اهمیت بزرگترین «عملیات تهاجمی» اوکراین؛ جنگ به عمق روسیه کشیده شد

بین الملل تابناک: در حالی سه سال از جنگ اوکراین می گذرد که زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین اعلام کرده است که «اوکراین جنگ را به داخل «سرزمین مهاجم» پیش می‌برد».

هفته گذشته نفوذ غافلگیرانه اوکراین به استان مرزی کورسک روسیه خبرساز شد. حمله گسترده اوکراین از سه‌شنبه آغاز شد و نظامیان اوکراینی توانستند از چند نقطه وارد خاک روسیه شوند.

«والری گراسیموف»، رئیس ستاد کل روسیه اعلام کرده بود که پیشروی نیروهای اوکراینی به اعماق روسیه متوقف شده است. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه هم در واکنش به حملات جدید اوکراین اذعان کرده بود که کی‌یف «تحریک در ابعاد گسترده» را آغاز کرده است.

همچنین الکسی اسمیرنوف، سرپرست استانداری کورسک روسیه از تلفات این کشور متعاقب این حمله خبر داده بود. اسمیرنوف اعلام کرد یک موشک ارتش اوکراین به ساختمان مسکونی در کورسک اصابت کرد و در نتیجه آن 13 شهروند غیرنظامی زخمی شدند.

در این راستا، وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که «۱۴ فروند هواپیمای بدون سرنشین (پهپاد) و ۴ فروند موشک بالستیک تاکتیکی توچکا-یو در منطقه کورسک، ۱۶ فروند پهپاد در منطقه ورونژ، ۳ فروند در بلگراد، ۱ فروند در بریانسک و یک فروند هم در منطقه اریول سرنگون شده است.»

متعاقب پیشروی در کورسک، نیروهای اوکراینی خط مقدم جدیدی به طول ۳۰ کیلومتر ایجاد کرده‌اند. گزارش‌ها حاکی است که نیروهای اوکراینی که در عمق بیش از ۱۰ کیلومتری خاک روسیه می‌جنگند تهدید کرده‌اند که درحال تصرف یک شهر کوچک منطقه‌ای هستند. این بزرگترین پیشروی اوکراین در خاک روسیه از زمان جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ است.

روسیه گفته است که تا هزار سرباز اوکراینی با پشتیبانی تانک‌ها و وسایل نقلیه زرهی صبح سه‌شنبه گذشته وارد منطقه کورسک شدند.

بنابرگزارش‌ها، نیروهای اوکراینی از آن زمان شماری روستا را تصرف کرده‌اند و همچنین درحال تهدید شهر سودژا در منطقه هستند.

نگرانی از فاجعه هسته ای

حمله غافلگیر کننده اوکراین به خاک روسیه در حالی ادامه دارد که درگیری‌ها تا نزدیکی تاسیسات اتمی کورسک رسیده و حتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره این موضوع به طرفین هشدار داده است.

در این راستا، آژانس اتمی سازمان ملل متحد از روسیه و اوکراین خواست تا «حداکثر خویشتنداری» را نشان دهند، زیرا درگیری‌‎ها به نیروگاه هسته‌ای کورسک - یکی از بزرگترین تاسیسات از این نوع در روسیه - نزدیک‌تر شده است.

رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در این زمینه گفت: «باید تدابیری اتخاذ شود تا از یک حادثه هسته‌ای با پیامدهای بالقوه جدی با تشعشعات رادیواکتیو جلوگیری شود.»

این نیروگاه در حدود ۶۰ کیلومتری شمال شرقی سودژا قرار دارد.

کارشناسان معتقدند این حمله با پشتیبانی کامل آمریکا و اروپا اتفاق افتاده و قطعا فرماندهان ناتو اطلاعات لازم را در اختیار اوکراین قرار داده‌اند.

واکنش نظامی مسکو

در واکنش به این حمله، مسکو قوای کمکی به منطقه کورسک اعزام کرده است که شامل تانک‌ها و سامانه‌های راکت‌انداز می‌شود.

همچنین، وزارت دفاع روسیه در جدیدترین گزارش خود اعلام کرده است که «دفع تلاش نیروهای اوکراینی برای عملیات تهاجمی» علیه روسیه ادامه دارد. بر اساس گزارش این وزارت خانه، تلاش‌های اوکراین برای «ورود به عمق خاک روسیه» خنثی شده است.

