سرطان سینه در مردان (به انگلیسی: male breast cancer) از بیماری‌های نادر در آقایان است که بر اثر رشد و تکثیر خارج از کنترل سلول‌های داخل پستان رخ داده و ممکن است به سایر قسمت‌های بدن نیز گسترش یابد.
سرطان سینه یا سرطان پستان یک بیماری زنانه شایع است که کمتر در مردان دیده شده و علائم آن در خانم‌ها و آقایان مشابه است، اما از آن جا که مردان به طور منظم سینه‌های خود را بررسی نکرده و ماموگرافی انجام نمی‌دهد معمولا متوجه علائم آن نمی‌شوند.
علائم سرطان سینه در مردان
از جمله علائم و نشانه‌های سرطان سینه در آقایان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
وجود توده در سینه؛ که شایع‌ترین علامت سرطان سینه بوده و معمولا بدون درد است.
فرو رفتن نوک سینه (نوک پستان معکوس)
ترشحات نوک سینه
درد در نوک سینه
قرمزی، پوسته پوسته شدن، کمرنگ شدن یا سایر تغییرات در پوست سینه
قرمزی یا زخم روی نوک سینه یا حلقه رنگی اطراف نوک سینه
نکته ۱: سرطان سینه پیشرفته یا حاد ممکن است با درد سینه، درد استخوان و تورم غدد لنفاوی زیر بغل یا اطراف آن همراه باشد.
نکته ۲: بزرگ شدن سینه‌ها در مردان از نشانه‌های سرطان پستان نمی‌باشد بلکه این عارضه که گاینکومستیا نامیده می‌شود ممکن است به دلایلی همچون افزایش وزن یا استفاده از دارو‌های خاص رخ دهد.
علت سرطان سینه در مردان چیست؟
بافت پستان در مردان مانند زنان است و تفاوت در مقدار بافت می‌باشد. قبل از دوران بلوغ، میزان بافت سینه دختران و پسران دقیقا یکسان است، این بافت از غدد تولید شیر لوبول و مجاری برای انتقال شیر از غدد به نوک پستان تشکیل شده است.
هنگام بلوغ در دختران تخمدان‌ها شروع به تولید هورمون‌های زنانه کرده و سینه‌ها رشد می‌کند، اما در پسران این اتفاق نمی‌افتد و سینه‌های پسران مسطح باقی می‌ماند، اگرچه در برخی مردان ممکن است بر اثر دریافت هورمون‌های خاص به دلایل مختلف، سینه‌ها رشد کرده و بزرگ شود.
عوامل موثر در ابتلا به سرطان سینه در مردان
۱. گیرنده‌های استروژن
در حدود ۹ مورد از ۱۰ مورد سرطان پستان مردان، گیرنده‌های استروژن در غشای سلولی مشاهده شده است که استروژن را به سلول‌های سرطانی متصل کرده و باعث افزایش رشد و تکثیر سلول‌ها می‌شود.
۲. سن
خطر ابتلا به سرطان سینه در مردان و زنان با افزایش سن بیشتر می‌شود. متوسط سن تشخیص سرطان پستان در مردان ۶۸ سال است اگرچه احتمال ابتلای آن در هر سنی بین ۵ تا ۹۳ سال دیده شده است.
۳. سابقه خانوادگی و ژن‌ها
اگر پدر، برادر یا سایر بستگان مذکر فرد به سرطان سینه مبتلا شده باشند احتمال ابتلا افزایش می‌یابد. اختلالات ژنتیکی در ژن‌های BRCA۱ و BRCA۲ از عوامل نادر، اما موثر در ابتلا به سرطان سینه می‌باشد به طوری که خطر ابتلا به سرطان پستان در جهش ژن BRCA۱ تا ۱% و در جهش ژن BRCA۲ تا حدود ۶% است.
۴. افزایش وزن
بافت چربی باعث افزایش ترشح هورمون زنانه استروژن شده و خطر ابتلا به سرطان سینه در مردان را افزایش می‌دهد.
۵. مصرف دارو‌های هورمونی و محیط
مصرف دارو‌های هورمونی مانند دارو‌های درمان سرطان پروستات یا دریافت استروژن از طریق تغذیه، آفت کش‌ها یا سایر محصولات احتمال بروز سرطان پستان در مردان را افزایش می‌دهد.
۶. سندرم کالین فلتر
این نوع سندرم در مردانی رخ می‌دهد که با یک نسخه اضافه از کروموزوم X. متولد می‌شوند. در سندرم کالین فلتر کروموزوم‌ها به جای XY به صورت XXY هستند، مردان مبتلا به این سندروم بیضه‌های کوچک‌تر از اندازه طبیعی دارند، ترشح تستوسترون در آن کاهش یافته و استروژن بیشتری در بدن آن‌ها تولید می‌شود.
۷. اعتیاد به الکل
مصرف الکل باعث افزایش سطح استروژن در خون شده و احتمال بروز سرطان پستان در آقایان را افزایش می‌دهد.
۸. بیماری‌های کبدی
سیروز کبدی و سایر بیماری‌هایی که به کبد آسیب رسانده می‌توانند ترشح هورمون‌های مردانه را کاهش و میزان استروژن خون را افزایش دهند.
