بر پایه قانون بازبینی توافق هستهای با ایران، رئیس جمهوری آمریکا باید هر نود روز، گزارشی درباره تعهد یا عدم تعهد ایران به برجام و همچنین حیاتی بودن حفظ برجام برای منافع ملی آمریکا به کنگره ارائه دهد، ولی اخبار منتشره در رسانههای آمریکایی حاکی از این است که در 15 اکتبر، تصمیم خود در عدم تصدیق برجام را عملی خواهد کرد و باید منتظر ماند تا یکی از گزینههای مختلف احتمالی درباره سرنوشت برجام و آینده تحریمهای ایران عملی شود.
به گزارش «تابناک»، فارین پالیسی در مطلبی در خصوص عواقب اقدام احتمالی ترامپ در عدم تصدیق مجدد برجام، این اقدام را موجب واکنشهای قابل توجه از طرف متحدان آمریکا و همچنین ایران دانسته است. از همین حالا و با طرح احتمال عدم تصدیق برجام، واکنشهای زیادی شکل گرفته است و سایر طرفهای شریک در برجام از دولت آمریکا خواستهاند به ایفای تعهدات خود در برجام ادامه دهد.
البته، عدم تصدیق برجام از سوی ترامپ به طور خودکار باعث قطع همکاری آمریکا در قالب برجام نمیشود. خروج آمریکا از برجام، علاوه بر عدم تصدیق برجام از سوی ترامپ، نیازمند بازگرداندن تحریمهای ایران است.
بازگردانده شدن تحریمها به چندین روش ممکن است.
طی شصت روز بعد از عدم تصدیق برجام از سوی ترامپ، کنگره میتواند قوانینی برای اعلام تحریم علیه ایران تصویب کند.
گزینه دیگر اینکه رئیسجمهور در موعد بعدی، از ادامه تعلیق تحریمهای ایران خودداری کند.
رئیسجمهور همچنین میتواند افراد و شرکتهای ایرانی را به فهرست ویژه تحریمها برگرداند. این اقدام از جمله باعث اعمال تحریمهای ثانویه میشود که سبب میگردد افراد و شرکتهای مورد نظر از طریق طرفهای ثالث نیز امکان دسترسی به بازار آمریکا را نداشته باشند.
گزینه آخر اینکه ترامپ با استفاده از گزینه برگشت فوری تحریمها، تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند.
تاکنون دولت آمریکا، نشان نداده که قصد دارد یکی از این گزینهها را برای برگرداندن تحریمهای ایران مورد استفاده قرار دهد.
بنابراین خبر روزنامه واشنگتن پست در خصوص «پرهیز دولت آمریکا از توصیه به کنگره برای برگرداندن تحریمهای ایران»، مبهم است. در واقع ترامپ برای خروج از برجام و بازگرداندن تحریمهای ایران که مطابق برجام برداشته شده است، نیازی به کنگره ندارد. ترامپ با استفاده از اختیارات خود برای تعلیق فرامین اجرایی که باعث برگرداندن تحریمها خواهد شد، امکان خروج از برجام را بدون نیاز به کنگره دارد.
بنابراین خبر واشنگتن پست نشان دهنده این است که ترامپ برای خروج از برجام عجله ندارد. عدم تصدیق برجام، بدون برگرداندن تحریمها به دولت این امکان را میدهد که از امتیازات سیاسی نشان دادن عدم رضایت خود از برجام برخوردار شود ولی همچنان به تعهدات خود در برجام نیز پایبند بماند. دولت ترامپ امیدوار است که این اقدام، اهرمهای لازم برای مذاکره جدید در خصوص برجام را فراهم کند.
به هر حال به نظر میرسد که توپ در زمین کنگره آمریکا افتاده است.