اهداف آمریکا از تجهیز اقلیم کردستان عراق به تسلیحات سنگین؛ تهدیدی جدی بیخ گوش ایران!

قانون اساسی عراق نیرو‌های مسلح غیر از ارتش ملی را از داشتن توپخانه سنگین منع می‌کند. این نگرانی وجود دارد که ارائه چنین تسلیحاتی به نیرو‌های پیشمرگه می‌تواند احساسات استقلال طلبانه را در حکومت اقلیم کردستان احیا کند.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، اندیشکده آمریکایی استیمسون در مقاله‌ای به قلم «فواد شهبازاف» به بررسی دلایل تجهیز کرد‌های عراقی از سوی ایالات متحده آمریکا پرداخته است.

تدارکات آمریکا به اقلیم کردستان عراق نشان دهنده تمایل واشنگتن برای حفظ حضور طولانی مدت در این منطقه فراتر از خروج نیرو‌های آمریکایی از مرکز عراق در سال آینده است.

رسانه‌های گروهی عراق اخیراً تأیید کردند که دولت بایدن توپخانه‌های سنگین را به دولت اقلیم کردستان عراق (KRG) علی‌رغم مخالفت‌های مقامات عراقی در بغداد تحویل داده است.

ایالات متحده تحویل ده هاویتزر ۱۰۵ میلی متری ام ۱۱۹ به اقلیم کردستان را "انتقال از پیش برنامه ریزی شده" به منظور ایجاد ظرفیت برای نیرو‌های پیشمرگه کرد خواند. اما در بغداد، برخی درخواست‌ها مبنی بر تصرف توپخانه و نگرانی از اینکه حمایت جدید ایالات متحده می‌تواند روابط تنش‌آمیز بین بغداد و اربیل را تشدید کند، وجود داشت و تلاش‌های محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق برای بهبود روابط با حکومت اقلیم کردستان و حفظ وضعیت خوب با واشنگتن علیرغم خروج پیش بینی شده نیرو‌های آمریکایی از مرکز عراق در سال آینده را تهدید می‌کرد.

شراکت تاریخی بین ایالات متحده و کرد‌های عراق مدت هاست که منبع نگرانی مقامات بغداد بوده است. از دهه ۱۹۷۰، ایالات متحده به طور کلی حامی سرسخت کرد‌ها در بخش شمالی عراق بوده و به آنها تسلیحات و تجهیزات دیگر می‌دهد. تمایل آمریکا در ابتدا به درخواست محمدرضا پهلوی، شاه ایران بود که با عراق دشمنی داشت. با این حال، شاه در سال ۱۹۷۵ پس از دستیابی به توافق با صدام حسین، رهبر عراق، برای تعیین مرز بین عراق و ایران در آبراه شط العرب منتهی به خلیج فارس، کرد‌های عراق را رها کرد. سازمان سیا آمریکا نیز به درخواست شاه از کرد‌های عراق حمایت نکرد.

در طول دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ - دوره‌های درگیری شدید در خاورمیانه از جمله جنگ ایران و عراق در سال‌های ۱۹۸۰-۱۹۸۸ و تهاجم صدام به کویت در سال ۱۹۹۰ - درگیری‌های شدیدی بین کرد‌های عراق و نیرو‌های امنیتی عراق رخ داد. اینها شامل قتل عام ۵۰۰۰ غیرنظامی کرد عراقی در سال ۱۹۸۸ در شهر حلبچه با استفاده از سلاح‌های شیمیایی در بحبوحه عملیات انفال برای پاکسازی نژادی جمعیت کرد و جایگزینی کرد‌ها با اعراب از جنوب و غرب عراق بود. ایالات متحده پس از بیرون راندن نیرو‌های عراقی از کویت در سال ۱۹۹۱ کمک‌های بشردوستانه به کرد‌ها ارائه کرد و یک منطقه پرواز ممنوع در شمال عراق ایجاد کرد که پس از سرنگونی صدام توسط ایالات متحده در سال ۲۰۰۳ به حکومت اقلیم کردستان تبدیل شد. 

علاوه بر تأیید سیستم فدرال برای عراق، قانون اساسی مورد حمایت ایالات متحده برای عراق پس از صدام، با اعطای ریاست به یک کرد عراقی، نفوذ کرد‌ها را در دولت مرکزی عراق تضمین کرد. با این وجود، اختلافات مکرری بین بغداد و اربیل بر سر درآمد‌های حاصل از اکتشاف نفت و تامین حقوق دولتی وجود داشته است.

