سرویس اقتصادی «تابناک» ـ خرداد ماه سال 1390 را می توان به حقیقت ماه بحران ارزی نامید.
به گزارش «تابناک»، افزایش ناگهانی 12 درصدی نرخ رسمی ارز از سوی بانک مرکزی در حالی که بنا به گفته های مسئولین، جامعه اقتصادی کشور انتظار کاهش این نرخ را می کشید، به معضلاتی در جامعه اقتصادی کشور منجر شد که پیش بینی می شود، پیامدهای آن پس از موفقیت بانک مرکزی در کاهش نرخ و رفع مسأله نیز ادامه داشته باشد.
این در حالی است که در تمام این مدت، سخنرانی های پرشور بهمنی رییس کل بانک مرکزی به عنوان چهره ملی مدیریت بحران، نقل محافل خبری شده و گمانه زنی رسانه ها نیز از سود عایدی بانک مرکزی در این ایام خود موضوع بحث برانگیز دیگری در این بازه زمانی بود.
آنچه در پی می آید، روزشماری از خلاصه اهم رخدادهای این بازه مهم زمانی در عرصه اقتصاد کشور است:
23 اردیبهشت، نخستین وعده رسمی بهمنی برای بمباران ارزیبهمني به دنبال اوج‌گيري نوسانات بازار ارز 23 ارديبهشت ماه براي نخستین بار از عرضه نامحدود ارز به بازار و گفت: ما اصلاً اجازه نمي‌دهيم، قيمت‌ها با واسطه گري و سفته‌بازي افزايش پيدا كند، ولي اگر سودجويان دلشان مي‌خواهد قيمت‌ها را در بازار بالا ببرند بايد بدانند كه بانك مركزي بازار را در كنترل كامل دارد.
ششم خرداد؛ دومين وعده بهمني براي بمباران ارزيبه رغم اظهارات بهمنی اين سير صعودي تا جايي پيش رفت كه دلار آمريكا در تاريخ پنجم خرداد ماه به 1200 تومان رسيد و همين امر باعث شد تا دومين وعده بهمني بار ديگر براي كنترل بازار ارز مطرح شود.
در تاريخ ششم خرداد و همزمان با اوج گيري تقاضاي كاذب در بازار دلار رئيس كل بانك مركزي از برنامه اين بانك براي آغاز عرضه گسترده ارز از فردا (هفتم خرداد) خبر داد و گفت: آنقدر ارز به بازار مي‌ريزيم تا جلوي ضرر و زيان مردم گرفته شود.
دهم خرداد؛ بهمني با پيشنهاد تغيير نرخ‌هاي سود به شورا رفتدر تاريخ دهم خرداد ماه محمود بهمني به طرح پيشنهادهايي براي تغيير نرخ‌هاي سود سپرده‌ها در بسته سياستي ـ نظارتي سال 90 پرداخت و ضمن اينكه هدف اين پيشنهاد را افزايش اطمينان مردم براي سپرده‌گذاري در شبكه بانكي عنوان كرده و گفته بود: بسياري از مردم شناختي از بازار ندارند و با ورود به بازار طلا و ارز يك مرتبه ظرف چند روز مثلا شصت هزار تومان براي خريد یک دلار متضرر مي‌شوند.
در حقیقت، بهمنی قصد داشت با در پیش گرفتن سیاست انقباضی در جهت کاهش تقاضای دلالی در بازار ارز اقدام کند.
هجدهم خرداد؛ بهمني اين بار نرخ ارز رسمي را براي كنترل بازار بالا كشيد (افزایش 12 درصدی نرخ رسمی)در تاريخ هجدهم خرداد ماه بانك مركزي، عملاً دست به كار شد تا اقدامي در جهت كاهش اختلاف نرخ ارز رسمي و آزاد انجام دهد؛ در اين روز بانك مركزي قيمت فروش دلار خود را 114 تومان افزايش داد و با اين امر قصد داشت واقعاً دلار را تك نرخي كند و مانع از ايجاد رانت در اين بخش شود.
با اجراي اين سياست، بانك مركزي نرخ فروش دلار را كه در هفدهم خرداد ماه 1060 تومان بود را در روز هجدهم خرداد به 1174 تومان رساند.
