برنامه سینمایی «هفت» در حالی برای دومین هفته پیاپی به سینمای کودک پرداخت که مبحث اصلی این برنامه، پولشویی در سینمای ایران بود.
به گزارش «تابناک»؛ برنامه سینمایی «هفت» در شرایطی امشب بر روی آنتن رفت که بهروز افخمی در ابتدا به خواندن یک مطلب بلند درباره خاطراتش از سریال سازی درباره آتش نشان ها، نسبت به وقوع این حادثه همراهی کرد. در ادامه گفت و گویی با حضور ابوالحسن داوودی کارگردان سینما دارای سابقه فیلمسازی در حوزه کودک به آثاری چون «سفر جادویی» درباره سینمای کودک انجام شد.
ابوالحسن داودی، درخصوص رفع توقیف فیلم سینمایی «زادبوم» گفت: بالاخره پس از 8 سال گره هایی که دیگران به این فیلم زده بودند، باز شد. این فیلم هم پرهزینه ترین و هم طولانی ترین فیلمی بود که من ساختم. طی دو سال فیلمبرداری شد. «زادبوم» برای خانوده است اما از آن مصیبت های سینمای ایران شد. من این فیلم را بدلیل بلایایی که به ناحق بر سرش آمده، بیشتر از همه فیلم هایم دوست دارم.
وی افزود: فیلم یک سال است پروانه نمایش گرفته است و برای ابتدای سال آینده قرارداد پخش آن بسته شده است و بعد از نمایش است که برای همگان روشن خواهد شد و داستان فیلم ساده است. سرمایه ملی ما بیش از آنکه نفت، گاز و منابع طبیعی باشد، بنیان خانواده ست که سالهاست از این کشور غارت می شود و در حال متلاشی شدن است.
داودی درباره علت توقیف این فیلم گفت: این فیلم 2 سال از 85 تا 87 تولید شد. چندین جایزه و سیمرغ ازجمله سیمرغ نگاه ملی را در سال 88 کسب کرد. اما سال بعد تفکرات و برداشت های بیمارگونه سبب شد تا جلوی نمایش فیلم گرفته شود. معتقدم «زادبوم» بخاطر موضوعش -نه من- سرمایه ملی محسوب می شود و پس از نمایشش مدیران آن زمان حوزه هنری باید پاسخگو باشند.
داودی درخصوص ضعف سال های اخیر این ژانر در سینمای ایران بیان داشت: من معتقدم به دلیل محدودیت ها و تغییراتی که سینمای پس از انقلاب کرد و مفهومی که از سینما وجود داشت، سینمای کودک جایگزین یک جور سینمای خانوادگی شد. مجموعه ملودرام ها، سینمای اجتماعی و... . دقیقا یک جور ناچاری که در قالب دیگری نمی شد بیان کرد. بسیاری از مسائلی که آن زمان در سینمای کودک و بخشیش در سینمای کمدی بیان می شد، عملا در سینمای بزرگسال نمی شد بیان کرد و دچار ممیزی می شد. شاید یکی از دلایل موفقیت سینمای ایران در خارج از کشور هم همین بود.
این کارگردان سینما تاکید کرد: مانع عمده در رونق سینمای کودک در این سال ها این است که دیگر آن موضوع عمده ای که بتواند کودکان را به سینما بکشاند، وجود ندارد. جذابیت آن زمان هم یعنی جایگزینی سینمای کودک بجای سینمای خانوادگی، اجتماعی و ملودرام از بین رفته است و امروز کودکان تفریح های دیگری را برای خود برگزیده اند. از طرفی سینمای امروز ما، روش های جذب کننده ای که بتواند اطلاعات بروزتر و بیشتری به کودک بدهد ندارد.
او متذکر شد: آموزش و پرورش ما نیز تلاش و رغبتی برای جذب کودکان برای تماشای سینمای کودک ندارد. این سیستم نسبت به گذشته حتی سنتی تر و فرسوده تر نیز شده است. حال اینکه کودکان امروز خود به شکل های مخرب تری در حال جذب اطلاعات اند. این شکل برخورد - اینکه صورت مسئله را بخواهند به شکلی پاک کنند - از آن جریاناتی است که سینما را می خشکاند.
داودی تاکید کرد: برخی تصور می کنند اگر بخواهند برای بچه ها فیلم بسازند، ضعف ها ایرادی ندارد و باید کودکانه و با منطق ضعیف حرف بزنی و فیلم بسازی. اما برخلاف تصور عمومی اینکه کودکان بسیاری از مسائل را نمی فهمند، آنها به خوبی متوجه می شوند و باید سعی کرد فیلمی همه فهم ساخت.
