قوانین پیچیده تنها برای نمایندگان و کارگزاران بیمه است، نه استارت‌آپ‌ها!

دو گروه متفاوت که در یک کسب و کار شاغل هستند، اما یکی‌شان برای درج برخی عبارات در تبلیغ‌هایش توبیخ می‌شود و دیگری آزاد است به هر روشی جذب مشتری کند؛ تبعیضی آشکار که ظاهرا راهی برای مقابله با آن پیش بینی نشده است!

به گزارش «تابناک»؛ در چند سال اخیر، فضای مجازی کشورمان، استارت‌آپ‌های متفاوتی را تجربه کرده که به فراخور نوع خدمات، زیرساخت فنی، شرایط بازار و... گاه به موفقیت رسیده‌اند و گاه شکست نصیبشان شده است. استارت‌آپ‌هایی که هرچند برخی شان با مسائل و مشکلات بزرگی دست به گریبان هستند، پیش روی بعضی شان آنقدر مسیر هموار است که گویی با هیچ قید و بندی مواجه نیستند؛ موضوعی که به باور شاغلان کسب و کار‌های سنتی، تبعیض آمیز است.

این را می‌شود به وضوح با نشستن پای درد دل‌های شاغلان در عرصه بیمه دریافت که برای فعالیت با انواع و اقسام قوانین و مقررات و حتی دستورالعمل‌ها مواجهند که برای جزئی‌ترین امورشان ضوابطی تعریف کرده و بر رعایت این ضوابط نظارت صورت می‌گیرد، اما در مقابل شاهد بروز و ظهور استارت‌آپ‌هایی هستند که بی محدودیت می‌تازند و منتفع می‌شوند.

درباره استارت‌آپ‌هایی سخن می‌گوییم که مدتی است در عرصه صدور بیمه‌نامه پا به منصه ظهور گذاشته و توانسته‌اند به مدد برخی امتیازات، از جمله سهولت در انتخاب نوع بیمه، استفاده از بستر فضای مجازی و اقبال عمومی به شبکه‌های اجتماعی و...، برای خود سهمی در بازار دست و پا کنند. موضوعی که البته بلااشکال به نظر می‌رسد، به شرطی که شرایط رقابت میان این کسب و کار‌های نوپا و شاغلان سنتی، عادلانه و مساوی باشد.

اصلی که جاری و ساری نیست و ظاهرا قرار هم نیست رعایت شود. این را می‌شود از متر و معیار‌های مسئولان در برخورد با این دو نوع کسب و کار دریافت که در نوع سنتی، پروسه‌ای پیچیده و بسیار مفصل است و در نوع استارت‌آپی و نوپا، یک کسب و کار ساده از نوع آنلاین که نیاز به مجوز‌های فعالیت آنلاین دارد و بس. مثل مجوز تجارت الکترونیک (نمادی که وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر می‌کند) و نماد سامان‌دهی (که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی صدور آن است).

نگاهی بسیار متفاوت به دو گروه شاغل در یک کسب و کار که از دید معاون نظارت بیمه مرکزی، نوع استارت‌آپی آن، تنها بازاریاب است و نیازمند نظارت خاصی نیست. بازاریاب‌های آنلاینی که این مدیر بیمه مرکزی معتقد است: «آن‌ها مشتری را پس جذب به نمایندگی‌های بیمه ارجاع می‌دهند و خودشان اقدام به صدور بیمه‌نامه نمی‌کنند. از نظر ما وظیفه آن‌ها فقط بازاریابی آنلاین برای شرکت‌های بیمه است.»

این در حالی است که با گذشت چندین ماه از فعالیت این استارتاپ ها، شرایط تبلیغ و معرفی خدمات بیمه‌ای توسط بیمه‌های آنلاین و سنتی به موضوعی مناقشه برانگیز تبدیل شده و اعتراض کارگزاری‌ها و نمایندگی‌های سنتی بیمه را به دنبال داشته است.

کارگزاران رسمی و سنتی بیمه می‌گویند: در شرایط فعلی یک شخص حقیقی و حقوقی با طی کردن انواع و اقسام قوانین دست و پا گیر و سخت‌گیری‌های فراوان، موفق به راه‌اندازی یک نمایندگی یا کارگزاری بیمه می‌شود، در حالی که استارت‌آپ‌ها بی نیاز از طی این مراحل و عبور از فیلتر‌ها هستند.

فیلتر‌هایی که روز به روز پیچیده‌تر هم می‌شوند، به گونه‌ای که اخیرا بیمه مرکزی ابتکار جدیدی کرده و با راه اندازی "کنکور اختصاصی"، هر ماهه از سیل زیادی از متقاضیان وجهی را اخذ و آزمونی موسوم به "آداب" برگزار می‌کند که در صورت موفقیت داوطلب در آن، اجازه ارائه درخواست به شرکت‌های بیمه برای اخذ نمایندگی بیمه را خواهد یافت.