البته اين برنامه توانست براي ساعتي كوتاه اختلاف دلار آزاد و رسمي را بكاهد، ولي بعد از گذشت چند ساعت تغييرات و افت‌وخيزهاي بازار از نو آغاز شد، به گونه ای كه نه تنها قيمت دلار در تاريخ مورد گزارش ساعتي تعيين مي‌شد، بلكه در اين روز صرافي‌ها 1220 تومان به مردم مي‌فروختند.
گفتنی است، اجرای این سیاست به افزایش شدید موج اعتراضات منجر شد و تا مرحله نامه سرگشاده گروهی از تولید کنندگان به رییس جمهور که در همین هفته وعده کاهش نرخ ارز را داده بود؛ پیش رفت.
23 خرداد؛ وعده 24 ساعته رئيس كل بانک مرکزیدر تاريخ 23 خرداد ماه صرافان دلار را با نرخ آزاد 1245 تومان به مردم مي‌فروختند. اين در حالي بود كه نرخ فروش ارز رسمي بانك مركزي در تاريخ مورد گزارش 1176 تومان تعيين شده بود.
چند ساعت پس از افزايش التهابات در بازار ارز و اعلام نرخ‌هاي متفاوت در اين بازار و البته رسيدن نرخ دلار به مرز 1250 تومان رئيس كل بانك مركزي در اقدامي سريع با خبر نيمروز سيما سخن گفت و اعلام كرد كه 24 ساعته نرخ دلار را پايين خواهم آورد.
29 خرداد؛ پنجمين وعده براي رساندن نرخ ارز به 1100 تومانبهمني 29 خرداد هم اعلام كرد كه نرخ دلار در بازار آزاد را به 1100 تومان خواهد رساند؛ وي البته به بيان سخنان تازه‌اي نپرداخت و با تكرار برنامه هاي پیشین بانك مركزي تنها و تنها تأكيد كرد كه اين بانك قصد دارد دلار را به 1100 تومان برساند.
سی ام خرداد دلار 1123 توماني دولتي و كاهش بیست توماني نرخ رسمي ارزبه دنبال تحقق هدف بانك مركزي مبني بر كاهش نرخ ارز در بازار و البته كم شدن فاصله نرخ ارز رسمي و آزاد دیروز نرخ دلار از سوي مرجع نرخ‌گذاري ارز (بانك مركزي) بیست تومان ديگر كاهش يافت و به 1123 تومان رسيد. در حالی که روز قبل نرخ رسمي دلار آمريكا 1143 تومان بود.
در نتیجه این کاهش نرخ رسمی دیروز دلار آزاد در صرافي‌ها با نرخ 1185 تومان خريداري و 1198 تومان فروخته مي‌شود درحالي كه نرخ رسمي خريد و فروش اين ارز 1121 تومان و 1124 تومان تعيين و اعلام شده است.
سی ام خرداد نسشت بهمنی با کمیسیون اقتصادی مجلساین نشست که در پی تداوم ناآرامی در بازار ارز و جهت بررسی راهکارها صورت گرفت به دو نتیجه کاهش 2 درصدی نرخ رسمی ارز و عرضه دلار مسافرتی تنها پس از عبور مسافران از گیت فرودگاه منجر شد.
با در پیش گرفتن این روش یعنی ممنوعیت عرضه دلار مسافرتی در صرافی ها دیگر سو، استفاده دلالان با استفاده از پاسپورت یا بلیت هایی که توسط آژانس ها در اختیارشان قرار می گیرد، برای دریافت ارز نیز خنثی خواهد شد.
همچنین در این نشست، مصوب شد تا دولت با سیاست انقباضی به جمع آوری نقدینگی سرگردان اقدام کند و از ابزارهایی چون انتشار اوراق مشارکت و ارزان فروختن سکه در بازار استفاده برد.
31 خرداد کاهش بیست تومانی نرخ دلار به وعده دلار 1100 تومانی چیزی نماندهامروز اما بانک مرکزی عمل به وعده کاهش دو درصدی نرخ رسمی عرضه دلار را به 11065 ریال رساند که تا تحقق وعده دلار 1100 تومانی 65 ریال دیگر فاصله دارد.
اما باید دید که این تغییر به چه نرخی از مبادله دلار در بازار آزاد می انجامد.
بابا يكي بازار رو ول كنه موظب دولت باشه!! 