روستاي ماخونيك به دليل قد و قامت كوتاه ساكنان آن، به لي لي پوت ايران و سرزمين آدم كوتولهها مشهور است.
در 142 كيلومتري شهرستان بيرجند واقع در استان خراسان جنوبي كه تا مرز افغانستان فقط حدود نيم ساعت فاصله دارد، روستايي شبيه سرزمين لي لي پوت داستان افسانهاي گاليور، وجود دارد.
خانههاي روستاييان ماخونيك شكل هندسي خاصي ندارند و آداب و رسوم ساكنان آن از نحوه قضاوت تا شيوه كشاورزي و از چگونگي تقسيم ارث تا بازيها همگي از گذشتههاي دور جريان داشته و بيشتر آنها دست نخورده باقي مانده است.
اهالي ماخونيك اصليت افغاني دارند و در حدود سه چهار قرن پيش به اين ناحيه آمدهاند. ازدواج فاميلي ميان كوتاه قدها و نوع تغذيه سبب شده بود كه افراد اين روستا كوتاه قد باشند؛ ولي چند سالي ميشود، با تغيير وضعيت تغذيهي اهالي و مصرف قرص و قطره آهن، نسل جديد بهتر شدهاند.
مردم ماخونيك تا 50 سال پيش، چاي نمينوشيدند، شكار نميكردند و اصلاً گوشت نميخوردند و هنوز سيگار نميكشند، چون اين كارها را گناه ميدانستند. ورود تلويزيون به اين روستا به معناي ورود شيطان بود و اهالي تا چند سال پيش به تلويزيون ميگفتند؛ شيطان. آنها هرگز اجازه نميدادند كودكان پاي تلويزيون بنشينند و جادو شوند.