این قوانین سخت گیرانه به این جا ختم نمی‌شود و فرد متقاضی برای کارگزاری بیمه، علاوه بر داشتن جا و مکان مناسب، باید آیین نامه 75 بیمه مرکزی برای اخذ نمایندگی بیمه، آیین نامه 92 بیمه مرکزی برای اخذ پروانه بیمه مرکزی و شرایط و ویژگی‌های اختصاصی شرکت‌های بیمه را نیز رعایت نماید.

این در حالی است که اگر فردی از پس همه این گزاره‌ها برآید، باز با مشکلات بزرگ دیگری دست به گریبان است که در این موارد نیز، استارت‌آپ‌های شاغل در این عرصه، معاف هستند. مثل الزامات فراوانی که برای تبلیغ برای کارگزاران و نمایندگی‌های بیمه در نظر گرفته شده استو مشتمل بر انواع آیین‌نامه و قوانین نوشته و نانوشته است. الزامات و ضوابطی که دست آخر، فعالیت این قشر را به یک تابلوی ساده و بی روح و تراکت‌های بدون جاذبه در امر فروش تبدیل می‌کند که در مقابل آن، دنیای تبلیغات وسیع بازاریابان آنلاین قرار دارد که هیچ ملاحظه‌ای ندارند.

به عبارت بهتر، استارت‌آپ‌های بیمه‌ای که بروکراسی و سختی‌های اخذ مجوز و نمایندگی بیمه را طی نکرده‌اند، به سادگی و بدون محدودیت‌های تبلیغاتی نسبت به ارائه تخفیف‌های خارج از عرف صنعت بیمه اقدام می‌نمایند، در حالی که کارگزاران سنتی بیمه از این نوع امکانات کاملا بی بهره بوده و مشمول سخت گیری‌های بیش از اندازه و حتی ابلاغ تذکرکتبی هستند.

موضوعی که موجب شده کارگزاران و نمایندگی‌های رسمی بیمه به این نتیجه برسند که استارت‌آپ‌های بیمه تنها بازاریاب آنلاین نیستند، بلکه رقیبی هستند که از امتیازاتی ویژه بهره می‌برد و حد و مرزی برایشان در نظر گرفته نشده است؛ رقیبی که در شرایط غیرعادلانه و عدم مساوات، به فعالیت مشغول است.

حبیب میرزایی، معاون نظارت بیمه مرکزی، اما عقیده دیگری دارد و می‌گوید: «ما اصولا باید از هرکارگزاری که در چهارچوب و مقررات فضای مجازی بخواهد تبلیغ بکند حمایت کنیم و نباید از فعالیت آن‌ها که در فضای مجازی، که به انگیزه فروش بیشتر انجام می‌شود، ممانعت کنیم.»

به اعتقاد وی، تعلل و کم کاری کارگزاری‌های در توسعه خدمات در بستر اینترنت باعث شده تا استارتاپ‌ها اقدام به فعالیت در این حوزه کنند و هشدار‌های لازم در خصوص نظارت بیشتر کارگزاری‌ها به این استارپ‌ها داده شده است.

اظهارنظر‌هایی که از دید نمایندگان و کارگزاران بیمه‌ای کافی نیست و موجب شده ایشان ضمن گلایه از ساختار و سیاست‌های دوگانه بیمه مرکزی در مواجهه با نحوه ارایه خدمات و استفاده از امکانات توسط بیمه‌های سنتی و آنلاین، خواستار بازنگری بیمه مرکزی در آیین‌نامه‌های مربوطه شوند؛ خواستار پایان دادن به سیاست‌های یک بام و دو هوای بیمه مرکزی که رهاورد آن در آینده، چیزی جز حذف فعالان قانونی این عرصه نیست.

دورنمایی که نشانه‌های آن را از هم اکنون می‌توان دید. با مشاهده ارائه تخفیف توسط استارت‌آپ‌ها در بیمه ثالث، در حالی که این کار برای کارگزار و نماینده رسمی غیرقانونی است. یا با تأمل در این باره که کارگزار رسمی مجاز نیست در یک تراکت ساده بنویسد «امکان صدور بیمه‌نامه»، چون بیمه مرکزی در یکی از نامه‌های اخطاری اش خطاب به یک کارگزار نوشته: «کارگزار بیمه طبق آیین نامه امکان صدور بیمه ندارد!» امکانی که برای استارت‌آپ‌ها مقدور است و در تبلیغاتشان درج می‌شود.