با ورود ترامپ به کاخ سفید، ماهیت نظام بین الملل و به دنبال آن سیاست خارجی کشورها با مفهوم جدید به نام «غیرقابل پیش بینی بودن سیاست خارجی» روبه رو شده است. این مفهوم جدید تا آنجا در حال گسترش است که دولت ها در روابط با یکدیگر با سردرگمی و نوعی غافلگیری روبه رو هستند.
به گزارش «تابناک»؛ ترامپ از این نوع سیاست خارجی به شدت حمایت می کند و بارها در مصاحبه ها بر نکته غافلگیری و اینکه اقدامات و تصمیمات خود را از قبل اعلام نمی کند، تأکید دارد؛ اما به هر حال، اصولی در سیاست خارجی هر کشوری وجود دارد که به هیچ وجه نباید از آنها غافل شد که از آن به «تداوم در سیاست خارجی» نام می برند.
اصل مهم تداومی در رابطه با سیاست خارجی ترکیه در قبال منطقه، «اصل تغییر و چرخش» است که هرگز نباید آن را فراموش کرد. ترک ها بعد از ایجاد تحولات و ناآرامی ها در سوریه، یکباره از حمایت از دولت بشار اسد به تغییر رژیم و جایگزینی بشار تغییر موضع دادند. در این راه هم از هیچ کوششی فروگذاری نکردند و به راه های گوناگون به گروهای مخالف دولت از جمله تروریست ها کمک های بی شماری کردند.
اما این پایان ماجرا نبود. پس از اینکه ترک ها دیدند سیاست تغییر رژیم از طریق نظامی در سوریه امکان پذیر نیست و از سوی دیگر، دولت سوریه به تدریج پیروزی های بزرگی در صحنه میدانی به دست می آورد، با تعدیل سیاست ها، یکباره سعی کردند سیاست خودشان در قبال سوریه را به سیاست های ایران و روسیه نزدیک کنند.
ماحصل سیاست جدید ترک ها، ایجاد مثلث همکاری ایران، روسیه و ترکیه بود که به دور اول مذاکرات آستانه برای ادامه آتش بس منتج شد. در واقع به ظاهر همچنان این سیاست ادامه دارد و قرار است، در روزهای آینده گفت و گو ها در آستانه قزاقستان ادامه پیدا کند.
اما تحولات میدانی در منطقه و همچنین بازیگران فرامنطقه ای نشان می دهد که ترک ها در حال آماده شدن برای یک چرخش جدید در سیاست خارجی و نزدیکی به ترامپ هستند. در همین زمینه دیدیم که بعد از مکالمه تلفنی ترامپ و اردوغان، اعلام شد که آمریکا و ترکیه برای مبارزه با داعش در سوریه همکاری می کنند.
شبکه خبری «سیانان تورک» گزارش داد؛ طی تماس تلفنی ترامپ و اردوغان که 45 دقیقه به طول انجامید، درباره ایجاد منطقه امن در شمال سوریه، مقابله با بحران پناهندگان سوری به کشورهای اروپایی و همچنین نبرد با تروریسم در خاورمیانه صحبت کردند، به توافق رسیدند.
همزمان نیز رئیس سیا عازم ترکیه شده است. برخی از تحلیلگران معتقدند که این سفر در چهارچوب توافق بر سر ایجاد منطقه امن در سوریه است.
ترک ها برای ایجاد مقدمات تغییر روش فقط به نزدیک شدن به امریکایی ها در موضوعات منطقه ای بسنده نکرده اند. بلکه در پی آن هستند که با عربستان سعودی نیز پایه های یک اتحاد را ایجاد کنند. در این راستا، اولین جلسه شورای هماهنگی ترکیه ـ عربستان سعودی را روز سهشنبه در «آنکارا» با حضور وزاری خارجه دو کشور تشکیل داده اند. به نظر می رسد این نشست نیز نتایج خوبی برای طرف ترک داشته است، چون عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان در نشست خبری با همتای ترک خود به صراحت اعلام کرده که ریاض و آنکارا درباره مسائل منطقه ای موضع یکسانی دارند. در واقع ترکیه و رژیم سعودی در اولین نشست شورای هماهنگی آنکارا-ریاض درباره دشمنی با ایران و منافعشان در آینده عراق و سوریه توافق کردند.
بنابراین، باید بر اساس تحولات اخیر منطقه ای و بین المللی، منتظر یک تغییر مهم در سیاست خارجی ترک ها نسبت به تحولات منطقه از جمله سوریه باشیم. اینکه ترک ها در همپیمانی با امریکایی ها و سعودی در پی ایجاد یک منطقه امن در سوریه و حتی یمن باشند، دور از ذهن نخواهد بود. اگر این استراتژی شکل بگیرد به منزله تقابل دوباره ترک ها با سیاست های منطقه ای ایران و روس ها خواهد بود؛ هرچند نباید از تغییر سیاست ناگهانی روس ها نیز در این اثنا غافل بود.
به هر حال باید برای سناریوی تغییر احتمالی استراتژی دوباره ترک ها و همچنین ایجاد مثلث اتحاد میان واشنگتن، آنکارا و ریاض آماده بود. این مثلث در حالی احتمال آن وجود دارد که نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز به دنبال مثلث لندن، واشنگتن و تلاویو برای تقابل با ایران است. اتحاد ها و ائتلاف هایی که در تاریخ روابط بین الملل زیاد به چشم می خورد.