داودی در پاسخ به این سوال افخمی که چقدر ممکن است تولید فیلم های کودک در گذشته به دغدغه فیلمسازان و اینکه خود کارگردانان فرزندانی در سنین کودکی داشتند مر تبط می شد، بیان داشت: من خودم ناخودآگاه زمانی به سراغ فیلمی با موضوع جوانان «تقاطع» رفتم که فرزندانم جوان شده بودند. یا فیلم «سفر جادویی» را زمانی ساختم که دخترم 6 ساله بود. این را قبول دارم که به نوعی ما به دغدغه های شخصی خود می پرداختیم. به هر حال احساس نیاز برای تولید یک فیلم از مسائل مهم است و شاید امروز فیلمسازان ما در مقطعی از زندگی نیستند، که بیشتر به سراغ سینمای کودک بروند.
متولیان سینمای کودک در کشور ما از دیرباز تاکنون همواره به دنبال ترویج یک نسخه از سینمای کودک بوده اند و در سال های اخیر عملا تکاپویی برای رشد این جنس سینما نداشته اند. اساسا ما در فیلم های کودک مان ابتدا باید زمینه سرگرمی را برای کودک، نوجوان و خانواده به وجود بیاوریم. متاسفانه هنوز وقتی می خواهیم از سینمای کودک حرف بزنیم، به 30 سال پیش باز می گردیم و فکر می کنیم باید از سینمای خانواده جدا کنیم و کودکانه حرف بزنیم و فیلم بسازیم. امروز حتی برای فیلم سازان اول ما، سینمای اجتماعی بیشترین جذابیت را دارد. اینکه چطور باید این انگیزش را در سینماگران به وجود آورد، مسئله ای است که باید بدان فکر کرد و اندیشید.
در ادامه غلامرضا موسوی، عضو هیئت رئیسه شورای عالی تهیه کنندگان سینما و حسین پارسایی، مدیرکل دفتر نمایش خانگی در میزگرد بررسی شبکه نمایش خانگی حضور یافتند تا درباره پولشویی در سینمای ایران سخن بگویند.
غلامرضا موسوی که بیشتر موضع گیری ها را درباره پولشویی در سینمای ایران داشته، اظهار داشت: 2 سال پیش در محاسابتم متوجه شدم جماعتی به سینما یا نمایش خانگی می آیند و اصلا نگران بازگشت پول واردشده خود نیستند. خب گاهی با افرادی برخورد می کردیم که سینما را بخاطر مسائل حاشیه ای و شهرتش می خواستند، اما اینکه شخصی میلیاردها تومان پول به میان بیاورد و ضرر کند، اما خیالش نباشد، جای تعجب داشت.
او افزود: موردی بود که یک فرد با خرید یک مجتمع 40 میلیاردی آن را 160 میلیارد تومان بیشتر به یک بانک فروخت. این فرد که در یک معامله خود دو برابر بیشتر از چرخه یک سال سینمای ایران درآمد کسب کرده است و معلوم نیست همان 40 میلیارد را هم با پول بانک بدست نیاورده، برای پاک کردن پولش سراغ سینما می آید. پولشویی از اینجا شروع می شود. او باید این پول را توجیه کند. اگر پول شما سالم باشد وارد هر شغلی شود ریال به ریالش حساب کتاب دارد. یکهو دستمزدها را دوبرابر می کند و ضرر و زیان برایش مهم نیست.
حسین پارسایی نیز گفت: اعتبار سینمای ایران سبب می شود که برخی سرمایه های کلان خود را به این سمت سرایز کنند. آیا این سرمایه های مشکوک صرفا شامل حامل شبکه های نمایش خانگی است؟ یا وارد تولید سینما نیز شده است؟ مسئولیت بررسی و نظارت و برخورد با این مشکل با کیست؟ اساسا هدف چیست؟ من فکر می کنم این آمد و شد سرمایه های مشکوک، بیشتر از 2 سال پیش قدمت دارد. اما اساسا رسیدگی به سرمایه های مشکوک در حوزه تولید برعهده کیست؟ سازمان بررسی، صنف، شورای تهیه کنندگان؟
پارسایی تصریح نمود: آسیب این مسئله اساسا به همه جای سینما وارد است. مسئله پولشویی خوب نیست و ما نیز اذعان داریم اما اساسا ما اجازه نداریم بدون حکم مرجع قضایی وارد شویم. بحث سرمایه گذار و تهیه کننده بسیار متفاوت است و در بسیاری از موارد، این تهیه کنندگان هستند که راه را برای برخی سرمایه گذاران باز می کنند.
