دو روز پیش، یک منبع معارض در گفت وگو با شبکه خبری «الجزیره» اعلام کرد: مسکو «طرح ایجاد 4 منطقه امن در سوریه» را برای کاهش تنش پیشنهاد داده و ترکیه خواستار ایجاد 5 منطقه در سوریه است.
به گزارش «تابناک»؛ خبرگزاری «اسپوتنیک» گزارش داده بود که طرح مسکو برای ایجاد 4 منطقه «کاهش تنش» در سوریه است که مستلزم تشکیل یک کارگروه از میان نمایندگان کشورهای ضامن برای تعیین نقشه مرزی این مناطق و اتخاذ تدابیر لازم برای بیرون راندن عناصر داعش و جبهه النصره از آن است.
متن پیشنهاد روسیه که یک منبع معارض آن را اعلام کرد، مبنی بر ایجاد 4 منطقه در ادلب، شمال حمص، غوطه شرقی و جنوب سوریه است.
در این متن که تحت عنوان «پیشنهادهای روسیه برای ایجاد مناطق کاهش تنش در اراضی جمهوری عربی سوریه» آمده است، بر اعزام یگان های نظامی کشورهای ضامن توافق نظارت بر نظام آتش بس، ایجاد خطوط فاصل در مرزهای این مناطق، ایجاد ایست و بازرسی برای غیر نظامیان بدون سلاح، تضمین وصول کمک های بشردوستانه، برآورده کردن نیازهای تجاری و تأمین امنیت مراکز نظارت بر تعهد به آتش بس تأکید دارد.
بنا بر این طرح، کشورهای تضمین کننده باید شرایط مناسب را برای بازگشت آوارگان به داخل سوریه فراهم کرده و زیرساخت ها را پس گرفته و سیستم آبی را وصل و امکانات رفاهی را برای زندگی ساکنان در این 4 منطقه فراهم آورند.
به گفته این منبع معارض، مسکو تلاش دارد، کمیته مشترکی در سطح نمایندگان مذاکره کننده کشورهای ضامن ایجاد کند و در سریع ترین زمان ممکن، نقشه این مناطق ترسیم و تصمیمی از سوی کشورهای ضامن برای ایجاد آن گرفته شود.
در همین رابطه نیز دو شب پیش، پوتین و ترامپ رؤسای جمهور روسیه و آمریکا در مورد ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه به صورت تلفنی گفت وگو کردند.
توضیحات پوتین
روز گذشته، ولادمیر پوتین در نشست مطبوعاتی مشترک با رجب طیب اردوغان، همتای ترکیه ای در شهر سوچی در جنوب روسیه گفت: جزییات بیشتر درباره طرح ایجاد مناطق امن در هنگام تماس میان وزارتخانه های دفاع و هیأت های اطلاعاتی کشورهایِ ضامن روند آتش بس در سوریه تعیین خواهد شد.
وی با بیان اینکه مسکو و آنکارا اتفاق نظر دارند که نزاع در سوریه تنها از راه های سیاسی دیپلماتیک قابل حل و فصل است، بر لزوم تضمین آتش بسی پایدار به منظور فراهم کردن زمینه گفت وگوی سیاسی تأکید کرد.
رئیس جمهور روسیه خاطرنشان کرد، هدف از طرح ایجاد مناطق امن، تثبیت و تقویت آتش بس است.
پوتین ابراز امیدواری کرد که شرکت کنندگان در مذاکرات فعلی در آستانه و نیز طرف های درگیر در سوریه، تصمیم نهایی درباره مناطق امن را بگیرند، زیرا در نهایت سرنوشت کشورشان (سوریه) فقط به آنها بستگی خواهد داشت.
وی تأکید کرد: روسیه، ترکیه و ایران به عنوان کشورهای ضامن روند آتش بس از طرح مناطق امن حمایت می کنند.
رئیس جمهوری روسیه در پاسخ به پرسشی درباره اینکه «آیا این مناطق مقدمه ای برای تجزیه کشور هستند؟» گفت: ایجاد مناطق امن سبب تحکیم و تقویت مصالحه و آتش بس می شوند. توقف کشت و کشتارها از شرط های اصلی برای آغاز گفت وگوی سیاسی میان طرف های درگیر است و در نهایت این عملیات سیاسی باید به بازپس گیری وحدت خاک سوریه و تشکیل رهبری واحد برای کشور منجر شود.
پوتین در عین حال تأکید کرد: به رغم ایجاد مناطق امن، مبارزه با تروریسم باید ادامه یابد. این عملیات، داعش و جبهه النصره را که در لیست تروریسم سازمان ملل قرار دارند و نیز آنهایی که زیر لوای این دو گروه درآمدند، هدف قرار خواهد داد.
وی افزود: نظارت بر پایبندی به آتش بس در مناطق امن موضوع مذاکرات جداگانه است.
طرح مناطق کاهش تنش در مذاکرات آستانه
روزنامه فرامنطقه‌ای الشرق الاوسط نوشت: در چهارمین نشست «آستانه» بین طرفین معارضان سوری و دولت این کشور که از دیروز آغاز شد، در خصوص پیشنهاد روسیه برای ایجاد چهار «منطقه کاهش تنش» بحث و گفتوگو شد.
یک منبع از معارضان به الشرق الاوسط اعلام کرد: هر یک از طرفین سوری قرار است طبق محل استقرار یا حضور خود در مناطقی که قرار است تنش‌ها در آن کاسته شود، موضع متفاوتی درباره این پیشنهاد داشته باشند.
وی ادامه داد: «در نهایت، یک موضع جمعی و نهایی اعلام خواهد شد».
حسین جابری انصاری نیز بعد از نشست‌های امروز آستانه در پاسخ به سؤالی در مورد موضوع ایجاد مناطق امن در سوریه گفت: این موضوع در سطح کارشناسان مطرح شده، ولی هنوز کامل نشده است.
معاون عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی دیگر در خصوص موافقت کشورهای تضمین کننده آتش بس در سوریه با سند ایجاد مناطق کاهش تنش، ابراز امیدواری کرد که این سند پنجشنبه (فردا) امضا شود.
ادعای رسانه های اسرائیلی
وبگاه «دبکا فایل» نزدیک به منابع امنیتی رژیم اسرائیل روز چهارشنبه در خبری مدعی پیشنهاد رئیس جمهور روسیه به آمریکا برای ایجاد «مناطق امن» با حضور نیروهای ایران شد.
دبکا فایل در خبر خود با اشاره به نگرانی جدی اسرائیل از این جریان به تماس تلفنی بین «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا و «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه در این باره پرداخت و نوشت: در جریان این گفتوگو ترامپ با طرح پوتین برای ایجاد مناطق امن در سوریه موافقت کرده است.
بنابراین، طرح رئیس جمهور روسیه شامل همکاری افسران ایران در امر نظارت بر این مناطق که یکی از آنها نزدیک مرز سوریه با اسرائیل است، می‌شود.
موافقت دمشق
یک منبع مسئول وابسته به وزارت خارجه سوریه اعلام کرد، دمشق با طرح روسیه درباره ایجاد مناطق کاهش تنش و درگیری موافق است.
منبع مسئول تأکید کرد: دمشق همچنین به توقف درگیری و آتش بس بر اساس توافق اواخر سال ۲۰۱۶ میلادی پایبند است.
