عدالت علوی یا گذشت عیسوی؛ اولویت کدام است؟

عدالت، پایه‌ی استواری برای جامعه است، اما گذشت، روح زندگی و روابط انسانی را زنده نگه می‌دارد. اما اولویت کدام است؟

به گزارش سرویس فرهنگی تابناک، حضرت علی (ع) عدالت را به عنوان سنگ بنای زندگی فردی و اجتماعی می‌دانستند. ایشان در طول زندگی خود، همواره بر اجرای عدالت تأکید داشتند، حتی اگر این کار به قیمت سخت‌گیری تمام می‌شد. حتی در ماجرای ابن ملجم قاتل، حضرت علی (ع) توصیه کردند که تنها یک ضربه به او زده شود و اگر او از دنیا رفت، بدنش را مثله نکنند. این توصیه، نشان‌دهنده‌ی تعادل بین عدالت و رحمت است. ایشان عدالت را نه انتقام، بلکه اجرای حق می‌دانستند.

«عدالت، زندگی‌بخش است، حتی اگر تلخ به نظر برسد.» این نگاه، نشان‌دهنده‌ی این است که عدالت، پایه‌ی استوار جامعه است و بدون آن، هیچ نظامی نمی‌تواند پایدار بماند.

نگاه حضرت عیسی: گذشت به مثابه‌ی راه رستگاری

حضرت عیسی (ع) در آموزه‌های خود، بر گذشت و بخشش تأکید فراوانی داشتند. ایشان در موعظه‌ی سر کوه می‌گویند: «اگر شریر به تو سیلی زد، صورت دیگرت را نیز به سوی او برگردان.» این جمله، نمادی از نگاه ایشان به گذشت و عشق بی‌شرط است. تا شاید به صلاح، طرف خجل شود. حضرت عیسی (ع) معتقد بودند که بخشش، نه تنها باعث رهایی فرد از کینه می‌شود، بلکه می‌تواند قلب دشمن را نیز تغییر دهد.

این نگاه، نشان‌دهنده‌ی این است که احتمالا گذشت و عشق، می‌توانند زنجیره‌ی خشونت را بشکنند و صلح را به ارمغان آورند.

تحلیل دو نگاه: مکمّل یا متضاد؟

در نگاه اول، ممکن است به نظر برسد که این دو رویکرد، متضاد هستند: یکی بر عدالت و اجرای حق تأکید دارد، و دیگری بر گذشت و بخشش. اما در واقع، این دو نگاه می‌توانند مکمّل یکدیگر باشند.

عدالت بدون گذشت: ممکن است به خشونت و سخت‌گیری بی‌پایان منجر شود.

گذشت بدون عدالت: ممکن است به بی‌عدالتی و سوءاستفاده از افراد ضعیف بیانجامد.

و نکته جالب درباره حضرت علی این است که او در عین داشتن عدالت اما حل ایثار و گذشت نیز بود اهل فداکاری بود و هیچگاه عدالتی خشک را برای دیگران و مردمانش مطالبه نکرد که مسائل و موضوعات را به زیور گذشت و ایثار نیز زینت بخشید.

حضرت علی (ع) و حضرت عیسی (ع)، هر دو به دنبال ایجاد جامعه‌ای بهتر بودند، اما هر کدام با توجه به شرایط زمانه و مخاطبان خود، رویکرد متفاوتی را در پیش گرفتند.

تعامل بین عدالت و گذشت

در نهایت، می‌توان گفت که عدالت و گذشت، دو روی یک سکه هستند. عدالت، پایه‌ی استواری برای جامعه است، اما گذشت، روح زندگی و روابط انسانی را زنده نگه می‌دارد. شاید بهترین راه، ایجاد تعادل بین این دو باشد: عدالت برای حفظ حقوق افراد، و گذشت برای ایجاد صلح و آرامش در جامعه.

حضرت علی (ع) و حضرت عیسی (ع)، هر دو به ما یادآوری می‌کنند که زندگی، نه تنها به عدالت نیاز دارد، بلکه به عشق و بخشش نیز محتاج هستند. 

شاید بهترین راه، ایجاد تعامل بین این دو باشد: عدالت برای حفظ حقوق افراد، و گذشت برای ایجاد صلح و آرامش در جامعه.