بهترین فرصت برای انجام کارهای «بزرگ و تحولی» را مغتنم بشمارید!

تابناک_ زهرا روح بخش : هنگامی که دولت سیزدهم تشکیل شد، برخی صاحبنظران بر این باور بودند که اوضاع کنونی، بهترین زمان برای انجام کار‌های بنیادین و اساسی در کشور است، زیرا با تشکیل «دولت مردمی» و همراهی «مجلس انقلابی» می‌توان به دور از برخی جنجال‌های سیاسی، اقدامات مهم و بزرگی در کشور رقم زد. حال که بیش از یک سال از این همراهی می‌گذرد، باید کمی موشکافانه‌تر، این نظر و عقیده را واکاوی و قضاوت کرد.

بنابراین، برای این بررسی، نیازمند معیار و سنجه‌ای جهت ارزیابی هستیم که آیا در این مدت، اقداماتی که با این معیار همخوان باشد وجود دارد یا خیر؟ یکی از این معیار‌ها را می‌توان در کلام رهبر انقلاب جست، زیرا ایشان در دیدار اخیری که به مناسبت سالگرد قیام مردم قم با مردم این شهر داشتند، فرمودند: باید کار‌های بزرگ انجام بگیرد، باید کار‌های تحوّلی انجام بگیرد. به نظر من، می تواند انجام بگیرد. مسئولین مؤمنی وجود دارند، مسئولین پُرکار و پُرتلاشی وجود دارند. می تواند کار‌های تحوّلی انجام بگیرد. چه در زمینه‌ی اقتصاد، چه در زمینه‌ی فرهنگ، چه در زمینه‌ی امنیّت، چه در زمینه‌های گوناگون، زمینه‌ی علم، کار‌های تحوّلی و بزرگ لازم است.

رهبر انقلاب، اصل انقلاب اسلامی را تحولی بزرگ و عبور دهنده کشور از گردنه‌های سخت خواندند و افزودند: در ادامه راه نیز در زمینه‌های مختلف همچون اقتصاد، فرهنگ، امنیت و علم نیازمند کار‌های بزرگ و تحولی هستیم و این تحول مبتکرانه با وجود مسئولان و جوانان پر تلاش در دانشگاه‌ها و بخش‌های دیگر، ممکن و شدنی است.

اگر به این همراهی دولت و مجلس در این مدت توجه شود، می‌بینیم که طرح‌های خوبی تصویب شده و یا در حال تدوین و اجراست. مثلا قانون جهش تولید مسکن، طرح شفافیت قوای سه گانه (که البته هنوز تبدیل به قانون نشده است)، قانون رتبه بندی معلمان، قانون تسهیل صدور مجوز‌های کسب و کار، قانونی جوانی جمعیت، رشد اقتصادی مثبت ۴ درصدی پس از ده سال، جهش صادرات نفت خام و میعانات گازی کشور و دستیابی به رکورد بالاترین میزان صادرات از سال ١٣٩٧ (آغاز تحریم‌های ظالمانه) تاکنون، تأمین واکسن کرونای موردنیاز کشور، عضویت دائم در شانگ‌های پس از پانزده سال عضویت بصورت ناظر، آزادی پول‌های بلوکه شده ایران در عراق، طلب ۵۳۰ میلیون دلاری ایران از انگلیس، وصول مطالبات نفتی بدون برجام و FATF، شفاف کردن سامانه توزیع آرد و نان و جلوگیری از قاچاق گسترده آرد، بیمه رایگان سه دهک پایین جامعه و پوشش ۵ میلیون و ۷۹۰ هزار ایرانی با بیمه سلامت در سال ۱۴۰۱، بهره‌برداری از شش نیروگاه برق با ظرفیت ١٠٢۶ مگابایت در آبان ماه امسال و بسیاری از اقدامات که در سطح‌های محلی و ملی یا اجرا شده و یا در حال اجراست، از جمله اقدامات قابل توجه در این مدت بوده که می توان به آنها اشاره کرد.

اما هرچند همه این اقدامات را می‌توان به عنوان دستاورد‌های قابل تقدیر دولت و مجلس دانست، در واقع انتظاری که از همراهی دولت و مجلس وجود دارد، اقداماتی بسیار فراتر از این گونه امور است که مربوط به امور جاری یا توسعه کوتاه مدت در کشور می‌شود و در واقع هرچند در این مدت اقدامات بسیار خوبی توسط هر دو نهاد انجام شده است، گاهی برخی اختلافات مثلا در مورد تشکیل وزارتخانه بازرگانی و یا استیضاح چند وزیر یا ارائه برنامه توسعه و بودجه ۱۴۰۲ باعث شد که در بین تعامل قوای مقننه و مجریه غباری از از حاشیه و اختلاف بنشیند و تاحدی این تعامل را کمرنگ نماید. 

