تماشای آتش بازی هلند مقابل اسپانیای بی جان و کاملا از هم پاشیده ، تماشای مرگ بود یا زندگی؟ هیچ.نه می شد پیش بینی اش کرد و نه می شد روی آن شرط بست.دو آتشه های هلندی و ضد اسپانیایی ترین مخالفان دل بوسکه و تیمش هم این گونه قتل عامی را پیش بینی نمی کردند.اسپانیای مغرور که بازی را با یک گل جلو افتاد ، همه فکر کردند قهرمان دارد دوباره خودی نشان می دهد و برای حریفان خود عرض اندام می کند.
با این همه گلهای هلند ویرانگر بودند و تحقیر آمیز.از گل تماشایی وان پرسی با ضربه سر که ما را یاد گل علی دایی به کویت انداخت تا بی دقتی داوید سیلوا که جای پاس دادن به هم تیمی گل نزد تا در برگشت اسپانیا گل دوم را بخورد.نارنجی ها در نیمه دوم و خاصه پس از بیرون رفتن ژابی آلونسو ، توپ و میدان و آبرو را چنان به حریف وا دادند که انگاری تیمی آماتور رخت و لباس قهرمان جهان را بر تن کرده.پادشاه لخت بود و هلندی ها با شعف کودکانه ای 5 بار این واقعیت را با صدای بلند بر زبان آوردند! هلند در اولین بازی معادلات جام جهانی را تغغیر داد.آنها مدعی اصلی جام را تحقیر کردند و نام خود را به فهرست مدعیان فینال این جام الصاق نمودند.تکرار فینالی که برت فان مارویک تازه کار از پس بردنش بر نیامد ، این بار یک برنده گردن کلفت داشت.
لوییس ونگال حالا بیش از هر زمان دیگری منچستر یونایتد را از داشتن خود مفتخر و سربلند نموده. در این میان آنچه باید به آن پرداخت نه دلبری های آرین رویبن از مستطیل سبز بود و نه درخشش مافوق تصور وان پرسی.نه سیستم انتخابی ساده و در عین حال نبوغ آمیز ونگال و نه ناتوانی دلبوسکه از بازگرداندن تیمش به بازی. همه این بازی در سقوط ایکر کاسیاسی خلاصه شد که تحقیر شدنش را در صحنه های تک به تکش با وان پرسی و روبن دیدیم و دلمان به حالش سوخت.خاصه وقتی دیدیم آنطور مذبوحانه به روی زمین افتاده و دارد می کوشد تا خود را مقابل دریبل های شیطانی روبن قرار دهد.گل آخر نهایت تحقیری بود که کاسیاس در طول زندگی خود تجربه کرد.تماشای بازی اسپانیا و هلند در حقیقت تماشای سقوط فرشته ای بود که از آسمان به پایین می آمد.
در داستان های مذهبی فرشته ها سقوط می کنند و لقب فالین آنجلز را به کف می آورند. فرشته ای که سقوط می کند معمولا دست به خطایی زده با این همه این فرصت را در اختیار دارد که دوباره به آسمان بازگردد.این بار پاک و توبه کرده.ردمشن یا رستگاری کلمه ای است چسبیده شده به همین فالین انجلز که در حقیقت در غالب یک استعاره مذهبی ، می کوشد تا به انسان ، این رانده شده نخستین از بهشت ، بیاموزد که زمین محلی است برای زیستن و پاک شدن از گناهان و بعد بازگشت به فردوس پروردگار.ما با این تصور زندگی می کنیم که از بدو تولد پاکیم و بی گناه در حالی که زمین جایی برای پاک شدن ماست تا در نهایت به بهشتی بازگردیم که از آن بیرون شدیم. فالین انجلز ها همیشه راهی برای بازگشت دارند غیر از اصلی ترین فرشته ای که هیچ گاه به سمت بهشت راهی نخواهد یافت.شیطان.
فرشته ای که نخستین بار سقوط کرد.جرمش غرور بود و سرکشی چون به خاک تعظیم نکرد.در دنیای داستان ها و کهن الگوهای مذهبی قصه تعظیم نکردن آتش به خاک ، بیش از آنکه دلیلی برای بیرون شدن شیطان از فردوس باشد هشداری است برای ما که نگذاریم آتش درونمان آنقدر شعله ور شود که از سجده کردن بر خاک ، بپرهیزیم. خاک نماد رجعت است و این رجعت آسان ترین و همه فهم ترین درسی است که باید در زندگی بیابیم.درکش آسان نیست اما ما از خاکیم و به خاک باز می گردیم.در لحظه بازگشت به تن خاک است که در می یابیم چگونه زیسته ایم. که آیا از پس سقوط پدر اعظم به زمین ، برای ما که فرزندش بوده ایم راهی برای بازگشت به فردوس محیا شده یا باید همچون سقوط کنندگان دیگر، راهی برزخ و جهنم شویم؟
پاسخ در همان کلمه ای است که چسبیده شده به واژه فالین انجلز.ردمشن.رستگاری.نجات.بازگشت.رهایی.فرشتگان سقوط کرده می توانند در زمین به آنچه برسند که در آسمان از کف دادند.معصومیت.بازگشت.پذیرفته شدن.
***
هالیوود با نگاه عمدتا دین ستیزش در سالهای اخیر بارها و بارها به این کهن الگو پرداخته.داستان فرشته های سقوط کرده و زمینی شدنشان – بیشتر آمریکایی شدنشان – در بسیاری از سریال ها و فیلم ها به نمایش گذاشته شده و عمدتا قرائت آمریکایی – هالیوودی خاصی را به خورد مخاطبانی داده که به دنبال سرگرم شدن ، این محصولات را انتخاب می کنند.در اینگونه فیلم ها و سریال ها می آموزیم که همه می توانند اشتباه کنند اما در عین حال این توان را هم دارند که درست تصمیم بگیرند و راه خود را اصلاح نمایند که باور درستی است.
