پای مانی حقیقی به ماجرای اصغر فرهادی کشیده شد

پس از آنکه یکی از شاگردان اصغر فرهادی مدعی شد فیلم «قهرمان» آخرین ساخته این فیلمساز، بر اساس مستند او تولید شده و ادعای سرقت ادبی را مطرح کرد، به تازگی در گزارش مفصلی که نیویورکر منتشر کرده، مانی حقیقی نیز ادعاهای مشابهی را مطرح کرده است؛ مسائلی که واکنش وکیل بین المللی فرهادی را در پی داشته است.

به گزارش «تابناک»؛ پس از حواشی مطرح شده درباره ادعای سرقت ایده فیلم قهرمان از مستندی توسط آزاده مسیح زاده، ایندی وایر به تازگی در گزارش نوشت: اصغر فرهادی در حال حاضر منتظر تصمیم نهایی درباره دعوای سرقت ادبی است که شاگرد سابقش آزاده مسیح زاده علیه او مطرح کرده و بر اساس آن مدعی شده فیلم «قهرمان» بر اساس مستندی ساخته شده که او برای کلاسش ساخته و هرگز اعتباری برای او در این زمینه قائل نشده است. فرهادی و مسیح زاده هر دو در معرض محکومیت قرار دارند، زیرا اگر دادگاه به نفع فرهادی رای دهد، دانشجوی سابق ممکن است به اتهام افترا تحت پیگرد قانونی قرار گیرد.

این دعوای حقوقی دنیای سینمای ایران را آشفته کرده چرا که اصفر فرهادی کارگردان برنده دو جایزه اسکار با فاصله زیادی مورد توجه‌ترین فیلمساز کشور است و در حالی که طرفداران او این اتفاقات را به دیده یک سوء تفاهم می‌نگرند، تعدادی از شاگردان و همکاران سابق او ادعاهای مشابهی را مطرح کرده‌اند.

در ادامه مطلب ایندی وایر با اشاره به مطلب اخیر نیویورکر آمده است : گزارش جدیدی که اخیرا در نشریه نیویورکر منتشر شده حاوی چندین شهادت از همکاران فرهادی است که داستان مشابهی را روایت می‌کنند، مبنی بر اینکه فرهادی یا در مقام استاد یا با درخواست از آنها برای نوشتن فیلم‌های خودش با آنها همکار کرده، سپس از ایده آنها در فیلم های خودش بدون نام بردن از این افراد استفاده کرده است. بسیاری از این افراد همچنان به تأثیر فرهادی بر سینمای ایران احترام می‌گذارند و تنها به این هم راضی بودند که فرهادی فقط از آنها تشکر می‌کرده است.

یکی دیگر از دانشجویان سابق فرهادی به نام مصطفی پورمحمدی، معتقد است که فیلم «جدایی» فرهادی در سال 2012 تا حدودی الهام گرفته از فیلم کوتاهی است که او در سال 2009 در کارگاهی با تدریس این کارگردان ساخته است. هر دو فیلم شامل طرح داستانی است که یک مستخدم کار خود را از شوهرش پنهان می‌کند، هرچند فرهادی این ادعا را رد می‌کند. نامی از مصطفی پورمحمدی در فیلم «جدایی» مطرح نشده و فرهادی هرگز از او اجازه نگرفته و حتی به او اطلاع نداده است که از داستانش استفاده خواهد کرد.

پورمحمدی در این باره می‌گوید: من انتظار داشتم که استادی اگر از دانشجویی ایده خوبی بگیرد، از آن دانشجو هم حمایت کند و سعی کند به او کمک کند تا به این رشته راه پیدا کند. این هم یک افتخار و هم یک خیانت بود».

همچنین مانی حقیقی، فیلمساز ایرانی که هم به عنوان نویسنده و هم بازیگر با فرهادی همکاری کرده بود نیز مدعی شده که فیلم «گذشته» فرهادی بر اساس اپیزودی از زندگی خودش ساخته شده است. او مدعی است که فرهادی هرگز اجازه استفاده از داستان زندگی‌اش را نگرفته و تنها زمانی که از حقیقی درخواست بازی در این فیلم را داشته، این موضوع را با او در میان گذاشته است.

حقیقی در این باره می‌گوید: «عجیب است که یک نفر به داستان زندگی شما گوش کند و برود و فیلمنامه ای درباره آن بنویسد و به شما بگوید "دوست داری در این فیلم بازی کنی؟" این نوعی راه دوربرگردان برای برقراری ارتباط است، اما برای من توهین‌آمیز نبود.»