اما به هر حال باید گفت، اکنون که این دو نهاد در همراهی حداکثری در نظر و عمل قرار دارند،  بهترین زمان برای انجام کار‌های بزرگ و تحولی در عرصه اقتصاد و فرهنگ و علم و امور اجتماعی و... است. در مورد مصادیق کار‌های بزرگ و تحولی به مصادیق متعددی می‌توان اشاره کرد، اما شاید مهترین آن‌ها را باید در اقداماتی از جنس اصلاح ساختاری و نوع حکمرانی و تعیین تکلیف اموری که هر از چندگاهی مانند زخم سر باز می‌کند و موجب تنش در جامعه می‌شود، دانست؛ مثل حل گره‌های انتخاباتی و اصلاح اساسی و قانون‌مند کردن فرآیند انتخابات و نحوه افزایش مشارکت‌های مردمی در انتخابات که همیشه موجب بروز شبهاتی می‌شده را می‌توان از جمله کار‌های بزرگ و تحولی دانست.

همچنین اصلاحات ساختاری کلان در کشور که می‌تواند حتی منجر به تغییر قانون اساسی گردد را باید از دیگر موارد اینگونه کار‌ها دانست، زیرا به هر حال حدود سی سال از زمان تصویب اصلاح قانون اساسی گذشته و در عرصه اجرا و عمل مشکلات مشهودی دیده می‌شود و زمان مناسبی است که اینگونه اصلاحات انجام شود و یا موضوع برگزاری همه پرسی‌ها مورد توجه قرار گیرد.

موضوع دیگری که باید به آن جدی نگریسته شود، تعیین تکلیف برخی رفتار‌های سلیقه‌ای و محلی در کشور است که متاسفانه شاهدیم هرازچندگاهی به عنوان زخم‌های کهنه سرباز می‌کنند و موجب تضییع وقت و سرمایه در کشور می‌شوند. نحوه حضور زنان در جامعه یا یا ورزشگاه‌ها یا مثلا درخواست‌های این قشر از جامعه برای دریافت گواهینامه موتور سواری، همگی از موضوعاتی هستند که در سایه همراهی دولت و مجلس قابل حل هستند.

تدوین برنامه‌های بلندمدت سی ساله برای توسعه کشور که امر توسعه و پیشرفت کشور را از خطر تغییر دولت‌ها و مجلس‌ها و حاکم شدن نگاه‌های جناحی مصون بدارد و شاهد نباشیم که با روی کار آمدن هر دولت یا مجلسی طرح و برنامه جدیدی علیه برنامه دولت یا مجلس قبلی اجرا گردد و یا طرح‌های نیمه کاره در هر دولتی برای دولت بعدی به یادگار بماند.

همچنین موضوع تعیین تکلیف یارانه‌های پنهان، عدم شفافیت‌های مالیاتی و همچنین معضل بزرگ نظارت ناکافی بر شرکت‌های دولتی که بخش عظیمی از بودجه‌های سالیانه کشور را در هر دولتی به خود اختصاص می‌دهند و تبدیل به حیاط خلوت بسیاری از جناح‌های سیاسی شده اند، موضوع مهم دیگری است که باید برای انجام کار‌های بزرگ و تحولی مورد توجه قرار داد.

مولدسازی دارایی‌های اشخاص حقیقی در کشور و ریل گذاری برای هدایت این سرمایه‌ها به سمت تولید و اشتغال و چابک سازی دولت و کاستن از تصدی گری دولت و میدان دار کردن بخش‌های واقعا خصوصی و غیر دولتی در عرصه اقتصاد از جمله اقدامات بزرگ و اساسی دیگری است که می‌توان بدان اشاره کرد.

در کنار این امور، باید برخی از اصول قانون اساسی که تاکنون به خوبی مورد توجه قرار نگرفته اند و یا تا حدی کامل اجرا نشده اند، مورد توجه قرار گیرد و یا مثلا موضوع مسکن کارگری و کارمندی که با هر افزایش حقوق و یا تسهیلاتی هم قابل جبران نیست، یک بار برای همیشه مورد توجه قرار گیرد و طرحی اساسی برای آن در نظر گرفته شود.

توسعه ویژه کسب و کار‌های دیجیتال و دسترسی به شبکه‌ها جهانی و تسهیل سرمایه گذاری کلان و مستمر خارجی و همچنین توجه ویژه به خواسته‌های کلان و اساسی قشر نوجوان و جوان و یا تعیین تکلیف برخی موضوعات سیاست خارجی از دیگر اقداماتی است که می‌تواند در پرتو این همراهی مورد توجه قرار بگیرد.

به هر حال آنچه بسیار مهم است اینکه فرصت را باید مغتنم شمرد و گمان نکرد همیشه زمان و شرایط مناسب برای انجام کار‌های بزرگ و تحولی وجود دارد، بلکه جهان در حال تغییر و زمان در حال گذران است و این وقت و سرمایه را باید مورد توجه قرار داد.