مناقشات گازی روسیه و اوکراین؛ تهدید ایران

سرویس اقتصادی ـ اوکراین همچنان تنها کانال ترانزیت گاز روسیه به اروپاست و از این روی، خواهان تخفیف‌های ویژه در قیمت گازی است که برای مصرف داخلی خود از روسیه خریداری می‌کند.

به گزارش «تابناک»، روسیه همه ساله از قدرت تعیین ارزش گاز اروپا در فصل زمستان استفاده بالایی می‌برد و دست به امتیازخواهی‌هایی در عرصه سیاسی و اقتصادی از اروپا می‌زند که طبعا این سیاست در اروپای بحران‌زده امسال بیشتر جواب خواهد داد.

تلاش‌های اروپا در  یافتن یک رقیب عمده برای روسیه در زمینه عرضه گاز حتی با روی آوردن به ایران  تاکنون جواب نداده است، زیرا گاز بر خلاف نفت امکان انتقال در حجم بالا توسط کشتی را ندارد و نیازمند راه‌اندازی خطوط لوله طویل است که البته پروژه احداث این خطوط، بلند مدت و هزینه‌بر است.

اوکراینی‌ها متقابلا از این مساله برای گرفتن امتیاز در برابر روس‌ها استفاده می کنند و این به یک بازی سه‌جانبه بین اروپا، اوکراین و روسیه تبدیل شده است؛ اما روس‌ها گویا دیگر قصد امتیازدهی  به اوکراین را ندارند و اکنون دو سال است که روسیه، جدا مذاکرات را برای افزایش قیمت گاز خریداری شده توسط اوکراین آغاز کرده است.



این مذاکرات در سال گذشته تا مرز قطع صادرات گاز روسیه به اوکراین پیشرفت اما به دلیل قدرت اوکراین در قطع ترانزیت گاز روسیه به اروپا نتیجه ای نداشت.

روسها برای افزایش قدرت چانه زنی خود در این بازار به دنبال راه‌اندازی خط انتقال گاز جنوبی خود از کانال ترکیه هستند که هفته گذشته موفق به گرفتن مجوز تأسیس این خط لوله از دولت ترکیه شدند.

در این میان، دولت اوکراین طی واکنشی از کاهش 50 درصدی واردات گاز از روسیه خبر داد که نشان دهنده شکست در کاهش قیمت گاز روس‌ها و البته می‌تواند به منزله تهدیدی برای روسیه تفسیر شود.

«یوری بیوکو»، وزیر انرژی اوکراین در مصاحبه با تلویزیون دولتی این کشور گفت: «‌از اول ژانویه، خرید گاز از روسیه را 50 درصد کاهش خواهیم داد. ما به روسیه هشدار داده بودیم، اقتصاد اوکراین توانایی پرداخت قیمت‌های کنونی را ندارد و از این روی، به تدریج منابع انرژی داخلی خود را تغییر خواهد داد».

اما همه ماجرا اینجا نیست؛ اکنون که ایران، عراق، سوریه و لبنان  با نظر موافق اروپایی‌ها به دنبال تأسیس خط لوله‌ای از عسلویه تا سواحل مدیترانه هستند و این خط لوله چند منظوره علاوه بر تأمین گاز کشورهای عربی با موافقت اصولی ترکیه به اروپا نیز خواهد رسید، جدی شدن خط لوله گازی جنوبی روسیه، می‌تواند تهدیدی برای این اقدام ایرانی باشد.

هرچند اروپایی‌ها از تأمین گاز خود توسط یک شریک تجاری دوم، بیشتر از تأمین گاز توسط خط دوم روسیه استقبال می‌کنند، باید دید کدام یک از این دو طرح در دست مذاکره زودتر به سرانجام خواهد رسید.

گفتنی است، جغرافیای خطوط لوله گاز و نفت، همواره از لحاظ استراتژیک اهمیت بالای سیاسی و اقتصادی داشته و مطالعه نقشه خطوط موجود جهان ارتباطات خاص سیاسیـ اقتصادی افشا نشده  کشورها را به خوبی شرح می‌دهد؛ برای نمونه، می‌توان به خط لوله گاز مصر به فلسطین اشغالی و یا خطوط لوله طویل و غیر اقتصادی عربستان از شمال به غرب این کشور اشاره کرد.