ایراد از نحوه رستگاری است که نوعی رستگاری آمریکایی پسند را به نمایش می گذارد.فرشته قهرمان به فرشته مافوق که به زمین آمده تا او را بازگرداند پشت پا می زند و پس از مقادیری سخنرانی های احساسی آمریکایی در باب دموکراسی و مردم ، می میرد و بعد در لحظه مرگ یکدفعه رستگار می شود تا تماشگر احساس کند که خداوند طبق معمول با جماعت آمریکایی است با آن شعار معروف خداوند آمریکا را حفظ کند.
سوپر نشرال یا ماورا الطبیعه سردمدار این نوع از تفکر است که مخاطبان ناآگاه خود را به دنیای خود می کشاند.جای که فرشته ها بیشتر از شیاطین آدم می کشند! در داستان های مذهبی خودمان ما این سرنوشت را ، این رستگاری در میدان عمل را و این اهمیت تصمیم گرفتن در لحظات حساس را در کربلا مشاهده می کنیم و در داستان حر آزاده.کسی که برای دستگیر کردن نوه پیامبر آمده ودر لحظه آخر ، مسیر خود را تغییر می دهد.عمارت فرمانداری وعده داده شده را با مرگ قطعی عوض می کند و تبدیل می شود به سمبل آزادگی.آتش درون را کنترل و به خاک سجده ای مردانه می کند.به خاک باز می گردد و با رستگاری راهی فردوس می شود.فرشته ای سقوط کرده رستگاری را در دل مرگ می یابد تا دوباره در دنیایی دیگر زنده شود.این بار با سربلندی وافتخار!
***
کهن الگوهای مذهبی مهم ترین و معروف ترین الگوهای زیستن هستند و صد البته الگوهای قصه گویی.سالهاست قصه گوها کهن الگوها را تکرار می کنند چه کهن الگوهای وام گرفته شده از کتب مقدس بشری و چه کهن الگوهایی که اگر چه منبعش نویسندگان زمینی هستند اما در دل خود نگاهی به رازهای هستی از جمله مرگ و زندگی دارند.قصه حضرت موسی و کودکی که به آب انداخته می شود یک کهن الگوست.هاملت هم یک کهن الگوست.اولی از کتب مقدس برداشته شده و دومی در دل خود مضمونی مذهبی دارد.بودن یا نبودن....زیستن یا مردن.زیستن بی تفکر یا مردن در عین دانایی و وارد شدن به معبد رازها....
کهن الگوی فرشتگان سقوط کرده نیز اینگونه داستانی است.داستانی که از معروفترین نویسندگان تا ضعیف ترین و بی خلاقیت ترین خبرنگاران از دلش و از دریچه اش قصه سوژه های خود را می نویسند.یکی همین فرشته سقوط کرده که از فردوس و از آن بالا به پایین سقوط کرده.قصه مردی که سقوط کرده را باید قصه ای دانست متعلق به هر نسلی.مردها فرشته نیستند اما می توانند سقوط کنند.می توانند از عرش تا فرش پایین بیایند.می توانند منزلت را از کف بدهند و آنچه ساخته اند را ویران شده ببینند. قصه ایکر کاسیاس در برابر هلند اینگونه قصه ای است.قصه قدیس سقوط کرده چه هواداران به این بازیکن بزرگ ، خوش اخلاق ، جوانمرد وبی نهایت مهربان ، لقب سنت یا قدیس را داده اند.
حالا قدیس / فرشته قصه ما سقوط کرده.شیاطین هلندی با بازی شیطانی خود ، او را از فردوس خود ساخته به زمین آورده اند. یک فرشته سقوط کرده.سنت ایکر حالا یک فالین انجلز است.یک به زمین افتاده . از جایش برمی خیزد؟ بلند می شود؟ می تواند دوباره و در دل همین جامی که بازنده بزرگش تا به امروز خود اوست ، رستگاری را بیاید؟ پاسخ این سوال تا حد زیادی به خودش مربوط است.به قدرتش در جنگیدن.به توانش در ایستادن و دوباره به عرصه برگشتن.کلمه مورد پسند آمریکایی ها برای این وضعیت فایت بک است.بازگشت به میدان.آیا این فالین انجلز را سّر یک فایت بک دیدنی و هالییودی هست؟
پاسخش را کسی نمی داند جز آینده. ایکر بر زمین افتاده.بدنش چالاکی قبل را ندارد.نیمکت نشینی هایی که مورینیو به او تحمیل کرد ، حالا دارد اثرات سو خود را به نمایش می گذارد.تیم کند و مسن اسپانیا که بارسایی هایش را اصلا در اوج نمی بیند ، حالا دارد تاوان ضعف رئالی هایش را نیز می دهد.با این همه ، فرشته ها بر می گردند.رستگار می شوند و در این راه سختی ها را تحمل می کنند.ما منتظر همینیم.کهن الگوها به ما یاد داده اند که به سرنوشت فرشتگان سقوط کرده امیدوار باشیم و برایشان دعا بخوانیم پس : ای پدر ملکوتی ما که در آسمانی. قدیس ایکرمان ، این فرشته سقوط کرده را سپرده ایم به کف با کفایت تو.به ما برش گردان تا به تو برش گردانیم که در این دنیای پر از شیاطین ، سهم ما از خوشی همین فرشته ها و قدیس هایی است که برایمان باقی مانده.آمین.
هلند، آلمان، ایتالیا و برزیل تیم های بزرگ و ریشه دار هستند...