ضعــف در زیرســاختهای مکمــل بــرای صــدور آرا و تصمیمــات متقــن، یکی از عواملی است که سبب ضعف در اتقان آرا و تصمیمات قضایی میشود. راه حلهای اصلی این مشکل در سند تحول اســتفاده از فناوری هــای هوشــمند در فراینــد صــدور آرا و تصمیمـات قضایی، ایجـاد شـفافیت در فراینـد صـدور آرا و تصمیمـات قضایی است.
به گزارش «تابناک»؛ برای تحقق این راه حلها لازم است تا دســتیار هوشــمند قضایی بــرای مســاعدت بــه قضــات در فراینــد رســیدگی جهــت دسترســی یکپارچــه بــه اطلاعـات مـورد نیـاز نظیـر قوانیـن، آرای وحـدت رویـه، اصـراری، نظریههــای مشــورتی، پروندههــای مشــابه، پرونــده شــخصیت متهـم ایجاد شود و پیشنویـس دادنامـه بـا قابلیـت اتصـال بـه سـامانه مدیریــت پرونــده ارائه شود.
همچنین در سند تحول آمده است که ضـــرورت دارد دلایل عـــدم برگـــزاری علنـــی دادگاه در دادنامـــه بـــا ایجـــاد زیرســـاخت حقوقـــی لازم که اجرای آن بر عهده معاونت حقوقی و امور مجلس در میان مدت است، اعلام شود.
انــتـشـــار عـمـــومـــی آرای قـضـایی بـــــا حفــظ محرمـانــگــی اطلاعـــات افـــراد دخیـــــــل در پــــــرونده از طــــــریق ایــــجاد ســـامانه انتشـــار عمومـــی آرای قضایی بـــا امـــکان تحلیـــل و ارز یابـــی عمومـــی و ترغیـــب اشـــخاص از جملـــه نخبـــگان و نهادهــای تخصصــی بــه مشــارکت در ارز یابــی آرا بــه کمــک طراحـــی نظـــام انگیزشـــی مناســـب از راهکارهای برای حل مشکل ضعــف در زیرســاختهای مکمــل بــرای صــدور آرا و تصمیمــات متقــن است.
ضبـــط صـــوت و تصویـــر مراحـــل رســـیدگی در دادســـراها و دادگاه هـــا و فراهم ســـازی دسترســـی برخـــط دادگاههـــا، دیـــوان عالـــی کشـــور و مراجـــع نظارتـــی قـــوه قضایـــه نیز از راه حلهای دیگری است که در سند تحول برای مشکل یاد شده به آن اشاره شده است.
اجرای راهکارهای یاد شده بر عهده دادسرای انتظامی قضات، دیوان عالی کشور، دادستانی کل کشور، دیوان عدالت اداری، سازمان قضایی نیروهای مسلح، مرکز حفاظت اطلاعات و مرکز آمار و فناوری اطلاعات و دادستانی کل کشور است.
فرایندهای رسیدگی چگونه تخصصی شود؟
همچنین تخصصی کردن فرایندهای رسیدگی، همواره یکی از دغدغههای دستگاه قضایی بوده، چون تخصصی شدن امور سبب اتقان آرا و تصمیمات قضایی میشود.راهکارهایی که برای تحقق این امر در سند تحول قضایی در نظر گرفته شده شامل تدویـن و پیگیـری تصویـب آیین هـای دادرسـی تخصصـی بـا اولویـت آییـن دادرسـی تجـاری و ایجاد شعب تخصصی رسیدگی با اولویت دعاوی تجاری است.مسئولیت اجرای این راهکارها بر عهده مدیریت حقوقی و امور مجلس و معاونت اول قوه قضاییه است.
از عوامل دیگری که سبب ایجاد ضعف در اتقان آرا و تصمیمات قضایی تخصصی میشود، ضعف در نظرات کارشناسی است.راه حل موجود در سند تحول برای این مشکل، حــذف حداکثــری مداخـلـات انســانی در ارجــاع و ارائــه نظــرات کارشناســی است.
ارجاع کارشناسی به صورت هوشمند و بدون مداخله عامل انسانی به کارشناسان و دریافت نظرات از همین طریق، استفاده حداکثری از فناوریهای نوین و هوش مصنوعی به منظور ارائه نظرات کارشناسی به جای ارجاع به کارشناس با ایجاد زیرساخت حقوقی لازم، ایجاد کاربرگهای استاندارد برای ارائه نظرات کارشناسی غیرقابل جایگزینی با هوش مصنوعی با اولویت ده رشته و صلاحیت با بیشترین تعداد ارجاع، زمینهسازی برای ایجاد مؤسسات تخصصی کارشناسی رسمی دارای مسئولیت تضامنی با ایجاد مشوقهای لازم و کاهش تدریجی سهم ارجاع به کارشناسان حقیقی با ایجاد زیرساخت حقوقی لازم، ایجاد صندوق ضمانت مسئولیت کارشناسان رسمی با ایجاد زیرساخت حقوقی لازم، ایجاد نظام ارزشیابی و رتبهبندی و افزایش تدر یجی سهم ارجاع به مؤسسات و کارشناسان دارای رتبه بالاتر، تقویت فضای رقابتی در ارائه خدمات کارشناسی رسمی و پذیـــرش کارشـــناس رســـمی بـــر اســـاس صلاحیت سنجی علمـــی و حرفـــهای و بـــدون تعییـــن ظرفیـــت عـــددی از جمله راه حلهای موجود برای حل مشکل ضعف در نظریات کارشناسی در سند تحول است.مسئولیت اجرای این راهکارها بر عهده معاونت حقوقی و امور مجلس، مرکز آمار و فناوری اطلاعات و معاونت راهبردی قوه قضاییه است.