۹. جراحی بیضه
آسیب و جراحی بیضه‌ها نیز از عوامل تاثیرگذار در ابتلا به سرطان سینه در آقایان می‌باشد.
۱۰. قرار گرفتن در معرض تشعشعات
قرار گرفتن در معرض تابش و تشعشعات با ابتلا به سرطان پستان رابطه مستقیم دارد. در صورتی که برای تشخیص نوع دیگری از سرطان در ناحیه قفسه سینه از پرتو و تشعشعات استفاده شود خطر ابتلا به سرطان سینه افزایش می‌یابد.
انواع سرطان سینه در مردان
سرطان کارسینوم مجرایی؛ شایع‌ترین نوع سرطان سینه در مردان است که از مجاری شیر شروع می‌شود.
سرطان لوبولار؛ در غدد شیر ایجاد می‌شود.
پجت؛ از مجاری شیر شروع شده و سپس به نوک پستان گسترش می‌یابد.
سرطان پستان التهابی؛ باعث تورم و قرمزی سینه می‌شود، بسیار نادر، اما پیش رونده است.
تشخیص سرطان سینه در مردان
معمولا علائم اولیه سرطان سینه توسط خود فرد و با تشخیص توده سفت در سینه مردان یا علائم غیر طبیعی در سینه تشخیص داده می‌شود که نیازمند مراجعه به پزشک و بررسی بیشتر می‌باشد.
پزشک پس از انجام معاینه فیزیکی و برای تشخیص دقیق ممکن است بیوپسی، سونوگرافی اولتراسوند و ماموگرافی انجام دهد.
درمان سرطان سینه در مردان
۱. عمل جراحی
عمل جراحی معمولا اولین گزینه درمان سرطان سینه مردان است و اغلب تحت عمل ماستکتومی رادیکال اصلاح شده انجام می‌شود. طی عمل جراحی کل پستان و گره‌های لنفاوی زیر بغل برداشته می‌شود.
۲. هورمون درمانی
در برخی موارد گیرنده‌های استروژن در غشای سلول‌های سرطانی حضور دارند که به رشد و تکثیر سلول‌ها کمک کرده و باعث گسترش سرطان سینه می‌شوند. هورمون درمانی اثر استروژن را متوقف کرده و رشد سلول‌ها را کند می‌کند.
از جمله دارو‌های مورد استفاده در هورمون درمانی می‌توان به دو نوع زیر اشاره کرد:
تاموکسیفین؛ داروی رایج در هورمون درمانی است که مانع ورود استروژن به سلول‌های سرطانی می‌شود.
مهارکننده‌های آروماتاز؛ این دارو‌ها اثر پروتئین آروماتاز را مسدود می‌کند که به نوبه خود در کاهش میزان استروژن بدن تاثیر بسزایی دارد.
۳. شیمی درمانی
در صورتی که گیرنده‌های استروژن در سلول‌های سرطان وجود نداشته باشد هورمون درمانی تاثیری نداشته و از شیمی درمانی استفاده می‌شود. شیمی درمانی معمولا بعد از عمل جراحی به منظور جلوگیری از بازگشت سرطان و یا کاهش علائم در سرطان سینه غیر قابل درمان استفاده می‌شود.
آیا سرطان سینه در مردان کشنده است؟
سرطان سینه مردان بسیار نادر است و کمتر از ۱ درصد کل سرطان سینه گزارش شده را تشکیل می‌دهد. آمار نشان می‌دهد هر مرد در طول عمر خود به احتمال ۱ در ۱۰۰۰ به این نوع سرطان مبتلا می‌شود، زیرا مجاری سینه مردان (که سرطان معمولا از این قسمت شروع می‌شود) نسبت به زنان کمتر رشد کرده و از سوی دیگر مردان نسبت به زنان سطح استروژن کمتری دارند.
با این وجود سرطان سینه در مردان به اندازه سرطان سینه در زنان جدی و خطرناک است، زیرا می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن نیز گسترش یابد.
امید به زندگی پنج ساله در مواردی که سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود صد در صد می‌باشد. با تشخیص سرطان در مراحل متوسط، امید به زندگی بیش از پنج سال بین ۷۱ تا ۹۲ درصد خواهد بود که در صورت تشخیص دیر هنگام و پیشرفت بیماری به حدود ۲۰ درصد کاهش می‌یابد.
از آن جایی که تشخیص به موقع، احتمال درمان سرطان پستان در مردان را تا حد زیادی افزایش می‌دهد بنابراین بسیار مهم است که آقایان نیز به طور مرتب سینه‌های خود را بررسی کرده و در صورت مشاهده هرگونه نشانه سرطان به پزشک مراجعه کنند.
پیشگیری از سرطان سینه در مردان
اگرچه کنترل برخی عوامل موثر مانند سن و سابقه خانوادگی امکان پذیر نیست، اما سایر عوامل همچون چاقی قابل کنترل هستند. به طور کلی برای پیشگیری از سرطان سینه در آقایان به موارد زیر توجه داشته باشید:
کنترل وزن
فعالیت‌های بدنی و ورزش؛ عدم تحرک باعث تغییرات هورمونی و افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان می‌شود.
ترک اعتیاد به الکل
بررسی دقیق و منظم سینه‌ها
