در سالهای اخیر فروش بلیتهای جشنواره تئاتر فجر عموماً به یک سامانه فروشی اینترنتی سپرده شده تا امور فروش و کنترل بلیتها در یک سازوکار دقیقتر تعریف شود. در سال گذشته تیوال، به عنوان وسیعترین گیشه اینترنتی تئاتر کشور این مسئولیت را به عهده داشت، مسئولیتی که صرفاً به فروش و کنترل اولیه در سالن منتهی میشد. خبری از سیستمهای تشریفاتی رایج در جشنوارههای فیلم و موسیقی فجر نبود. کنترل بلیتها اصولاً به عهده نیروهای سالن سپرده شده و در این بین میشد به واسطه برخی مسائل از قید کنترل بلیت خارج شد و بدون دغدغه نداشتن سهمی از تماشای یک نمایش به پای آن نشست.
در دو جلسه مشورت با خبرنگاران که از سوی حمیدرضا ابک، روابط عمومی جشنواره فجر برگزار شد، مباحث آسیبشناسی بلیتفروشی و تخصیص آن ارزیابی و بررسی شد. در نتیجه روابط عمومی جشنواره تصمیم بر آن میگیرد به جای اعتماد به یک سامانه، تمامی سامانههای فروش بلیت اینترنتی را درگیر ماجرا کند. این درگیری شامل 15 خواسته از جمله تشریفات، کنترل بلیتها توسط نیروهای سامانه، تولید برنامههای خبری ویدئویی و صوتی و ... بوده است.
طبق اعلام روابط عمومی جشنواره، درخواستها مشمول چهار سیاست به شرح زیر بوده است:
1)تلاش برای شفافیت حداکثری در فروش بلیط و طراحی سازوکاری برای انتخابهای بهینه.
2)تجمیع تمام مراحل فروش در سایت و به حداقل رساندن بلیطهایی که خارج از مکانیزم سایت به افراد اختصاص مییابند.
3)تلاش برای یکپارچهسازی فرآیند فروش از خرید بلیط تا جانمایی افراد در سالن و واگذاری مسئولیت کامل آن به سایت فروش.
4)تدوین ساختاری اندیشیده شده برای بخشهای مربوط به دانشجویان و خبرنگاران بهگونهای که بتواند مبنایی برای ارتقای وضعیت فروش در سالهای بعد باشد.
به گفته حمیدرضا ابک سه سامانه مورد توجه جشنواره قرار میگیرد که شامل Tik8، تیوال و ایراننمایش میشود و به هر سه گروه درخواست پانزدهگانه ابلاغ میشود؛ اما تنها ایران نمایش تحت مدیریت شرکت هنری آواسازان ققنوس است که حاضر به تأمین 15 مورد درخواستی میشود.
برخی از خواستههای جشنواره از سامانههای فروش بلیت به شرح زیر بوده است:
1-ارائه روزانه یا آنلاین بانک اطلاعاتی خریداران بلیط.
2-پشتیبانی آنلاین فنی و تلفنی و سرعت عمل بالا در پاسخگویی.
3-درج تبلیغات جشنواره و اجراها روی سایت با نظر ستاد جشنواره.
4-چاپ کلیه امور مربوط به بلیت میهمان.
5-ایجاد یک حساب کاربری اختصاصی با دسترسی کامل برای ستاد جشنواره.
6-امکان دریافت گزارش ساعتی از فعالیتها از طریق پنل حساب کاربردی ستاد.
7-قابلیت امکان جابهجایی در جدول نمایش و عودت مبالغ خریداران در صورت نیاز در اسرع وقت.
8-ضمانت حسن انجام امور فوق.
9-ارائه عددی منطقی و اقتصادی برای سهم درصد طرفین.
پس در یک رویه شبهمناقصهای، ایران نمایش به عنوان سامانه فروش انتخاب میشود تا در چنین شرایطی حتی در مسیر اسپانسرینگ جشنواره نیز حرکت کند. در حالی که عموماً گیشههای اینترنتی با اختصاص بخشی از درآمد، خود را در فروش منتفع میدانند، ایران نمایش در جلب حمایت مالی برخی شرکتهای خصوصی نیز قدم برداشته است.
در کنار این موارد، یکی از خواستههای جشنواره تئاتر فجر از گیشههای اینترنتی سامانبخشی بلیتهای خبرنگاران و میهمانان بوده است که همواره با نوعی ناهماهنگی همراه بوده است. در شکل جدید اجرایی قرار بر آن است که به جای اختصاص بلیتهای مشخص از کارتهای اعتباری استفاده شود که در آن طبق تخصصی بودن رسانه یا خبرنگار در حوزه تئاتر، مبلغی مشخص به عنوان اعتبار خرید بلیت اختصاص پیدا میکند.
در رویه جدید کارتهای اعتباری در سه سطح میان رسانهها، خبرنگاران و منتقدان تقسیم میشود که طبق آن این گروه میتوانند براساس میزان اعتبار کارت خود – که به شکل کاملاً بینامه در اختیار افراد قرار میگیرد – برای رسانه یا شخص خود اقدام به خرید بلیت کنند؛ اما نکته مهم آن است که رسانهها تنها میتوانند بلیتها را در اختیار افرادی قرار دهند که در فراخوان جشنواره به روابط عمومی معرفی کردهاند. در این رویه قرار است به هر خبرنگار معرفی شده یک کارت شناسایی (کارت VIP) اهدا شود که امور تطبیق بلیت و شخص در بخش تشریفات و Gate سالنها برایشان تسهیل یابد. در چنین شرایطی مشخص است رسانهها نمیتوانند بلیتهای خود را به شخص دیگری اهدا کنند و ارزش بلیت خبرنگاری را تنزل دهند.
همچنین ایران نمایش در رویه جدید موظف شده است که تمامی امور تشریفاتی جشنواره را به عهده بگیرد. این مهم شامل طراحی و اجرای طرح کنترل بلیت و تشریفات ورودی سالنهای جشنواره با افراد متخصص با لباسهای متحدالشکل در کنار پذیرش مسئولیت کلیه امور مربوط به فروش بلیت و ورود به سالن و ارائه تعهد مالی بانکی است.
به نظر میرسد با چنین رویهای میتوان در پایان به یک تحلیل جامع در باب بهرهبرداری رسانهها از فرصت به وجود آمده در جشنواره دست یافت. از جمله آنکه هر رسانه براساس سهمیه اختصاص یافته به چه میزان بهرهبرداری کرده است یا آنکه یک رسانه در پایان جشنواره چند درصد از بلیتهای خریداری شده را استفاده کرده است و این مهم میتواند در آینده به تخصیص بلیتها به رسانهها و البته میهمانان ویژه کمک کند.