موسوی گفت: ما چندی پیش نامه ای به آقای ایوبی نوشتیم و درباره دستمزدهای بالای برخی از این پروژه ها، هشدار دادیم. وقتی کنترل این دستمزدها را صنف برعهده می گیرد، اینجا آنجایی که می شود فیلم را کنترل کرد. بحث این است که طرف بداند اگر بخواهد ورود ممنوع بیاید، یک نفر هست که جلویش را بگیرد. یکی از جاهایی که می تواند این مستندات را روشن کند، صنف است که بسیار پیچیده نیست اما بعد از آن نیاز به برخورد قانونی است. چندی پیش فیلمی معتبر در یکی از جشنواره ها نمایش داده می شد، یکی از این افراد هزینه بسیاری کرد تا
پارسایی اظهار داشت: من در دفتر نمایش خانگی مجاز نیستم برای مشروع یا غیرمشروع بودن سرمایه یک سرمایه گذار استعلام کنم. اصلا از کجا استعلام کنم؟ ما چه دستورالعمل بازدارنده ای ست که چنین مسئله ای رخ ندهد؟ لذا هرگونه مداخله به ترتیبی که سبب شود دخالت های دولت در کار بخش خصوصی بیش از پیش شود، ضرر دارد. پیشنهادات شما از این جنس است.
موسوی عنوان کرد: شروع این فرآیند تقاضا و اعطای پروانه ساخت است که به تهیه کننده داده می شود. لذا می توان او را تفهیم کرد و در این گام بررسی ها را شکل داد. اصرار ما این است که تهیه کنندگان پروانه شان را از شورای عالی ارائه کنند. ما می توانیم او را تفهیم کنیم که اگر شما دستمزدها را بالا ببری، چه لطمه ای به صنف و همکاران خود می زنی تا او این وکالت را به صنف بدهد تا در صورت تخلف با او برخورد شود. همچنین صنف می تواند در تشخیص تهیه کنندگان و تعیین صلاحت آنها کمک کند.
پارسایی در مقابل گفت: مطمئن باشید حتی اگر از فردا قانون کنیم تهیه کننده قرارداد همه عوامل را باید ارائه کند اما این باور را نداشته باشد که با تصمیمات نابجا و ارقام بیشتر، چه لطمه ای را به سینما و آینده آن می زند، نتایج سوری و ساختگی خواهد شد و ارزشی نخواهد داشت و اتفاقی در واقعیت رخ نخواهد داد. باید صنف همان کاری را بکند که در همه جایی دنیا رخ می دهد. نه تنها توصیه، بلکه بایکوت کردن یا حذف یک فرد.
غلامرضا موسوی در پاسخ به این سوال افخمی که آیا شورای صنفی قاطعیت و توانایی برخورد با پولشویی را دارد، گفت: یکسری مسئولیت خواسته یا ناخواسته برای دولت تعریف شده است که با آن مقاومت می شود. مثلا از آقای ایوبی خواستیم که هرگونه کمک یا وامی به تهیه کننده ای داده می شود، اعلام رسمی شود تا شفاف شود. هرچند اصل قضیه را پذیرفته اند، اما اقدامی صورت نگرفته است.
او ادامه داد: اگر همین بحث های من و حمایت های هم صنف های من نبود، برخی از بازیگران مطرحی که در پروژه های هنگفت پولشویی حضور یافتند مجبور به پاسخگویی به افکار عمومی نمی شدند. ما می گوییم تهیه کنندگانی که می خواهند کار کنند باید با معرفی نامه های شورای صنفی خود بروند.
حسین پارسایی نیز گفت: من اعتقادم بر این است که شورای صنفی می تواند هم هدایتگر باشد و هم بازدارنده. اما اینکه ضوابط و مقررات ما چقدر اجازه می دهد که اختیارات ما به صنف منتقل شود، باید کارشناسی شود و معتقدم این تعامل باید بیشتر شود. توصیه خیلی خوب و بازدارنده است و اگر کسی به خرد اعضای شورا بی توجه باشد، آسیب زننده است. اما ما چه زمانی می فهمیم؟ زمانی که سریال خوابیده است. در مجموع 2 سریال متوقف شده است که هر دو برای یک سرمایه گذار بوده است. بیشترین صدمات پولشویی نیز به شبکه نمایش خانگی وارد شد.
موسوی گفت: اخیرا مد شده که فیلم های تلویزیونی دهه 60 با کیفیت بد و تاریخ مصرف گذشته با چهره بازیگران مطرح امروزی خریداری کرده و به کیفیت گزاف امروزی وارد بازار می کنند یا از طرح جلدهایی بهره می برند که اصلا برای فیلم دیگری ست.
