رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران کم آبی را مهم ترین بحران قرن آینده در جهان دانست و گفت: هنوز بسیاری از افراد بحران کم آبی در کشور را باور ندارند.
به گزارش مهر، بابک نگاهداری با اشاره به رشد بی رویه جمعیت در تهران بیان کرد: در حال حاضر در تهران شرایطی حاکم شده است که منابع آب موجود در سد های کرج، لتیان و لار و چاه هایی که قرار بود فقط در ماه های اوج مصرف مورد استفاده قرار گیرند برای مردم تهران کافی نیست این در حالی است که سقف مجاز برداشت آب از منابع زیرزمینی نیز ۲۵۰ میلیون متر مکعب در سال تعیین شده است که به ناچار بیش از حد مجاز از این منابع آب بهره برداری می شود.
سهم هر تهرانی از منابع آبی کشور
نگاهداری افزود: تهران تنها ۲ درصد از منابع آبی کل کشور را به همراه ۲۰ درصد از جمعیت ایران در خود جای داده است و زمانی شرایط سخت تر می شود که می دانیم سهم هر تهرانی از منابع آب تهران سالانه فقط ۵۰۰ متر معکب است در حالی که این سرانه در کشور بالای ۲۰۰۰ متر مکعب در سال است.
وی تصریح کرد: یکی از اصلی ترین و البته واضح ترین مشکلاتی که برداشت بی رویه از منابع آبی در تهران ایجادکرده است کاهش عمق چاه هاست که در برخی از نقاط شهر حتی به ۲۰۰متر نیز رسیده است.
افزایش آلودگی آب های سطحی
رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران با بیان این که آلودگی بی رویه آب ها در تهران از مهم ترین مشکلات و معضلات در حوزه کم آبی است، گفت: یکی از علل بحران آب در کلانشهر تهران افزایش آلودگی های سطحی و زیرزمینی این شهر به آلاینده های غیرمجاز صنعتی و زیستی است که خطرات جبران ناپذیری برای شهر و مردم آن به همراه دارد.
نگاهداری عدم توجه به موضوع تصفیه پساب ها، عدم توجه به الگوی مصرف آب و وجود سازه ها و وسایل ساختمانی در شهر و بناها و مدیریت نامناسب نهادهای مسئول را از عوامل تاثیرگذار بر فرآیند ایجاد بحران آب در شهر تهران دانست و یادآور شد: شهرداری از سازمان هایی است که اگرچه در عرضه آب نقش چندانی ندارد ولی یکی از مهم ترین عواملی است که در ایجاد تقاضا می تواند تاثیر گذار باشد.
این مسئول توضیح داد: آموزش و فرهنگ سازی نحوه مصرف توسط شهروندان از طریق ایجاد زمینه های مشترک، کنترل و اعمال فشار از طریق قوانین شهری موجود و نقش مصرف کننده به عنوان یک نهاد در توسعه شهری را می توان از مهم ترین کارکرد های شهرداری ها به خصوص در کلانشهر تهران دانست و با سرمایه گذاری فکری و مالی در این حوزه ها به رفع مشکل کم آبی کمک شایانی کرد.
رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران با اشاره به برخی از فعالیت های انجام شده در این خصوص در این مرکز تصریح کرد: مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در این زمینه راهکارهایی را در جهت کاهش اثرات عوامل موثر بر فرایند بحران آب پیشنهاد کرده است که استفاده از روان آب ها در بوستان ها در آبیاری فضای سبز بوستان، استفاده از شیوه های نوین آبیاری، تغییر پیاده رو ها از بتنی و تمام سنگ به ماسه و هدایت سیلاب ها به سفره های آب خوان از مهم ترین این پیشنهادات در حوزه شهر تهران است.
راهکارهای صرفه جویی در آب
نگاهداری اذعان کرد: انطباق میان کیفیت اب و نوع مصرف یکی از روش های موثر در مبارزه با کم آبی است که در اکثر نقاط دنیا به اهمیت آن رسیده اند ماجرایی که مشخص می کند هر ابی باید در چه بخشی صرف شود و همین امر می تواند بسیاری از هدر رفت های آب را از بین ببرد.
