یکی از اصلیترین نکاتی که سند تحول بنیادین آن را رقم زد؛ تبدیل تربیتمعلمها به دانشگاه فرهنگیان بود ولی این دانشگاه اکنون با بیمهریهایی روبرو است.
به گزارش آنا، متین منتظمی یکی از مهمترین مباحثی که در عصر کنونی مطرح است وجود سیستم تعلیم و تربیت قدرتمند برای پرورش نیروهای متعهد و متخصص است. از همین رو آموزشوپرورش نیز در جمهوری اسلامی ایران نقش مهمی را ایفا میکند.
یکی از مهمترین حرکتهایی که برای تغییر در آموزشوپرورش و نظام آموزشی آن در ایران اتفاق افتاد؛ تصویب سند تحول بنیادین آموزشوپرورش است. اگر بدنه آموزشوپرورش به دو قسمت مهم تقسیمبندی شود، بیشک اصلیترین بخش آن معلمان و آموزگاران خواهند بود چراکه آنها علاوه بر وظیفه تعلیم مسائل علمی، باید نقش محوری در رشد و تعالی شخصیت یک دانشآموز را نیز داشته باشند.
یکی از اصلیترین نکاتی که سند تحول بنیادین آن را رقم زد؛ تبدیل تربیتمعلمها به دانشگاه فرهنگیان بود. دانشگاهی که بارها مورد تأکید رهبر معظم انقلاب قرار گرفت و زمینهساز تربیت تخصصی معلمان کشور شد به همین دلیل این دانشگاه در سال ۱۳۹۰ با تجمیع مراکز تربیتمعلم تشکیل شده و نقش دانشگاهی به خود گرفت. هرچند که نَفس تشکیل چنین دانشگاهی به همراه ایجاد ساختارهای مثبت و مفید بسیار مهم و قابلبررسی است اما ماجرای دانشگاه فرهنگیان به همینجا ختم نشد و با روی کار آمدن دولت جدید کشوقوسهای فراوانی در این دانشگاه شکل گرفت تا جایی که حتی بعد از تشکیل دانشگاه فرهنگیان این دانشگاه با مشکل هیئتعلمی و بعضاً جذب دانشجو دستوپنجه نرم میکرد و عمدتاً این مشکلات ریشه در اعتقاد دولت به وضعیت فرهنگیان و جامعه داشت.
در همین راستا رهبر انقلاب اسلامی در ۹۷/۲/۱۷ در دانشگاه فرهنگیان حضور یافتند که صِرف حضور ایشان در دانشگاه فرهنگیان اهمیت این دانشگاه را بیشازپیش نمایان میکرد، ایشان در سخنرانیهای خود به نکاتی اشاره کردند که شاید دغدغه همه دانشجومعلمان و سکانداران دانشگاه فرهنگیان بود. رهبر معظم انقلاب اسلامی به موضوع دانشگاه فرهنگیان و دانشگاههای تربیتمعلم پرداختند و گفتند: «دانشگاههای تربیتمعلم باید ازنظر کیفی و کمّی توسعه یابند زیرا تا چند سال آینده تعداد زیادی از معلمان بازنشسته میشوند و کشور با بحران کمبود معلم مواجه خواهد شد».
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر اینکه «معلمی» یک حرفه هنری و تخصصی است و نیاز به آموزش دارد، خاطرنشان کردند: «متأسفانه در خصوص دانشگاه فرهنگیان و دانشگاههای تربیتمعلم کوتاهی شده است و این دانشگاهها ازلحاظ استاد، بودجه و فضای آموزشی دچار کمبودهای جدی هستند».
ایشان از وزارت علوم، سازمان مدیریت و سازمان امور استخدامی خواستند با همکاری وزارت آموزشوپرورش این مشکلات را برطرف کنند و سهمیه جذب اعضای هیئتعلمی این دانشگاهها را افزایش دهند.
حضرت آیتالله خامنهای در خصوص جذب اساتید برای دانشگاههای فرهنگیان تأکید کردند: «اساتید این دانشگاهها باید ازلحاظ خصوصیات فکری و ازلحاظ علمی و تدیّن و روحیه انقلابی، جزو شاخصترینها و منطبق با معیارهای سند تحول باشند».
همه این سخنان رهبر معظم انقلاب نشاندهنده این بود که مسائلی در دانشگاه فرهنگیان در حال اتفاق است که عدم رسیدگی به آنها میتواند صدمات جبرانناپذیری به جامعه آموزشوپرورش و بهتبع آن به آینده کشور داشته باشد که میتوان آن را به بخشهای مختلفی تقسیمبندی کرد.
جذب اعضای هیئتعلمی
یکی از عمدهترین مشکلات دانشگاه فرهنگیان این بود که این دانشگاه فقط اسماً به یک مرکز دانشگاهی تغییریافته بود چراکه ماهیت آن همچنان با سیستم آموزشوپرورش پیش میرفت سطح پایین مراکز علمی و پژوهشی نسبت به سایر دانشگاهها و استفاده از معلمان بازنشسته بهجای اعضای هیئتعلمی عمده مشکل این جریان بود و عملاً دانشگاه فرهنگیان در بازی میان وزارت علوم و وزارت آموزشوپرورش، رو به نابودی سیر میکرد. البته ناگفته نماند برخی از مراکز دانشگاه فرهنگیان همچنان نیز با این مشکل دستوپنجه نرم میکنند.