متعاقب این حمله، ولودیمیر زلنسکی در سخنانی با اشاره به اولکساندر سیرسکی فرمانده ارتش اظهار کرده بود که وی «چندین بار درباره تحولات خط مقدم جنگ و اقدامات ما و کشاندن جنگ به خاک مهاجم گزارش داده است.»

رئیس جمهور اوکراین افزوده بود: از تمام واحدهای نیروهای دفاعی برای تحقق این مساله تشکر می‌کنم. اوکراین ثابت کرده است که می‌تواند عدالت را برقرار کرده و دقیقا همان فشاری را که لازم است بر مهاجم وارد کند.

در واکنش به این حمله، مسکو در حملات موشک و پهپادی شش منطقه اوکراین از جمله پایتخت را زیر آتش گرفت. در حملات شبانه روسیه دستکم دو نفر در کی‌یف پایتخت اوکراین کشته شدند. نیروی هوایی اوکراین هم اعلام کرده است که آژیر خطر، علاوه بر کی‌یف و نواحی اطراف آن، در کل شرق اوکراین به صدا در آمده است.

نگرانی از اقدامات تلافی‌جویانه بیشتر مسکو در پاسخ به تهاجم زمینی غافلگیرکننده اوکراین به غرب روسیه افزایش یافته است.

همچنین متعاقب این حمله، «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفته است که پاسخ شدید مسکو به حملات اخیر نیروهای مسلح اوکراین به مناطق روسیه زیاد طول نخواهد کشید.

وی همچنین، از سازمان‌های بین‌المللی خواست که «حملات تروریستی اوکراین به مناطق روسیه را محکوم کنند». او تصریح کرد که رژیم کی‌یف به خوبی می‌داند که این حملات از منظر نظامی معنایی ندارد.

در واکنش به این حمله همچنین مسکو بیش از ۷۶ هزار نفر را از مناطق هم مرز با اوکراین در منطقه «کورسک» تخلیه کرده است.

در بحبوحه بزرگترین حمله اوکراین به خاک روسیه از زمان آغاز جنگ در سال ۲۰۲۲ (۱۴۰۰)، مسکو در حال مقابله با هزاران سرباز اوکراینی در عمق ۲۰ کیلومتری در کورسک است.

از سوی دیگر، مسکو سازوکار امنیتی گسترده‌ای را در سه منطقه مرزی این کشور از جمله کورسک، بریانسک و بلگورد که مساحتی تقریبا ۹۲ هزار کیلومتر مربعی را تشکیل می‌دهند، اعمال کرد.

به اعتقاد «عبدالرضا فرجی‌راد» کارشناس مسائل ژئوپلیتیک، «روسیه یکی دو ماه است که پیشروی تدریجی داخل خاک اوکراین دارد، به ویژه در مناطق لوهانسک و دونتسک تا بتواند کنترل کامل تمام این منطقه را در اختیار بگیرد. به همین دلیل غرب نگران بود تا پیشروی نیروهای روس در خاک اوکراین ادامه یابد».

به اعتقاد وی: «بنابراین غرب سعی کرد با کمک جنگنده‌های اف-۱۶ به نحوی جلوی پیشروی روسیه را بگیرد، اما اخیرا مطرح شد که نیروهای اوکراینی توانستند در  خاک روسیه در کورسک پیشروی داشته باشند و نظامیان روس را اسیر کنند. برای نخستین بار بعد از جنگ جهانی دوم است که تعدادی نیروهای روس در جریان چنین اتفاقاتی به اسارت گرفته می‌شوند. این اتفاق پاتکی بود که اوکراین با همکاری غربی‌ها انجام داد تا بتواند ضعفی که این چند ماه پیدا کرده بود و همچنین اختلافات درون کی‌یف مبنی بر این‌که پیروز نمی‌شود، را به نوعی جبران کند».

ناظران معتقدند که اقدام اوکراین به معنی تصرف خاک روسیه توسط اوکراین نیست و «کی یف» تلاش دارد تا از این حمله به عنوان اهرمی در مذاکرات صلح بهره ببرد تا بازنده تام و تمام مقابل مسکو نباشد.

پیش از این زلنسکی گفته بود: «اگر روسیه به تمامیت ارضی ما احترام بگذارد، ما آماده هستیم تا از فردا مذاکرات با روسیه را آغاز کنیم.»

روسیه نیز به طور مداوم اعلام کرده است، اگر اوکراین دستاوردهای ارضی نیروهای روسیه از زمان آغاز عملیات نظامی را به رسمیت بشناسد، برای مذاکرات صلح آماده است.

با این وجود بعید است روسیه در شرایط ضعف وارد مذاکره با کی یف بشود.