بناهای تاریخی برای هر کشوری ارزش بسیار بالایی دارند. این ارزش به میزانی است که تمامی کشورهایی که بناهای تاریخی ارزشمند دارند، به صورت دائمی اقدام به مرمت بنای تاریخی می‌کنند. این بناها جدا از ارزش تاریخی و باستانی و قدمتی که نشان‌دهنده تاریخ کشور است، محل درآمدزایی بسیاری از کشورها است و جذب توریست بالایی دارد. اهمیت سلامت این بناها برای دولت ایران و سایر کشورها بسیار بالا است.
پاک کننده‌های اسیدی و قلیایی
برای شستشوی نماهای سنگ گرانیت از اسید 25 درصد استفاده می‌شود تا شستشو به بهترین شکل انجام شود. این اسید موجب پاکسازی آلودگی و رسوبات می‌شود اما باعث خوردگی و آسیب به خود سنگ نخواهد شد. نکته بسیاری مهم در مورد نماشویی با اسید این است که لباس ایمنی برای شخصی که این کار را انجام می‌دهد باید بسیار مقاوم باشد تا آسیبی به پوست شخص وارد نشود. در حقیقت به دلیل فشار بالای نماشویی آب و املاح به اطراف پاشیده می‌شود و به همین دلیل رعایت اصول اولیه لازم است.
خدمات نماشویی با مواد قلیایی برای سنگ آهک، گرانیت، گچ و مرمر استفاده می‌شوند. ماده‌ای که برای نماشویی در این ساختمان‌ها استفاده می‌شود خاصیت خورندگی ندارد و موجب آسیب به خود نما نمی‌شود.
نمک عامل اصلی
نمک می‌تواند یک نمای زیبا را به کلی تخریب کند. به عنوان مثال، سیمان، جزء بتن، همیشه حاوی گچ (سولفات کلسیم) و سولفات‌های قلیایی است که هر دو نمک هستند. مواد ساختمانی (آجرها) همچنین می‌توانند توسط نفوذ نمک از محیط تغییر شکل دهند. عوامل محیطی تاثیر زیادی در عمر یک بنا و نمای آن دارد. اگر محل مورد نظر مرطوب و بارانی است، انتظار خرابی نما‌ها در آن بیشتر خواهد شد. اگر سری به کوچه پس کوچه‌های استان گیلان بزنید با این شوره‌های نمک روی دیوار‌های سفید به خوبی مواجه خواهید شد. در گذشته کسانی که می‌خواستند با این مشکل روبرو نشوند، نما‌هایی تلفیقی از سنگ مرمر و آینه کاری و همچنین گچ و سنگ به کار می‌بردند. این کار جدا از زیبایی خاصی که به نما می‌داد جلوی تمرکز بر روی شوره‌های ایجاد شده را می‌گرفت.
کفسابی
روش کاربردی دیگری برای شستشوی نما و ساختمان کفسابی است که توسط متخصصان این کار انجام می‌شود. جرم و لک‌های قدیمی و آلودگی‌هایی که به راحتی پاک نمی‌شود توسط کفسابی به خوبی شسته و از بین خواهد رفت. بنابراین می‌توانید با اطلاع از قیمت خدمات کفسابی از یک شرکت معتبر برای انجام این کار کمک بگیرید.
مناطق سرد سیری
نکته دیگر در مورد یخ و برف و آب شدن آن است. آسیب می‌تواند ناشی از یخ زدایی نمک و آب دریا باشد که روی سطح ساختمان ها جمع می‌شود. اگر این نمک‌ها توسط باران حل شوند، مایع شور می‌تواند از طریق منافذ و شکاف‌ها وارد مصالح ساختمانی شود. نمک‌ها با خشک شدن و تبخیر مایع متبلور می‌شوند و باعث می‌شوند قسمت‌هایی از سنگ کاری خرد شود. جدا از خورد شدگی نما ممکن ممکن است در اثر استحلاک زیاد فرو بریزد و این اتفاق در کشور ما گاها رخ می‌دهد که شاهد ریزش قسمتی از نمای ساختمان باشیم. در واقع عدم معماری و نظارت صحیح بر ساخت و ساز باعث بروز چنین مشکلاتی می‌شود. سرما و یخ زدگی هم اثری تبخیر آب را به جای می‌گذارد. مناطقی مانند آذربایجان یا تبریز و مناطق مرتفع استان کردستان با این مشکل مواجه هستند.
