در اواسط مرداد ماه سال جاری بود که رئیس کل بانک مرکزی در مصاحبهای تلویزیونی گفتند، بنا به دستور رئیس جمهور، قیمت کالاهای ضروری و دارو تا فروردین ماه ۹۸ ثابت باقی خواهد ماند و تغییری نخواهد کرد. به همین منظور هیأت دولت فهرستی از کالاهای ضروری را جهت دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی تصویب کرد. هم اکنون پرسش این است، پس از گذشت حدود دو ماه از این وعده، آیا قیمت کالاهای ضروری ثابت مانده است؟
به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ از آغاز سال جاری و با افزایش تکانه های بازار ارز، دولت به منظور جلوگیری از ورود این تکانه ها به بازار کالا اقدام به توزیع ارز ارزان یا همان دلار 4200 تومانی بین واردکنندگان کرد و پس از گذشت حدود دو ماه، دولت به این موضوع پی برد که توزیع این ارز ارزان هیچ تأثیری بر قیمت کالاها و زندگی مردم عادی نداشته و تنها توانسته است جیب عده ای سودجو را سرشار از پول های حاصل از این رانت بادآورده بکند. به همین منظور، توزیع ارز ارزان با فشار کارشناسان و رسانه ها قطع شد.
با رفتن ولی الله سیف از ریاست بانک مرکزی و آمدن عبدالناصر همتی، بسته جدید ارزی در پانزدهم مرداد 1397 رونمایی شد و از شانزدهم مرداد 1397 این بسته اجرایی شد. طبق سیاست های جدید ارزی قرار بر این بود که تنها به کالاهای اساسی و دارو ارز 4200 تومانی جهت واردات تعلق بگیرد که فهرست این کالاهای اساسی که شامل 25 قلم کالا بود، در شانزدهم مرداد 1397 به تصویب هیأت دولت رسید. در زیر تصویر 25 قلم کالای اساسی که از دیدگاه هیأت دولت مشمول دریافت ارز 4200 تومانی جهت واردات بودند را می بینید.
هنگامی که عبدالناصر همتی در پانزدهم مرداد 1397 جهت تشریح بسته جدید ارزی به برنامه گفت وگوی ویژه خبری شبکه دو رفته بود، در بخشی از سخنان خود به این نکته اشاره نمود که دغدغه مهم این روزها، تأمین کالاهای ضروری و دارو بدون افزایش قیمت است؛ بنابراین مسئولان مرتبط مکلف شدند لیست کالاهای ضروری و کالا و تجهیزات پزشکی و قوت روزانه مردم را تهیه کنند تا با ارز 4200 تومانی تأمین شود. دستور رئیس جمهور این است که قیمت این کالاها تا پایان فروردین 98 تغییر نکند و خود آقای روحانی روزانه پیگیر خواهند بود تا در این زمینه مشکلی پیش نیاید.
حالا در دو ماهگی این وعده رئیس جمهور، ما پیگیر آن شدیم که ببینیم آیا واقعاً با تخصیص ارز 4200 تومانی و وعده ای که رئیس جمهور به مردم داده بود، قیمت کالاهای اساسی تغییری کرده است یا خیر؟!
برای پاسخ به این پرسش به گزارش های هفتگی بانک مرکزی پیرامون متوسط قیمت خرده فروشی برخی از مواد خوراکی در تهران مراجعه کرده و قیمت اقلام اساسی که دولت در مدت دو ماه گذشته برای واردات آن ها، ارز 4200 تومانی اختصاص داده است تا قیمت آن ها تا فروردین ماه 98 ثابت بماند، سری می زنیم.
برای مقایسه وضعیت رشد قیمت کالاهای اساسی، قیمت این کالاها را در هفته منتهی به نوزدهم مرداد 1397 با قیمت آن ها در هفته منتهی به ششم مهر ماه 1397 بررسی کرده ایم و نتایج آن را در نمودار زیر مشاهده می کنید.
همان گونه که دیده می شود، در این مدت به رغم وعده رئیس جمهور، رشد قیمت هیچ کالایی ثابت نمانده و در اقلام مورد بررسی تنها دو قلم کالا رشد منفی داشته اند و قیمتشان در هفته منتهی به ششم مهر 1397 در مقایسه با هفته منتهی به نوزدهم مرداد 1397 کاهش یافته است. بیشترین تغییر قیمت مربوط به لوبیا سفید بوده است که قیمت آن 13 درصد رشد کرده است. بعد از لوبیا سفید، قیمت روغن نباتی با 7.8 درصد رشد، بیشترین رشد قیمت را داشته است. در جایگاه سوم بدین لحاظ گوشت قرمز بوده که قیمت هر کیلوی آن 7.5 درصد رشد کرده است.
همان گونه که دیده شد، بر خلاف وعده رئیس جمهور قیمت بیشتر اقلام اساسی تنها دو ماه بعد از این وعده رشد کرده اند و ثابت نمانده است. به نظر می رسد، یک بار دیگر توزیع ارز 4200 تومانی جهت واردات کالاهای اساسی و ثابت ماندن قیمت این کالاها راه به جایی نبرده است.