بیشتر شهرهای ایران در مناطق جغرافیایی با محدودیت شدید منابع آبی واقع شده اند. توسعه شهرها به دلایل گوناگون، سبب افزایش تقاضای آبی شده و نیاز به تأمین آب شهرها روز به روز بیشتر می شود.
تاکنون این افزایش تقاضا به دلیل تمرکز بر رویکرد تأمین آب، بیشتر از طریق راهکارهایی نظیر انتقال آب از منابع فراحوض ها و برداشت های بیش از حد از آبخوانها پاسخ داده شده است؛ که منجربه تخریب منابع آبی و کاهش ظرفیت تأمین شده است.
از این رو، مقابله با این بحران و سازگاری با کم آبی، نیازمند تحول بنیادین در سیاست توسعه شهری و مدیریت آب شهرهاست. و این مهم جز از طریق تغییر ریل مدیریت آب از مدیریت عرضه به مدیریت تقاضا محقق نمی شود. در این راستا برای حل این چالش، مشارکت تمامی سیاست گذاران و تصمیم گیران، شهروندان، رسانه ها، بخش خصوصی و نهادهای دولتی و غیردولتی مورد نیاز است.
برای حرکت به سمت رویکرد مدیریت مصرف در شهرها و تبدیل آن ها به عنوان شهری دارای پایداری آبی، باید بسترهای فنی، قانونی، اداری، سیاسی و اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی متناسب با رویکرد مدیریت تقاضا در شرایط محدودیت آبی فراهم شود.
بنابراین الگوی شهر حساس به آب به معنای جامعه ای که شهروندان آن، دانش و تمایل به انتخاب عاقلانه در مورد آب را داشته و فعالانه درگیر مسائل حوزه آب و حفاظت از آن می شوند مطرح گردید.
در واقع اصطلاح شهر حساس به آب به طور کلی برای توصیف یک جامعه ایده آل جدید استفاده می شود. جایی که در آن شهرها به خوبی خدمات تامین و توزیع آب به میزان کافی و کیفیت مناسب و با قابلیت اعتماد بالا را به همه شهروندان، در حال و آینده و به شیوه ای سازگار با محیط زیست را ارائه می کنند. این چشم انداز سبز و بلند مدت، مستلزم هماهنگی تمامی گروه ها و هم چنین اجرای سیستم‌های مشارکتی در جامعه است.
طرح شهر حساس به آب به دنبال آن است تا بتواند با روشن سازی ابعاد گوناگون مبحث مدیریت مصرف به ویژه از منظر اجتماعی آن و ایجاد درک صحیح از شرایط موجود، و بر پایه تغییر در نگرش و رفتار مصرف کنندگان شهری، راهکارهای دست یافتنی و قابل اجرا در جهت مدیریت مصرف و کاهش آب مصرفی ارائه دهد.
لذا برای رسیدن به این هدف، گام های اجرایی زیر به عنوان یک رویکرد کلی پیش بینی شده است:
گام نخست: شناسایی وضعیت کنونی تعیین جامعه هدف و حوزه ذینفعان آن ها و اولویت بندی آن ها برای برنامه ریزی
گام دوم: شناسایی ظرفیت ها برای هر جامعه هدف مشخص شده بدین معنی که رویکردها و سازوکارهای قابل پیاده سازی برای هر گروه مخاطب و اقدامات اجرایی و اقدامات ارتباطی برای آن ها تعریف می شود.
گام سوم: برپایی سازوکارهای اجرایی و مالی
گام چهارم: سنجش اثربخشی، پایش نقاط ضعف و قوت و برنامه های اصلاحی
از این رو کلانشهر تهران یکی از شهر های حساس به آب است که مشارکت همگان، فرهنگ سازی برای تمامی اقشار و توجه بیش از پیش مسئولین و مردم را می طلبد.
