چگونه میتوان در بورس سرمایه گذاری کرد؟
انجام هر فعالیتی تابع آداب و مقرراتی است. سرمایه گذاری در بورس نیز تابع مقررات و آداب خاص خود است. اولین کاری که برای سرمایه گذاری در بورس باید انجام داد گرفتن "کد معاملاتی" است. این کد به منظور راحتتر شدن و سرعت یافتن بیشتر کار به افراد داده میشود؛ همان طور که بانک به مشتری خود شماره حسابی میدهد که مشتری با آن شماره شناخته میشود. بنابراین، سیستم معاملاتی بورس افراد را به وسیله ی کد معاملاتی آنها شناسایی میکند. برای گرفتن کد معاملاتی، فرد میتواند با مراجعه به یکی از کارگزاریها و ارایه ی فتوکپی شناسنامه یا کارت ملی خود کد مربوط به خود را دریافت دارد. کد معاملاتی شامل سه حرف اول نام خانوادگی به همراه یک عدد ثابت میباشد. به عنوان مثال، کد معاملاتی کسی که نام خانوادگی او فخرآبادی است میتواند "فخر 00101" باشد.
خرید سهام
خریدار سهام برای خرید باید به یکی از کارگزاریهای بورس مراجعه و از کارگزار تقاضای فرم درخواست خرید کند. کارگزار فرمی را در اختیار او قرار میدهد و او علاوه بر تکمیل فرم باید مبلغی را که میخواهد سرمایه گذاری کند به حساب کارگزار واریز و فیش آن را به همراه فرم تکمیل شده تحویل کارگزار نماید و رسید بگیرد.طی زمان معینی، پس از آماده شدن اوراق سهام، مشتری با تحویل رسید قبلی به کارگزار اوراق سهام خود را دریافت میدارد. علاوه بر خرید حضوری، اشخاص میتوانند از طریق اینترنت نیز اقدام به خرید کنند و پس از انجام هر عملیات پرینت آن را به عنوان رسید دریافت نمایند. در فرم درخواست خرید، مواردی از قبیل مشخصات خریدار، تعداد سهام مورد تقاضا، مبلغ سرمایه گذاری و... گنجانده شده است. از جمله مواردی که خریدار در فرم درخواست خرید باید مشخص کند قیمت و نوع سهم مورد نظر خود میباشد. برای این کار، خریدار چند راه در پیشرو دارد:
راه اول این که خریدار، چون اطلاع چندانی از سهام و اوراق موجود در بورس ندارد، مبلغی را که میخواهد در بورس سرمایه گذاری کند در اختیار کارگزار میگذارد و از او میخواهد که به انتخاب خودش بهترین سهام را برای او خریداری کند، ضمن آن که میتواند اولویت های مورد نظر خود را به کارگزار اطلاع دهد.
راه دوم این است که خریدار، اگر خرید سهام خاصی را در نظر دارد آن را به کارگزار میگوید، مثلاً میگوید "اگر سهام فلان کارخانه عرضه شد برای من خریداری کنید." در این حالت، چون قیمت سهم توسط خریدار اعلام نشده است کارگزار اختیار دارد که به هر قیمتی که سهم مورد نظر مشتری عرضه شد آن را خریداری نماید. لازم به ذکر است که کارگزاران غالباً مسئولیت پذیری و تعهد اخلاقی لازم را دارند و سعی میکنند به بهترین قیمت ممکن سهام مورد نظر مشتری را برای او خریداری نمایند. در هر صورت کارگزار اطلاعات مشورتی خود را در اختیار خریدار قرار میدهد و در تصمیمگیری و انتخاب به او کمک میکند.
و بالاخره راه سوم خرید سهام این است که خریدار از کارگزار تقاضای خرید سهم معینی را با قیمت معین میکند و کارگزار نیز مطابق درخواست مشتری اقدام به خرید مینماید.
فروش سهام
برای فروش سهام نیز، همچون خرید، فروشنده باید به کارگزار مراجعه و فرم درخواست فروش را تکمیل کند. برای این کار فروشنده دو راه در پیش رو دارد:
راه اول این که به کارگزار اختیار میدهد تا سهامش را به قیمت بازار بفروشد؛ در این حالت کارگزار موظف است تا سهام مشتری را به بالاترین قیمت پیشنهادی روز بفروشد.
راه دوم این که فروشنده در فرم فروش قید میکند چنانچه قیمت سهام او در بورس تا حد معینی افزایش یافت اقدام به فروش کند. به عنوان مثال به کارگزار میگوید که هر سهم او را زیر قیمت 200 تومان نفروشد. در این صورت کارگزار منتظر میماند تا قیمت سهم به حد مورد نظر برسد و سپس اقدام به فروش میکند. بدیهی است که در این صورت نیز کارگزار مشاورهی لازم را به فروشنده میدهد. به عنوان مثال اگر قیمت پیشنهادی فروشنده پایینتر از قیمت روز بازار باشد ولی خودش نداند، کارگزار او را راهنمایی میکند و به وی یادآور میشود که میتوان سهم را به قیمت بالاتر نیز فروخت، بر عکس هم، و اگر قیمت پیشنهادی مشتری بالا باشد به او یادآور میشود که در این قیمت امکان فروش سهم وجود ندارد.
