در حالی که به نظر میرسد اختلاف ایران و ۵+۱ بر سر موضوع رآکتور آب سنگین اراک حل شده است، موضوع شمار سانتریفیوژهای فعال در ایران به اختلاف مهم بین دو طرف تبدیل شده است. ایران از نیاز خود به یکصد هزار سانتریفیوژ نسل اول برای هر یک از نیروگاههای خود خبر داده که شمار آنها احتمالا تا بیست نیروگاه خواهد بود.
به گزارش «تابناک» به نقل از رویترز، اکنون تفاهم بر سر آینده غنیسازی هستهای در ایران به مهمترین چالش مذاکرات بین ایران و غرب تبدیل شده است.
یک مقام ایرانی به رویترز گفته است، پر کردن شکاف بین مواضع دو طرف سخت است، ولی ناممکن نیست. دو طرف اکنون باید افزون بر تعداد ماشینهای سانتریفیوژ فعال در ایران، بر سر سطح غنیسازی و نیز حجم ذخایر اورانیوم غنیشده در ایران توافق کنند.
به نوشته این خبرگزاری، در حالی که برخی مسائل بین دو طرف تقریبا حل شده است، مقامات آمریکایی در حالی که میگویند تا همه مسائل بین دو طرف حل نشود، توافقی نخواهد شد، موضوع رآکتور اراک را از جمله مسائلی دانستهاند که راهکارهایی برای آن وجود دارد. یک دیپلمات غربی گفته که «اراک یک مشکل نیست».
این در حالی است که به نوشته رویترز، به رغم لبخندها و دست دادنها جلو تصویربرداران، پشت درهای مذاکره بر سر مسأله سانتریفیوژها اختلاف نظرهای شدیدی وجود دارد. رویترز فاصله نظریات دو طرف را دهها هزار ماشین دانسته است.
یک مقام ارشد ایرانی که نخواسته نامش فاش شود به رویترز گفته است: «ما برای تولید سوخت هر یک از نیروگاههای خود به دست کم صدهزار ماشین نسل اول (IR-۱) نیاز داریم. ما به آژانس اطلاع دادهایم که می خواهیم بیست نیروگاه بسازیم».
این در حالی است که مقامات آمریکایی در همه ماههای گذشته اصرار داشتهاند، تعداد ماشینهایی که میتوانند تحمل کنند به چندهزار عدد محدود است تا بتوانند مطمئن باشند توان ایران برای به دست آوردن مواد شکافتپذیر مورد نیاز برای ساخت بمب هستهای محدود میماند.
در این باره باید گفت، با اینکه ایران که محدودیت بر سر سطح غنیسازی را پذیرفته است، چنین محدودیتهای سنگینی بر سر تعداد سانتریفیوژها را تعرض به حق غنیسازی خود میداند که از سوی آیتالله خامنهای رهبر ایران نیز یک خط قرمز محسوب میشود.
رویترز سپس به بررسی ابعاد گوناگون قبولاندن توافق هستهای به بازیگران مختلف در سطح داخلی و جهانی پرداخته است.
در حالی که یک مقام غربی توافق بر سر ابعاد برنامه غنیسازی ایران را کاری مشکل و بسیار فنی دانسته است، رویترز به نقل از یک مقام ایرانی نوشته، تهران احساس میکند کشورهای عضو ۵+۱ نهایتا بر سر موضوع غنیسازی کوتاه خواهند آمد، ولی یک مقام غربی به رویترز گفته که ایران باید از خواستههای غیرمعقول خود دست بردارد.
این مقام ایرانی به رویترز گفته است، ما راهی محترمانه برای دو طرف پیدا خواهیم کرد تا بتوانند ادعا کنند که راه خود را ادامه خواهند داد.
در حالی که توافق بین ایران و آمریکا محور توافق نهایی بین کشورهای درگیر در مذاکرات است، پایبند بودن دیگر طرفها به چنین توافقی حیاتی دانسته شده است. یک مقام غربی با اشاره به کارشکنی فرانسه در رسیدن به توافق موقت هستهای در ژنو در اوایل نوامبر سال گذشته گفته است، همه ما دیدیم که در ژنو چگونه یک کشور مذاکرات را به هم ریخت.