مانی حقیقی همچنین عنوان می‌کند فرهادی در نهایت او را از جمع بازیگران فیلم «گذشته» جدا کرد و در هنگام تبلیغ فیلم هرگز صراحتاً اشاره‌ای به منبع الهام داستان نکرده است و فقط عنوان کرده که این فیلم از زندگی یک دوست نامشخص الهام گرفته شده است. همین روند باعث شد که مانی حقیقی از همکاری با فرهادی دست بکشد. حقیقی می‌گوید: «آن لحظه‌ای بود که فکر کردم فراموشش کن. این خیلی عجیب است. من او را درک نمی‌کنم. او مرا گیج می کند. او مرا در مورد خیلی چیزها ناراحت می‌کند».

این ادعاها با واکنش وکیل بین المللی فرهادی مواجه شد. جاناتان گاردنر که وکیل هنرمندانی چون «اصغر فرهادی» و «بون جون هو» فیلمساز شناخته شده کره‌ای است، در «ایندی وایر» پاسخش را منتشر کرد.

در متن این پاسخ آمده است: «متاسفانه ریچل اویو(نویسنده مطلب نیویورکر) با ارائه­‌ی دیدگاهی یک­ جانبه از پرونده­ کپی رایت و پابلیک دومین (قواعد حقوق مولف و اصل حوزه­ ی عمومی) واقعیت­‌ها را نادیده گرفته و تحریف کرده است تا از آن به عنوان بخشی از یک روایت خلاف واقع درباره­‌ی حرفه­‌ی پُر از موفقیت فیلمساز ایرانی اصغر فرهادی استفاده کند.

این در حالیست که آقای فرهادی هرگونه امکانی را برای خانم اویو فراهم کرده تا او بتواند نوشته‌ای دقیق ارائه دهد. نویسنده تقریباً تمام توضیحات و اسنادی را که پیرامون ادعاهای مطرح شده در مقاله به او داده شده را نادیده گرفته و حذف کرده است. آقای فرهادی بیست و پنج سال با هنرمندان بسیاری همکاری موفقی داشته اما خانم اویو صرفا چند نفر محدودی را پیدا کرده که از این شاکی بوده‌اند که به اندازه‌ی کافی از آن­ها تشکر نشده است.

محور نوشته خانم اویو پرونده­‌ی فیلم قهرمان است. واقعیت آن است که این فیلم بر آمده از یک رخداد واقعی بوده که دو سال پیش از مستند خانم مسیح ­زاده، در روزنامه­‌ها و رسانه­‌ها منتشر شده است. همچنین واقعیت دیگر این است که آقای فرهادی اولین بار این ایده را به دانشجویانش داده است. در بررسی فرایندهای قانونی خانم «اویو» از گزارش این امر غفلت می­‌کند که خانم مسیح­ زاده بدون هیچ دلیلی خواستار سهمی از تمام درآمدها داخل و خارج از ایران و جوایز بوده و همچنین درخواست داشته که نامش در عنوان بندی فیلم آورده شود که فیلم (قهرمان) براساس مستند او ساخته شده است. این درخواست­‌ها بی پایه و اساس و قابل قبول نبوده و بر اساس دلایلی که ذکر شد هیچ فیلمساز دیگری هم در جهان آن­ها را قبول نمی­‌کند.

در طول این مقاله خانم اویو در حاشیه­‌ی برخی مسائل اختلافی معمولی، روایت­ هایی گمراه­ کننده و ملودرامی غلیظ خلق کرده، که آقای فرهادی در مصاحبه با او به تک ­تک ادعاها پاسخ گفته است.جواب های فرهادی در مورد ادعاها و نظرات افراد بی­ طرف و اسناد و مدارک ارائه شده، هیچ­کدام به این داستان راه پیدا نکرده­‌اند. اما آنچه فاحش است، شیوه­‌ای­ است که در آن خانم اویو از این پرونده­‌ی حقوقی استفاده می­‌کند تا دیدگاه‌های سیاسی آقای فرهادی را در بعضی موارد وارونه جلوه دهد. دیدن اینکه مجله­‌ی نیویورکر چنین حجمی را برای پرداختن به یک موضوع رایج درمورد عنوان بندی اختصاص می­‌دهد، بسیار ناامیدکننده است، اختلافی که در هالیوود هر روز به عنوان یک امر روتین و عادی اتفاق می‌افتد. او به سهم خودش به جای پایبندی به روزنامه­‌نگاری منصفانه ، تسلیم وسوسه­‌ی یک سرتیتر پر سر و صدا شده است.»