیچ نفعی نمیبرد، بلکه بارها کرده که که نرخ فعلی ارز را غیرواقعی و زیانبار میداند.
واعظی طرح چنین ادعایی علیه دولت را کاملا مغرضانه دانست و اذعان داشت: این تحلیل مغرضانه زاییده ذهن کاسبان تحریم و سوداگرانی است که به دنبال متلاطم کردن جو بازارهای مختلف و انحراف افکار عمومی هستند.
اما آنچه در نهایت در بازار ارز به ثبت رسید، بازگشت دلار از روند کاهشی و افت نوسان در روزهای پایانی بود.
به گونهای که هر اسکناس دلار آمریکا که روز یکشنبه (۱۸ آبان ۹۹) به کف کانال ۲۳ هزار تومان میل کرده بوده، از سومین روز هفته روند افزایشی را از سر گرفت و حتی به محدوده بیست و هشت هزار تومان نیز نزدیک شد، اما در نهایت با ورود بازارساز و افزایش عرضه دلار به نرخ نزدیک به بازار آزاد، نرخ دلار در کانال ۲۶ هزار تومان تثبیت شد.
حال به نظر میرسد در هفته پیش رو، شاهد ادمه روند عرضه از سوی بازارساز با نرخ نزدیک به بازار آزاد باشیم تا بتواند از ورود تقاضای کاذب به بازار ارز جلوگیری کند. سیاستی که اگر به درستی اجرا شود، میتوان به افت پلکانی شاخص ارزی امیدوار بود.