ظهور داعش در سال ۲۰۱۴ باعث شد که ایالات متحده کمک‌های نظامی خود را به متحدان منطقه‌ای خود از جمله نیرو‌های پیشمرگه افزایش دهد و هزاران نیروی آمریکایی را - که ابتدا در سال ۲۰۱۱ عقب نشینی کرده بودند - به عراق بازگرداند. ایالات متحده کاهش این نیرو‌ها را در دوران دولت ترامپ آغاز کرد و اکنون موافقت کرده است که تعداد آنها را به کمتر از ۱۰۰۰ نفر کاهش دهد و یک سال دیگر آن نیرو‌های باقیمانده را به اربیل منتقل کند.

قانون اساسی عراق نیرو‌های مسلح غیر از ارتش ملی را از داشتن توپخانه سنگین منع می‌کند. این نگرانی وجود دارد که ارائه چنین تسلیحاتی به نیرو‌های پیشمرگه می‌تواند احساسات استقلال طلبانه را در حکومت اقلیم کردستان احیا کند. اکثریت قریب به اتفاق کرد‌های عراق در یک همه پرسی غیر الزام آور در سال ۲۰۱۷ به استقلال رای دادند.

در عین حال، دولت اقلیم کردستان همچنان فاقد قابلیت‌های نظامی بسیار مهم از جمله دفاع موشکی است، که در درجه اول به دلیل امتناع دولت فدرال عراق از اجازه دادن به چنین انتقال تسلیحاتی است.

بر اساس آخرین قانون مجوز دفاع ملی ایالات متحده، دولت بایدن با ارائه سیستم‌های دفاع هوایی مدرن به دولت مرکزی عراق و پیشمرگه موافقت کرد، اما بغداد باید این انتقال را تأیید کند.

سایر کشور‌های منطقه، به ویژه ترکیه، نگران اقدامات ایالات متحده برای بهبود قدرت نظامی اقلیم کردستان هستند. برای سال‌ها، ترکیه یک سری عملیات نظامی در شمال عراق و سوریه علیه حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) - که مدافع حقوق بیشتر اقلیت کرد ترکیه است - انجام داده است و در عین حال مشارکت قوی با مقامات اقلیم کردستان، به‌ویژه حزب دموکرات کردستان (KDP) به رهبری نچیروان بارزانی را حفظ کرده است. 

تحویل سامانه‌های پدافند هوایی ممکن است نگرانی آنکارا را در مورد اینکه رقیب تاریخی حزب دموکرات کردستان، اتحادیه میهنی کردستان (PUK) مستقر در سلیمانیه، کنترل این سامانه‌ها را در دست بگیرد، افزایش دهد. با این حال، نتایج انتخابات پارلمانی ۲۰ اکتبر در اقلیم کردستان عراق نشان می‌دهد که این نگرانی‌ها ممکن است با پیروزی حزب دمکرات کردستان حاکم و حزب اتحادیه میهنی کردستان در رتبه دوم قابل توجیه نباشد. این بدان معناست که هیچ چالش مهمی برای روابط آنکارا و اربیل در آینده نزدیک محتمل نیست.

از دیدگاه واشنگتن، ارسال سلاح‌های پیشرفته‌تر از سوی ایالات متحده به اقلیم کردستان عراق نشان دهنده تمایل به حفظ حضور طولانی مدت در این منطقه فراتر از خروج نیرو‌های آمریکایی از مرکز عراق است. حضور پایدار یک گروه نظامی ایالات متحده در اقلیم کردستان، عملیات ضد داعش را تسهیل می‌کند و همچنین از حملات ایران جلوگیری می‌کند!

ایالات متحده ممکن است به زودی پهپاد‌های نظارتی و مهمات مینیاتوری پرسه زن را در اختیار نیرو‌های پیشمرگه قرار دهد که حداقل تا حدی می‌تواند کمبود نیروی هوایی حکومت اقلیم کردستان عراق را جبران کند. در حالی که بعید است دولت اقلیم کردستان از این سلاح‌ها علیه بغداد استفاده کند، افزایش تنش‌ها با واشنگتن بر سر گسترش درگیری‌ها در خاورمیانه می‌تواند تلاش‌های ایالات متحده برای حفظ روابط خوب با عراق و مقابله با نفوذ ایران در بغداد را بیشتر تضعیف کند.