این مسئول گفت: آبیاری قطره ای و شیوه های نوین آبیاری نیز از روش های تایید شده در داخل و خارج کشور است که نه تنها مصرف آب را تا ۷۰ درصد کاهش می دهد بلکه باعث افزایش کیفیت و کمیت محصول تا ۹۰ درصد خواهد شد از سوی دیگر می توان با برنامه ریزی درست و هدایت شده کشت گیاهان سازگار با شرایط اقلیمی در مناطق خشک و کم اب در دستور کار قرار بگیرد هم چنین می توان آب باران را در مناطق شهری با توسعه سیستم جمع آوری و ذخیره آب از طریق سقف منازل همانند سد بزرگی از هدر رفت اب جلوگیری به عمل آورد.
وی خاطرنشان کرد: استفاده از شیر های کم مصرف، بازیافت و تصفیه آب، استفاده از پساب های تهران که تا به امروز بیش از ۷۰ درصد از آب های مورد استفاده شهر به شکل پساب رها می شود که قابلیت هدایت دوباره به سفره های زیرزمینی را دارد و هم چنین ایجاد اهرم های اجباری جهت راه اندازی سیستم پساب در واحد های صنعتی توسط نهادهای مربوطه نیز از دیگر راهکارهای ارایه شده در جلسات و نشست های تخصصی مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران است.
رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران مسائل فرهنگی و اجتماعی را نیز در هدر رفت آب تاثیر گذار دانست و عنوان کرد: یکی از مهم ترین مشکلات ما در حوزه آب این است که هنوز بسیاری از مردم و نهادهای حکومتی هنوز بحران آب را به رسمیت نشناخته اند و تا زمانی که این مسئله رسمیت نیابد نمی توان انتظار داشت درصدد رفع آن فعالیت کنند.
ایجادحساسیت روی مسئله بحران آب
نگاهداری ایجادحساسیت روی مسئله بحران آب و تبدیل حل آن به مطالبه عمومی را از مهم ترین راهکارها در حوزه فرهنگی دانست و اذعان داشت: آموزش کافی و مستمر از طریق روش های نوین در راستای نحوه استفاده از منابع آبی، تبلیغات اثر گذار و مشارکت دادن مردم در پناه حمایت های دولتی نیز میتواند در موضع فرهنگی راهگشایی برای رفع مشکلات کم آبی در شهر تهران باشد.
این مسئول اشاره کرد: در این خصوص نیاز به نگاه جدید و جدی وجود دارد شاید زمانی برسد که نیاز باشد با ایجادزمینه های فروش آب و راهکارهای درآمدزایی در حوزه آب با این بحران مبارزه کنیم و یا حتی با ایجاد کمپین های بزرگ برای کاهش مصرف آب گام برداریم.
رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران افزود: اگرچه همه این فعالیت هابه نوعی وظایف دولت و نهادهای حاکمیتی است اما وادار کردن ساختمان سازها در حوزه مدیریت اجرایی بحران اب، تشکیل جلسات پایش و مدیریت بحران در خشکسالی کشور، تقویت آبخوان های استان های هم جوار و تغذیه مصنوعی سفره های زیرزمینی و توجه به پروژه های سد سازی در تهران با توجه به اعتبارات زیادی که در این بخش هزینه می شود و همچنین استفاده از تجربیات جهانی در مقابله با کم آبی از راهکارها در زمینه برنامه های اجرایی و مدیریتی در شهر تهران است.
نگاهداری گفت: در این حوزه هم چنین می توان با مدیریت یکسان در عرضه و استفاده آب توسط یک سازمان، افزایش قیمت آب با توجه به میزان مصرف و ارائه راهکارهای مجزا برای هر معاونت در سازمان ها با توجه به زمینه فعالیت آن ها در مسیر کاهش مصرف آب گام برداشت.
این مسئول در شهرداری فعالیت در مسیر مبارزه با کم آبی را نیازمند وجود زیرساخت هایی دانست و تصریح داشت: در حوزه های فنی و زیرساختی نیز می توان با استفاده از فلش تانک ها در شستشوی سرویس های بهداشتی خانگی و عمومی، مطالعه بر روی توالت های خشک، مقابله با استفاده از آبگرمن های با تاخیر درگرم کردن آب در هنگام ارائه مجوز پایان کار ساختمانی نیز فعالیت کرد.
رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در پایان از همه مدیران و مردم خواست که مشکل کم آبی در کشور را به چشم یک بحران بنگرند و در مسیر رفع آن حتی به اندازه صرفه جویی در مصرف یک لیوان آب حرکت کنند.