جذب دانشجو بدون کارویژه و نگاه به آینده
همانطور که رهبر معظم انقلاب نیز به این مسئله تأکید فرمودند در سالهای آتی کشور با کمبود معلم برخوردار میشود که در صورت عدم مدیریت صحیح، این مسئله به یک بحران تبدیل خواهد شد به همین دلیل است که دانشگاه فرهنگیان مأموریت دارد تا این مسئله را در دستور کار خود قرار دهد اما گاهی سیاستهایی در این دانشگاه پیاده میشود که نهتنها رغبتی برای تحصیل در دانشگاه فرهنگیان ایجاد نمیکند بلکه باعث پسزده شدن جوانان و عدم رغبت آنها به تحصیل در این دانشگاه میشود. کسر ۴۵ درصد از حقوق دانشجو به بهانه خوابگاه اجباری، تغییر رویه استخدامی و تغییرات متناوب در منابع آموزش از جمله مسائلی است که باعث ایجاد این مشکلات میشود.
استخدام بهجای تربیت
با نیمنگاهی به سیاستهای دولت بهراحتی میتوان به این نتیجه رسید که دولت میخواهد در منابع انسانی خود مانند بنگاههای زودبازده عمل کند؛ اطلاعیه استخدام منتشر کند همه را دعوت کرده و هر کس با هر رشته متناسب یا غیرمتناسب بهعنوان کارمند دولت یا معلم شناخته شود اما آموزشوپرورش یک تفاوت اصلی با سایر ارگانهای دولتی دارد که مجموعه دولت همیشه از آن غفلت کرده است؛ معلمی که وظیفه تعلیم و تربیت را بر عهده دارد علاوه بر اینکه باید به مسائل علمی و تخصصی وارد باشد باید بتواند منش، اخلاق و رفتار دانشآموزان را نیز مطالعه کرده و آنها را تربیت کند که همین عامل، مهمترین و اصلیترین دلیل برای ایجاد دانشگاه فرهنگیان است تا بتواند یک فرد متعهد و متخصص برای حضور در کلاسهای درس تربیت کند اما با استناد به همین مباحث سؤالی در اذهان عمومی ایجاد میشود که باعث دلسرد شدن مخاطبان دانشگاه فرهنگیان میشود؛ علت فشارهایی صنفی و اجتماعی که در این سطح به دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان وارد میشود، چیست؟
فرهنگ، مغلوب سیاست
بهصراحت میتوان گفت که در اینجا فرهنگ مغلوب سیاست و سیاسیکاری شده است. تشکیل دانشگاه عریض و طویل و مهمی مانند دانشگاه فرهنگیان برای دولت هزینه دارد که این هزینه خود دارای چند بعد است؛ اول استخدام رسمی دانشجویان که بعضاً به خاطر وضعیت فاجعه اشتغال در جامعه به این مسیر روی آوردهاند و دوم جذب هیئتعلمی و ایجاد مراکز پژوهشی و دانشگاهی ذیل وزارت علوم که دولت نمیخواهد یا نمیتواند آن را بپذیرد.
با این حال هنوز یک سال از تأکید رهبر معظم انقلاب نسبت به اهمیت مسئله دانشگاه فرهنگیان نگذشته بود که بخشنامهای تحت عنوان تبدیل وضعیت استخدامی دانشجومعلمان ورودی جدید از رسمی به پیمانی در رسانهها منتشر شد که همین امر باعث ایجاد موج عظیمی از اعتراضات نسبت به این موضوع شد. هرچند که وزیر آموزشوپرورش قول رفع این مشکل را داد ولی به نظر میرسد هنوز اقدام عاجلی در این خصوص شکل نگرفته است.
دبیر جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان یزد درباره ابلاغ این بخشنامه به خبرنگار آنا گفت: اقدام وزارت آموزشوپرورش در رابطه با استخدام پیمانی دانشجو-معلمان ورودی سال ۹۷ تعجبآور و سبب تضعیف روحیه دانشجویان این دانشگاه است.
علی یوسفی نسب، در ادامه افزود: فارغ از مزایا و معایب پیمانی شدن استخدام دانشجویان دانشگاه فرهنگیان، ازنظر منطقی چنانچه قرار بود تغییری درروند استخدام این دانشجویان رخ دهد، باید قبل از انتخاب رشته آزمون سراسری اعلام میشد تا دانشجویان تصمیم بگیرند آیا با شرایط جدید، تمایلی به تحصیل در این دانشگاه دارند یا خیر.
محمدمهدی زاهدی
محمدمهدی زاهدی نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی نیز در تشریح جلسه يكشنبه هفتم بهمن کمیسیون آموزش و تحقیقات اعلام کرد: رئیس دانشگاه فرهنگیان، مهمان کمیسیون بود و درباره میزان پذیرش دانشجو گزارش داد.
وی اضافه کرد: طبق اعلام سازمان امور استخدامی که دانشجویان دانشگاه فرهنگیان باید استخدام پیمانی شوند، اعضای کمیسیون بر اجرای قانون در این زمینه تأکید کردند که قانون در این زمینه صراحت دارد که جذب نیرو باید رسمی ـ آزمایشی باشد.
اما این اعتراضات و چنین اتفاقاتی برای دانشگاه فرهنگیان منتهی به همین سال نیست در سال ۹۳ نیز با دستاندازی در وضعیت استخدامی دانشجومعلمان ورودی آن سال وضعیت روانی دانشگاه به هم ریخت.
اکنون با کنار هم قرار دادن قطعات مختلف این جورچین به نظر میرسد یک نگاه سیاسی در راستای اجراییسازی قواعد و قوانین بینالمللی و با عدم اعتقاد به تربیت نیروی متخصص و ماهر داخلی درصدد است دانشگاه فرهنگیان را به لبه سقوط برساند.
به نظر میرسد عدهای تیغ سیاست را بر گردن آموزشوپرورش گذاشتهاند تا دانشگاه فرهنگیان را قربانی سیاستهای خود کنند.