دارلافتاء مصر یا مرکز پژوهشهای اسلامی وابسته به دانشگاه الازهر اعلام کرده است که نوعی از ازدواج موسوم به «ازدواج مسیار» بلامانع است.
این ازدواج می تواند تحت شرایطی مخفیانه انجام شود و مرد حق دارد تا این ازدواج را از همسر رسمی خود پنهان کند.
مرکز پژوهشهای اسلامی الازهر، مهمترین نهاد تحقیقاتی در مصر و معتبرترین نهاد صدور فتوا در چندین کشور اسلامی به حساب می آید.
دارالافتاء مصر همچنین اعلام کرده که درصورتی که حاکم کشور اسلامی تشخیص دهد که این امر به بی بند و باری می انجامد، می تواند این ازدواج را منع کند.
«مسیار»، ازدواجی است که بیشتر مذاهب اهل سنت آن را مجاز می دانند. تفاوت ازدواج مسیار با ازدواج عادی این است که زن در این نوع ازدواج، از برخی حقوق خود مانند حق تامین مخارج زندگی و حق داشتن خانه مشترک با مرد، چشم پوشی می کند.
مولوی عبدالحمید، از روحانیون اهل سنت و امام جمعه زاهدان، می گوید که این نوع ازدواج بیشتر برای افرادی مطرح بوده که به مشاغلی مانند تجارت می پردازند و به دلیل مسافرتهای بسیار، ساکن بیش از یک کشور هستند.
او می افزاید که امروزه شمار زیادی از زنان خودکفا هستند و نیازی به تامین مخارج زندگی یا نفقه ندارند و حاضرند که از این حقوق خود بگذرند. به گفته مولوی عبدالحمید، در این صورت زن و مرد رابطه ای زناشویی برقرار می کنند.
برخی رسانه های عربی از استقبال ازدواج مسیار در میان دانشجویان و جوانان عرب خبر داده اند که لزوما نمی خواهند یا نمی توانند مانند زوجهای عادی با یکدیگر زندگی کنند. زیرا اگرچه در این نوع ازدواج، حضور دو شاهد در مراسم عقد الزامی است، ولی در مجموع ازدواجی مخفی به حساب می آید. مردانی که دارای همسر رسمی هستند نیز حق دارند که در صورت اقدام به ازدواج مسیار، این موضوع را از همسرانشان پوشیده نگه دارند.
مطرح شدن دوباره این نوع ازدواج با وضعیت اجتماعی امروز کشورهایی مانند مصر بی رابطه نیست. به گفته "حسیب عمار"، خبرنگار در قاهره، بالا رفتن هزینه های ازدواج، فقر اقتصادی و نیز بالا رفتن سن ازدواج از جمله دلایل روی آوردن برخی به این ازدواج است.
در عین حال به نظر می آید که انگیزه کسانی که در کشورهای ثروتمند عربی مانند عربستان و امیرنشین های حاشیه خلیج فارس به ازدواج مسیار روی می آورند، مشکلات اقتصادی نیست، بلکه برعکس، توان اقتصادی چنین ازدواجی را برای آنها آسان می کند.
امری که به گفته حسیب عمار منتقدان این نوع ازدواج آنرا اینگونه مطرح می کنند: منتقدین در مصر می گویند که در این نوع ازدواج، فقط زن برای ارضای تمایلات جنسی مرد و عمدتا به دلیل نیازمندی مالی و فقر تن به ازدواج می دهد. آنها می گویند که این امر ارزش زن را پایین می آورد و آنان را در خدمت مردان ثروتمند و هوسران قرار می دهد.
شواهدی که رسانه های کشورهای عربی به آن استناد می کنند، حاکی از این است که این نوع ازدواج بیشتر در میان مردانی که دارای همسر رسمی هستند طرفدار دارد. با این حساب، آیا مسیار مشابه ازدواج موقت یا متعه است که مذهب شیعه آنرا به رسمیت می شناسد و اخیرا در ایران نیز بحثهای زیادی درباره آن مطرح بوده است؟
برخی می گویند که چون فرد در ازدواج مسیار بدون نیت تشکیل خانواده، ازدواج می کند، و احتمال طلاق در این ازدواج زیاد است، مشابه ازدواج موقت است.
ولی مولوی عبدالحمید نظری دیگر دارد. او می گوید که از نظر اهل سنت، ازدواج موقت باطل است و به هیچوجه مجاز نیست و در عقد مسیار محدودیت زمانی مانند عقد موقت ذکر نمی شود به هر حال جایز دانستن هر دو نوع ازدواج مسیار و متعه، به جایز دانستن پدیده چند همسری در اسلام بر می گردد.
مخالفت زنان با پدیده چند همسری و نیز ازدواجهایی مانند مسیار و متعه در تونس باعث شده است که قوانین این کشور اساسا چند همسری را ممنوع اعلام کند. اما سوزان مبارک، همسر رییس جمهور مصر می گوید که نمی توان انتظار داشت چنین چیزی در دیگر کشورهای اسلامی مانند مصر تحقق یابد: من فکر نمی کنم که ما بتوانیم در مصر این مسائل را قانونا ممنوع کنیم. شاید شرایطی که در کشوری مانند تونس هست، با اینجا و دیگر کشورهای اسلامی تفاوت دارد. ازدواج مکرر مردان چیزی نیست که بتوان آن را با توسل به قانون و یا زور متوقف کرد، ولی شاید بتوان با بالا بردن سطح آگاهی خانواده آن را کنترل کرد.
برخی کارشناسان می گویند که به نظر می آید برخی دولتهای اسلامی با گسترده شدن چنین ازدواجهایی موافق هستند. زیرا از دید آنها این نوع ازدواجها می تواند به کاهش مشکلاتی منجر شود که باعث سخت تر شدن شرایط ازدواج شده است.
ولی منتقدین می گویند که به کار بردن چنین روشهایی بدون توجه اصولی به بهبود وضعیت اقتصادی مردم، پیامدی جز بدتر شدن وضعیت زنان در جوامع اسلامی و پایین رفتن آمار ازدواج در این کشورها ندارد.
آنان همچنین، گسترش ازدواج مخفیانه را عامل افزایش ریاکاری و سست تر شدن بنیان خانواده می دانند.
اسم اين ازدواج ميسار است نه مسيار، ميسار به معني سهل است و از ريشه يسر كه در تضاد با عسر است مي‌آيد. 