بین الملل تابناک: «میدل ایست آی» در مقاله ای به تحلیل دلایل استعفای محمد جواد ظریف از معاونت راهبردی دولت پزشکیان پرداخته و ادعاهایی را مطرح کرده است که در ادامه می خوانیم.
زمانی که محمدجواد ظریف در جریان انتخابات ریاست جمهوری تابستان امسال دوباره وارد عرصه سیاست شد، ایرانیان وجهی از وزیر امور خارجه سابق را دیدند که با آن ناآشنا بودند. او از سخنان آتشینی در کمپین پزشکیان استفاده می کرد.
ظریف به سراسر ایران سفر کرد و از پزشکیان حمایت کرد و نسبت به واگذاری کشور به یک دولت محافظه کار دیگر هشدار داد.
ظریف که به‌عنوان معمار توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ برجام با ایالات متحده شناخته می‌شود، ایرانیان را در اطراف اصلاح‌طلبان جمع کرد و کمتر کسی پیش‌بینی می‌کرد که به این راحتی پیروز شود.
بنابراین، زمانی که پزشکیان در انتخابات پیروز شد، جای تعجب نداشت که ظریف نقشی کلیدی در تیم پزشکیان به عنوان معاون راهبردی انتخاب شود و رهبری شورایی که وظیفه شناسایی و پیشنهاد وزرای مناسب را بر عهده بگیرد.
ظریف دست به کار شد و اسامی مختلفی را به رئیس جمهور جدید تحویل داد. با این حال آنها تا حد زیادی نادیده گرفته شدند. پزشکیان در نهایت ترجیح داد کابینه خود را بر اساس ترجیحات و محاسبات سیاسی خود تعیین کند.
در همین حال، دشمنان ظریف شروع به هدف قرار دادن او کردند.
مشکلات سیاسی
به گفته یک منبع نزدیک به دولت و دو نفر دیگر در اردوگاه سیاسی اصلاح طلبان، محافظه کاران شروع به فشار بر پزشکیان برای وادار کردن ظریف به استعفا کردند.
آنها استدلال کردند که قانونی که دو سال پیش تصویب شد، مقامات ارشد را از داشتن فرزند با تابعیت خارجی منع کرد.
فرزندان ظریف دارای تابعیت ایالات متحده هستند، زیرا در زمانی که ظریف در آنجا تحصیل می کرد در ایالات متحده متولد شده اند. این قانون بهانه مناسبی را برای محافظه کاران فراهم کرد تا وزیر خارجه سابق را هدف قرار دهند.
ظریف روز دوشنبه رسما از سمت خود کناره گیری کرد.
این منبع نزدیک به دولت خاطرنشان کرد: ظریف استعفا نامه نوشت، اما پزشکیان به راحتی می توانست از مقام معظم رهبری برای ابقای وی اجازه بگیرد، اما او ترجیح داد این کار را نکند.
یک منبع اصلاح طلب گفت: ظریف می توانست موثرتر در برابر محافظه کاران مقاومت کند، اما از جاهای دیگر فشار بر او افزایش یافت: محمدرضا عارف معاون رئیس جمهور و حلقه دوستان قدیمی پزشکیان.
این منبع به میدل ایست آی گفت: «بسیاری از عارف انتظار چنین مانع تراشی را نداشتند، به ویژه اینکه ظریف یکی از حامیان عارف برای سمت معاونت ریاست جمهوری بوده است.»
پزشکیان حتی اصراری بر ماندن ظریف هم نداشت که برای خیلی ها غیرمنتظره و ناامیدکننده بود.
یک منبع دیگر اصلاح طلب نیز به «میدل ایست آی» گفت پزشکیان به سختی متوجه تلاش ظریف برای یافتن نامزدهای مناسب برای دفاتر مختلف مورد نیاز خود شده است.
در حالی که مردان و زنان بسیار توانمند منتخب ظریف به عنوان وزیر پیشنهادی انتخاب نشدند، رئیس جمهور برخی از چهره های جنجالی را منصوب کرد که به نظر می رسید با سیاست های مورد حمایت در مبارزات انتخاباتی در تضاد باشد.
بازگشت ظریف
ظریف در حین خروج از سمت خود، استعفانامه تلخی را در ایکس منتشر کرد. وی نوشت: «از نتیجه کارم راضی نیستم و شرمنده ام که نتوانستم نظرات کارشناسی کمیته ها را در خصوص حضور زنان، جوانان و اقلیت ها در کابینه اجرا کنم. در کنار مسائل دیگر، این وضعیت مرا وادار کرده است که به دانشگاه بازگردم.»
او همچنین در پستی جداگانه به شایعات مربوط به تابعیت فرزندانش اشاره کرد و خاطرنشان کرد که آنها در زمان دانشجویی 40 سال پیش در ایالات متحده متولد شده اند، نه زمانی که در یک نقش رسمی مستقر بوده است.
وی گفت: من و خانواده ام در ایران عزیز زندگی می کنیم و هیچ ملکی در خارج از ایران نداریم. من شخصا تحت دو تحریم آمریکا و یک تحریم کانادا هستم، من و همسرم حتی نمی توانیم به عنوان توریست به آمریکا، کانادا و چند کشور دیگر سفر کنیم.»
اقدامات پزشکیان و عارف قطعا مورد استقبال محافظه کاران قرار گرفت، زیرا آنها همچنین خواستار خروج ظریف از دولت بودند.
برخی معتقدند خروج ظریف به طور جدی دولت و اختیارات آن را تضعیف می کند.
سردبیر یکی از روزنامه‌های برجسته در ایران به «میدل ایست آی» گفت که پزشکیان باید هر کاری که ممکن است برای بازگرداندن ظریف انجام دهد، زیرا او یکی از ستون‌های مهم دولتش بود.
وی گفت: با رفتن ظریف، بخش مهمی از سرمایه اجتماعی پزشکیان از بین می رود که برای دولت جدید اصلاحات بسیار خطرناک است.