انجام آزمایشی جهت تقریب میزان خرابی‌های حاصل از نمک
برای آزمایش آزمایشگاهی خود، محققان از سدیم سولفات، مخرب ترین نمک شناخته شده استفاده کردند که به دو شکل بی آب و هیدراته وجود دارد. در چندین چرخه، محققان مکعب‌های سنگ آهک را به طول 2 سانتی‌متر در حمام نمک سولفات سدیم قرار دادند و به محلول نمک اجازه دادند در منافذ سنگ آهک نفوذ کند. سپس سنگ‌ها را قبل از قرار دادن دوباره در حمام نمک در دمای پایین تر برای چرخه بعدی، در دمای بالا خشک کردند. در طی مراحل خشک شدن، نمک به شکل بی آب در منافذ سنگ متبلور می‌شود. در مراحل حمام نمک، محلول نمک دوباره به منافذ نفوذ کرد و نمک متبلور دوباره به محلول مایع تبدیل شد.
نتیجه‌ای اثر بخش
آزمایش فوق نتیجه اثر بخشی برای برطرف کردن مشکل نمک‌های متبلور داشت. با این فرآیند چرخه‌ای کنترل شده، دانشمندان موفق شدند مقدار زیادی نمک را در داخل سنگ جمع کنند و یک محلول نمک فوق اشباع با توجه به فرم هیدراته ایجاد کنند. محلول نمک فوق اشباع مایعی است که در آن به دلیل شرایط خاص، نمک بیشتری از آنچه در شرایط عادی ممکن است حل می‌شود. این آزمایش نشان داد که هر چه میزان فوق اشباع بیشتر باشد، پتانسیل مخرب نمک بیشتر است. دما نیز نقش داشت: در چرخه هایی که دما هرگز به زیر 25 درجه نمی‌رسید، به طور متوسط 4 سیکل طول می‌کشید تا آسیب رخ دهد. هنگامی که دما به 3 درجه سانتیگراد کاهش یافت، یک چرخه کافی بود. اگرچه این چرخه استفاده از نمک مرطوب و خشک نقش مهمی دارد، اما محلول فوق اشباع مهمترین عامل است که می‌تواند حلال مشکل ما باشد.
خسارت های ناشی از نمک
برای یک ساختمان، این بدان معناست که اگر شرایط محیطی به گونه‌ای باشد که محلول نمک به طور مکرر به سنگ متخلخل نفوذ کند و سیال بتواند دوباره تبخیر شود (مثلاً به دلیل نور شدید خورشید یا باد)، نمک موجود در مصالح ساختمانی می‌تواند فوق اشباع شود. در این موارد، نمک زیادی برای وارد کردن آسیب‌های قابل توجه لازم نیست. با این حال، مقادیر بیشتری نمک در شرایط محیطی معتدل تر مورد نیاز است. با این آزمایش کنترل شده، محققان توانسته‌اند برای اولین بار پدیده آسیب نمک را به صورت دقیق فیزیکوشیمیایی و مکانیکی توصیف کنند.
نمک و آسیب به نقاشی‌های ارزشمند
این آسیب ناشی از نمک تنها در بناهای تاریخی دیده نمی شود. نمک حتی برای نقاشی‌های دیواری ارزشمند، مانند نقاشی‌های دیواری میکل آنژ در کلیسای واتیکان، مشکل‌ساز است. اینها می‌توانند در اثر تبلور نمک در سنگ کاری یا لایه‌های رنگ آسیب ببینند.
مزایای نمک روزی به اندازه‌ای بود که قیمت آن با طلا برابری می‌کرد اما امروز با مشخص شدن معایب آن و تاثیرهای مستقیم نمک در خرابی بنا به یک مشکل نسبتا بزرگ تبدیل شده است که همه ساله هزینه زیادی بابت شستشوی برج‌های بلند را به همراه دارد. از جهتی شستشوی دائم برای برج‌های تجاری اهمیت بسیار بالایی دارد. عدم نماشویی به موقع موجب تخریب نما و به مرور باعث مستحلک به نظر رسیدن آن خواهد شد.
نویسنده: سارا اقبالی
انتهای رپرتاژ آگهی/
