به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، در اطلاعیه وزارت خارجه هیات حاکمه سرپرستی افغانستان آمده است؛
«امارت اسلامی افغانستان متعهد در قول و عمل است، تا هر خیر ممکن مخصوصاً در بخش آب که ماده حیاتی برای زندگی بشر بوده را برای مردم خویش و ساکنان سیستان ایران برساند. در همین راستا به منظور رفع ابهامات به تاریخ ۱۸ اسد (مرداد) سال ۱۴۰۲ زمینه بازدید هیئت فنی جمهوری اسلامی ایران از دستگاه آبشناسی دهراود مساعد شد تا جریان آب را مشاهده و اندازه‌گیری کنند».
همچنین در بخش دیگری از این بیانیه وزارت خارجه هیات حاکمه سرپرستی افغانستان مدعی شد: هیئت ایرانی بعد از مشاهده و اندازه‌گیری جریان آب در دستگاه آب شناسی دهراوود سال جاری آبی را در اثر خشکسالی‌های ناشی از پدیده جهانی تغییر اقلیم و تداوم سال‌های گذشته به مراتب کمتر از سال نرمال آبی ارزیابی کردند. در روزی که هیئت ایرانی آب را در دستگاه دهراود اندازه‌گیری کرد جریان آب کمتر از ۷ متر مکعب فی ثانیه بود که این وضعیت واقعاً تکان دهنده است.
همچنین در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: در اثر مشاهده، هیئت ایرانی دریافتند که دریای هلمند (هیرمند) دارای حداقل جریان آب بوده و مانند ارغنداب، ارغستان و ترنک به صورت کامل خشکیده و تنها در حالات سیلابی آب در آنها جریان می‌یابد که در این صورت رسیدن آب دریای هلمند (هیرمند) به صورت دلتا بسیار مشکل گردیده است. همچنین بر اساس تحلیل آمار و ارقام جریان آب، به وضاحت می‌توان دریافت که هیچ نوع فعل اراده انسانی در عدم تامین حقابه ایران دخیل نیست بلکه حالت مجبره باعث این امر گردیده است.
هیات حاکمه سرپرستی افغانستان در بخش دیگری از بیانیه خود اعلام کرد که در صورت بارندگی و مساعد شدن شرایط مطلوب حقابه ساکنین پایین دست دریای هلمند (هیرمند) در ولایت نیمروز افغانستان و سیستان در جمهوری اسلامی ایران تامین خواهد کرد.
براساس این گزارش، مطیع الله عابد، سخنگوی وزارت انرژی و آب هیات حاکمه سرپرستی افغانستان در واکنش خبر بازدید هیات ایرانی از ایستگاه آب سنجی دهراود به خبرگزاری آوا گفت: هیچ کسی نمی تواند از بندهای کجکی و کمال خان بازدید کند؛ اما طبق معاهده سال ۱۳۵۱ طرف ایرانی فقط می تواند در حالت‌های خاص مطابق صراحت ماده پنجم پروتکل اول و بر اساس یک مکانیزم خاص از ایستگاه دهراود دیدن کند.
عابد تأکید کرد که امکان بازدید هیئت ایرانی از بندهای کمال خان و کجکی وجود ندارد.
وی گزارش برخی رسانه‌ها از جمله رسانه‌های ایرانی را که به نقل از حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان اعلام کرده بودند هیئت این کشور از بندهای کجکی و کمال خان افغانستان بازدید کرده، رد کرد.
این در حالی است که حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان نیز در گفت و گو با یکی از رسانه ها اظهار داشت که کارشناسان ایرانی برای اولین بار از سرچشمه های هیرمند د درافغانستان بازدید کردند و هیات ایرانی در حال حاضر در کابل است، بازدید انجام شده و به زودی گزارش آن به دست ما می رسد.
کاظمی قمی خاطرنشان کرد: این اولین بار است که متخصصان ایرانی از ایستگاه سنجش آب در منطقه «دهراود» بازدید می کنند.
همچنین جوان بخت معاون آب و آبفای وزارت نیرو گفت: برای نخستین بار از زمان معاهده سال ۱۳۵۱ رودخانه هیرمند و تشکیل کمیساران آب این رودخانه، هیأت فنی جمهوری اسلامی ایران از محل ایستگاه آبسنجی دهراود در بالادست سد کجکی روی رودخانه هیرمند بازدید به عمل آورد.
وی با اشاره به پذیرش درخواست کمیسار ایران برای بازدید از ایستگاه دهراود، اظهار کرد: براساس معاهده، در مواقعی که تأمین حقابه کشورمان از سوی افغانستان صورت نمی‌پذیرد، با درخواست طرف ایرانی، از ایستگاه دهراود بازدید می شود.
معاون وزیر نیرو تصریح کرد: هیئت کارشناسی ایران پس از مشاهده میزان آب رودخانه در ایستگاه آب سنجی دهراود، خواستار تحویل حقابه جمهوری اسلامی ایران شد و توافق شد در نشست‌های کمیته فنی در آینده نزدیک درخصوص نحوه تحویل حقابه تصمیم گیری شود.
